Maandagmiddag, even na 12.00 uur. In het hart van het 320.000 inwoners tellende Mannheim (Baden-Württemberg) is het druk: veel mensen bezoeken een kermis op de Planken, een populaire winkelstraat. Vanwege carnaval –dat sinds donderdag wordt gevierd– is er een markt met tientallen eetstalletjes en attracties.

Ineens duikt een zwarte Ford Fiesta op, die met hoge snelheid het voetgangersgebied van het centrum inrijdt. Meerdere voorbijgangers worden geraakt. „Het ging heel, heel snel”, zegt een getuige die in de buurt aan het werk is tegen de Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Twee mensen komen om het leven, een 83-jarige vrouw en een 54-jarige man. Elf anderen raken gewond, van wie vijf ernstig. In allerijl zet de politie een groot deel van het centrum af, arresteert de gewonde dader en brengt hem naar een ziekenhuis. De man zou zichzelf naar verluidt in zijn mond hebben geschoten.

Kerstmarkt

Kort na het incident wordt op X gespeculeerd dat het om een terroristische aanslag uit islamitische hoek gaat. Maar die berichtgeving blijkt niet te kloppen. De 40-jarige verdachte is volgens justitie een man met een Duits paspoort, afkomstig uit het naburige Ludwigshafen in Rijnland-Palts. Hij werkte in het verleden als tuinarchitect en is alleenstaand.

De man wordt door Duitse veiligheidsdiensten niet in verband gebracht met extremisme of terrorisme. De verdachte was „mogelijk psychisch ziek”, aldus justitie. De dader heeft een strafblad met aanklachten voor mishandeling, rijden onder invloed en haatzaaien.

Friedrich Merz, CDU-leider en de gedoodverfde nieuwe bondskanselier, sprak na het voorval zijn medeleven uit met de slachtoffers en hun nabestaanden. „We moeten alles doen om zulke daden te voorkomen. Duitsland moet weer een veilig land worden.”

Maar juist daarover maken veel Duitsers zich zorgen. Nog geen jaar geleden –in mei 2024– vond in Mannheim ook al een bloedbad plaats. Toen verwondde de uitgeprocedeerde Afghaanse asielzoeker Sulaiman A. slechts 500 meter verderop de islamcriticus Michael Stürzenberger met een mes. Politieagent Rouven Laur, die tussenbeide kwam, werd vervolgens van achteren in de nek gestoken en overleed.

Israël

Veiligheidsexperts waarschuwen voor een verhoogd risico op aanvallen sinds 7 oktober 2023. De gebeurtenissen in Gaza leidden tot een ongekende golf van islamitische propaganda en radicalisering op sociale media.

Ook in andere plaatsen in Duitsland vonden recent aanslagen plaats. In december kwamen in Maagdenburg zes mensen om het leven toen een uit Saudi-Arabië afkomstige man over de kerstmarkt reed. Half februari reed een man met zijn voertuig in op een groep demonstranten in München. Een 37-jarige vrouw en haar tweejarige kind werden gedood. In Solingen, Aschaffenburg en Berlijn vonden steekincidenten plaats. Daarbij vielen in totaal vijf dodelijke slachtoffers.

Dat juist Duitsland wordt geraakt, is niet verwonderlijk. Islamisten zien het land als een vertegenwoordiger van waarden als democratie en rechtsstaat, en als een bondgenoot van de Verenigde Staten en Israël. Daarom vormt het een doelwit van terroristen. En inmiddels ook van „psychisch verwarde mensen die een terreurdaad na-apen”, zei de Duitse veiligheidsexpert Malte Roschinski maandag bij tv-zender Welt.

Maar ook andere Europese landen lijken op hun hoede te moeten zijn. Vorige maand stak een 23-jarige Syriër in het Oostenrijkse Villach een jongen van veertien dood. En nog geen twee weken geleden werden in de Franse stad Mulhouse agenten en een passant aangevallen met een mes. Ook daarbij viel een dode.