„In het allerslechtste geval wordt dit meteen heel nijpend”, zegt Deen over de „pauze” in zendingen van wapens en munitie die de VS hebben afgekondigd. Het is de vraag of de VS ook al gecontracteerde en zelfs al betaalde bestellingen niet meer aan Oekraïne willen leveren. Er zijn berichten dat er de afgelopen dagen al minder Amerikaanse vrachtvliegtuigen zijn geland bij het hulpknooppunt in Polen. „Op die hulp heeft Oekraïne gerekend” en daar valt dus een acuut gat, stelt de onderzoeker van kennisinstituut Clingendael.

De gevolgen voor Oekraïne zouden „nog veel draconischer” kunnen zijn als de VS ook geen informatie van hun inlichtingendiensten en fijnmazige satellietnetwerk meer met Kyiv willen delen. Als Starlink-eigenaar Elon Musk Oekraïne de toegang tot zijn communicatienetwerk ontzegt. Of als de VS ook Oekraïense en Europese bestellingen bij de Amerikaanse wapenindustrie tegenhouden.

Maar „waarschijnlijker is dat dit vooral een staaltje lompe machtspolitiek is”, meent Deen. „Een politiek signaal”, na de aanvaring tussen Trump en zijn Oekraïense ambtgenoot Zelensky vrijdag in het Witte Huis. Trump zou Zelensky duidelijk willen maken dat hij niets te willen heeft en zich inschikkelijker moet opstellen. Dat was wat Zelensky ook steeds kreeg ingewreven: „je hebt de kaarten niet” om enkel over vrede te willen praten met veiligheidsgaranties.

„Ik speculeer dan wel een beetje”, erkent Deen, „maar ik heb Trump nog niet horen zeggen dat hij Oekraïne wil zien verliezen.” Dat zou zijn vredesinitiatief ook niet ten goede komen. „Dan heeft Poetin geen reden om vrede te sluiten, maar vecht hij liever door.”

De hulpstop leidt tot grote zorg in Oekraïne, ziet Deen. „Hier en daar zelfs wat paniek, maar geen moedeloosheid. Ze kijken meteen naar Europese bondgenoten en hopen dat die inspringen.”

Europa moet proberen de ruzie tussen Washington en Kyiv te sussen, denkt de Clingendael-onderzoeker. En ondertussen de gevolgen op korte termijn zoveel mogelijk verzachten. Voor de langere duur zouden Europese landen de druk op Rusland moeten houden. Europa drijft meer handel met Rusland dan de VS en kan dus gevoeliger sancties opleggen.