Zo’n zes op de tien Oekraïners in Nederland werkt in loondienst, van wie meer dan de helft voltijds. Prachtige cijfers, zeker in vergelijking met mensen die uit een ander land vluchtten.

Toch zeggen die cijfers niet alles. Uit onderzoek door Hogeschool InHolland in 2023 bleek al dat bijna 60 procent van de ondervraagden ontevreden of zeer ontevreden is over de kans op een passende baan. Vooral in sectoren als de glastuinbouw, de horeca of de detailhandel zijn er genoeg vacatures, maar dat werk vinden veel van de hogeropgeleide vluchtelingen onder hun niveau.

Tot de beroepsgroepen die hier tegenaan lopen, behoren de Oekraïense apothekers. Een nieuw initiatief, Ukrainian Healthcare Talent, wil hun werk bieden in hun eigen vakgebied, in de apotheek dus. Medeorganisator Peter Felen vertelt erover.

Hoe is Ukrainian Healthcare Talent ontstaan?

Felen, directeur van een bedrijf dat ondersteunende diensten verleent aan apothekers: „Het begon toen de Haarlemse apotheker Edwin den Haak een Oekraïense vrouw in dienst nam die in haar thuisland apotheker was. Zij vertelde dat er veel meer Oekraïense apothekers in Nederland waren die graag in hun vakgebied aan de slag wilden, maar die mogelijkheid niet hadden. Het gaat om een groep van ten minste honderd mensen. Apothekers durven het niet snel aan hen aan te nemen, bijvoorbeeld door de taalbarrière.”

Hoe helpen jullie de Oekraïense apothekers?

„Na een intake krijgen mensen een opleiding van dertig weken. Deels bestaat die uit taallessen, waarbij we de focus leggen op woorden en zinnen die je in de apotheek veel gebruikt, zoals balie en eerste uitgifte. Door lijsten met de fonetische uitspraak leren de studenten heel gericht de taal. De opleiding bevat verder allerlei cursussen, bijvoorbeeld over hoe de Nederlandse gezondheidszorg in elkaar zit en over hoe computersystemen hier werken. Inmiddels zijn er drie groepen van zo’n acht tot tien man bezig met de opleiding. We willen ons nu ook gaan verbreden en een opleiding aanbieden aan artsen van Oekraïense afkomst.”

Wie betaalt de opleiding?

„Vooralsnog doen we veel vrijwillig. Soms krijgen we een regionale subsidie. En idealiter betaalt de apotheker zelf ook een deel. Mensen werven kost in deze krappe arbeidsmarkt tenslotte ook geld.”

De opleiding tot apotheker duurt in Nederland minimaal zes jaar, in Oekraïne vier. Gaan de Oekraïners ook echt als apotheker aan de slag, of worden ze ingezet als medewerker in een apotheek?

„In eerste instantie gaat het om een functie als een soort assistent-plus en niet als apotheker. Daardoor kan de vluchteling ervaring opdoen in een Nederlandse apotheek. Wil hij hier als apotheker aan de slag, dan moet hij extra onderwijs volgen, zijn diploma door een universiteit laten erkennen en een BIG-registratie aanvragen, een verplichte registratie voor verschillende groepen zorgverleners. Dat is dus iets ingewikkelder.”

Komt dit initiatief niet wat laat, zo’n drie jaar na het uitbreken van de oorlog en het op gang komen van de vluchtelingenstroom?

„Ja en nee. Iemand had dit initiatief ook 2,5 jaar geleden al kunnen opzetten, maar toen was er nog veel onzeker. Niemand had vooraf kunnen voorspellen dat de Oekraïners jaren hier zouden zijn en dat het om zo veel mensen zou gaan.”