Priester Raphael Moore van de Oekraïens-orthodoxe kerk in Jones (Oklahoma) zei vorige week zaterdag bij de lokale zender KOCO 5 News dat hij woedend was over het verloop van de topontmoeting tussen Trump en Zelensky. „Ik was zo boos dat er stoom uit mijn oren kwam”, verklaarde hij.

Roman Kapran snapt dat helemaal. De voorganger van de Oekraïense baptistengemeente in Newark (Delaware) komt bij zijn gemeenteleden eveneens „extreme boosheid en een groot gevoel van machteloosheid tegen”. Veel Amerikanen met Oekraïense roots die vanwege de conservatieve standpunten op Trump stemden, hebben volgens hem nu spijt van hun steun aan hem.

Ook bij hemzelf zijn er momenten van verbijstering. „Een trouwe bondgenoot van Kyiv heeft in zes weken tijd een draai van 180 graden gemaakt. Washington lijkt nu de vriend van onze vijand te zijn geworden. Hoe is het mogelijk dat Trump, die echt niet dom is, dit doet?”

Bij de diensten van afgelopen zondag merkte Kapran dat gemeenteleden overlopen van emotie. „De ruzie in het Witte Huis is hét onderwerp. Mensen spreken nergens anders over.”

Onrust

In veel Oekraïense gemeenten in de Verenigde Staten leeft ook sterk de vraag wat de toekomst zal brengen voor de vele vluchtelingen die de laatste twee jaar naar Amerika zijn gekomen. Voor deze groep heeft de regering-Biden speciale verblijfsregelingen getroffen. „Dat gaf rust”, zegt Kapran. „Maar Trump heeft eind januari deze regelingen ingetrokken. Mensen weten nu niet waar ze aan toe zijn. Er is veel onrust bij onze mensen.”

Kapran, die ook president is van de federatie van Oekraïense baptisten in de VS, wil echter niet in de ontzetting en emotie blijven hangen. „Afgelopen zondag heb ik gewezen op Psalm 43. David verkeerde in zeer moeilijke omstandigheden. Dat is te lezen in Psalm 42. Maar als hij nergens meer uitkomst ziet, vlucht hij tot God. En dan eindigt hij in Psalm 43 toch met het stellen van zijn hoop op de Heere God. Dat is ook nu voor ons de enige ankerplaats. We kunnen wel proberen aan te bellen in Washington, maar we moeten met onze zorgen en noden aankloppen bij de hemel.”

In de achterliggende jaren hebben Oekraïners steeds gedacht dat Amerika hen altijd zou steunen. „Dat is een misvatting gebleken”, zegt Kapran. „We dreigen nu een speelbal te worden van de grootmachten.” Toch zegt hij daarover niet zo bezorgd te zijn. „Gebleken is bijvoorbeeld dat in de VN-Veiligheidsraad de drie grootmachten –China, Rusland en de VS– elkaar in de greep houden. Maar in de hemelse Veiligheidsraad werken de drie permanente leden voortdurend hartelijk samen.”

Dat alles neemt niet weg dat Kapran onomwonden stelt dat Trump de verkeerde route kiest. „Hij denkt door een deal te sluiten met Moskou snel vrede te realiseren. Maar hij peilt totaal niet hoe Poetin en de Russen deze strijd zien”, zegt de baptistenvoorganger. „Zij zien deze strijd als een heilige oorlog. Dat vergeten de Amerikanen. Zij denken dat Poetin de aanval op Oekraïne om militaire en juridische redenen een „speciale militaire operatie” noemt. Maar de echte reden is dat het hem gaat om een heilige strijd waarin het oude Russische rijk wordt hersteld en de macht van het „satanische Westen en het verdorven Kyiv” wordt gebroken.”

Satans kinderen

Kapran heeft deze visie namens het verband van Oekraïense kerken in de VS op papier gezet. In die notitie wijst hij erop dat dit standpunt wordt gedragen door de Russisch-Orthodoxe Kerk. Kapran: „Op 27 maart vorig jaar heeft patriarch Kirill, het hoofd van de Russisch-Orthodoxe Kerk, een verklaring uitgegeven waarin onomwonden staat dat de strijd tegen Oekraïne bedoeld is om „de kinderen van satan in het Westen” te vernietigen. Die patriarchale verklaring rechtvaardigt voor veel Russen de wrede behandeling van Oekraïense krijgsgevangenen en opgepakte burgers. Dus heel simpel gezegd: Russen zullen Trump en de VS nooit als vriend zien. Amerikanen zijn net zoals Europeanen en Oekraïners voor hen kinderen van satan.”

Voor de baptistenvoorganger is het daarom onbegrijpelijk dat veel Amerikanen de vervolging van christenen in Oekraïne negeren. „In de gebieden die de Russen veroveren worden christenen verdrukt, vervolgd, gemarteld en soms zelfs gedood. Met name protestanten treft dit. Moskou ziet hen als agenten van de VS. Amerikanen zijn altijd de uitgesproken verdedigers van vervolgde christenen geweest. Waarom sluiten ze dan nu welbewust hun oren en ogen voor de verschrikkelijke, soms zelfs beestachtige onderdrukking van christenen in Oekraïne?”

Onverschilligheid

Ook conservatieve evangelicals doen dat volgens Kapran. „Ik begrijp echt niet hoe mensen zo ineens kunnen veranderen – van betrokkenheid op vervolgde medechristenen naar onbeschaamde onverschilligheid.”

De enige verklaring is volgens Roman Kapran dat deze Amerikanen gewoon van de oorlog af willen. „Niet primair uit zorg voor de medemens omdat die slachtoffer wordt van het oorlogsgeweld, maar gewoon omdat de eigen portemonnee wordt geraakt. Dat is heel teleurstellend, maar niet verwonderlijk. De Bijbel leert dat we niet op mensen moeten bouwen, zelfs niet op prinsen.”