Er is nogal wat te doen om het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia, van dinsdag 18 tot en met donderdag 20 maart. Zanger Roel van Velzen weigert op te treden voor de Keniaanse president William Ruto, zo werd eerder deze week bekend. Ruim 22.000 mensen ondertekenden een petitie tegen het staatsbezoek.

Volgens Amnesty International kwamen in de afgelopen negen maanden zestig mensen om het leven en werden nog eens tachtig activisten ontvoerd

Wat is er aan de hand? In eerste instantie zou het koningspaar al in het najaar van 2024 naar het Oost-Afrikaanse land met ruim 50 miljoen inwoners gaan, maar toen werd het bezoek geruisloos afgelast. Dat besluit volgde na rellen in juni over voorgenomen belastingverhogingen in Kenia op eerste levensbehoeften zoals brood. De politie schoot met scherp, en tientallen mensen kwamen om het leven.

Nieuws in beeld

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima ondertekenen het gastenboek bij aankomst op Jomo Kenyatta International Airport. Het koningspaar brengt een driedaags staatsbezoek aan Kenia om de handelsrelatie te versterken. beeld ANP, REMKO DE WAAL

Koning Willem-Alexander in de cockpit bij aankomst op Jomo Kenyatta International Airport. Het koningspaar brengt een driedaags staatsbezoek aan Kenia om de handelsrelatie te versterken. beeld ANP, REMKO DE WAAL

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima worden welkom geheten op Jomo Kenyatta International Airport. Het koningspaar brengt een driedaags staatsbezoek aan Kenia om de handelsrelatie te versterken. beeld ANP, PATRICK VAN KATWIJK

Ook in de tijd erna bleef het onrustig in Kenia. Volgens Amnesty Internationalkwamen in de afgelopen negen maanden zestig mensen om het leven en werden nog eens tachtig activisten ontvoerd. De organisatie roept de Nederlandse delegatie op mensenrechten prioriteit te geven tijdens de ontmoetingen.

Dinsdagmorgen reageerde de koning zelf op de maatschappelijke onrust; hij liet weten tijdens het staatsbezoek aandacht te geven aan mensenrechten en goed bestuur.

Taxichauffeur

Het op handen zijnde staatsbezoek is het gesprek van de dag in Kenia, merkte prof. dr. Marleen Dekker toen ze het land bezocht in november vorig jaar en januari dit jaar. Dekker is directeur van het Afrika-Studiecentrum en hoogleraar Inclusieve Ontwikkeling in Afrika aan de Universiteit Leiden. „Als je een praatje maakt met een taxichauffeur, een medewerker in de supermarkt of een collega op de universiteit daar: overal leeft het thema.”

Het grootste deel van de Keniaanse bevolking is teleurgesteld in het beleid van president William Ruto, zegt Dekker. „Hij is in 2022 gekozen met de verkiezingsbelofte dat hij het leven beter zou maken voor het arme gedeelte van de bevolking. Nu, ruim twee jaar later, realiseren mensen zich dat daar niet veel van terecht is gekomen.”

Het grootste deel van de Kenianen is jong en relatief goed opgeleid, schetst de hoogleraar. „Voor hen is het ontzettend lastig om een reguliere baan te vinden. Veel mensen werken informeel, bijvoorbeeld als Uberchauffeur of in een kraampje op de markt. Zij moeten enorm hun best doen om het hoofd boven water te houden. In dat licht moet je de protesten zien.”

Demonstraties

„Nederland is op de hoogte van nationale ontwikkelingen in Kenia en zich dus ook bewust van de mensenrechtenschendingen”, schreef het ministerie van Buitenlandse Zaken in januari als reactie op de onrust rond het staatsbezoek. Is het wijs om ondanks de storm van kritiek toch af te reizen? Daarover laat Dekker zich niet uit. Wel zegt ze dat de kans bestaat dat ook tijdens het Nederlandse bezoek demonstraties zullen plaatsvinden. „Dat zou zeker kunnen.”

Positief beoordeelt hoogleraar Dekker het feit dat er gesprekken met jongeren op het programma staan. „Het is ontzettend belangrijk dat mensen uit de gewone bevolking mee kunnen praten. Als het tijdens het staatsbezoek gaat over de vraag hoe meer mensen kunnen profiteren van de Nederlands-Keniaanse banden, dan kan dat bezoek effectief zijn.”