Bij BBB ging de vlag uit en woordvoerder Financiën Henk Vermeer van de partij predikte meteen het eigen gelijk. De cijfers toonden volgens hem opnieuw aan dat de rekenmeesters van het CPB vooraf standaard waarschuwen dat de begrotingsruimte beperkt is, waarna achteraf steevast blijkt dat hun voorstelling van zaken te pessimistisch is.

De wens die Vermeer daarna op tafel legde, luidde kort en goed: „Gooi de energiebelasting omlaag. Huishoudens houden dan meer over en bedrijven kunnen dan meer investeringen blijven doen.”

Vermeer had zijn tweet nog maar net verstuurd of Trump dreigde de EU met nieuwe importheffingen. Niet op staal en aluminium, wat –gelet op de geringe export– maar beperkte consequenties zou hebben, maar op auto’s, wat voor Nederland vele malen schadelijker zou kunnen zijn.

Die aankondiging viel op te vatten als een waarschuwingsschot: kabinet, reken jezelf niet voortijdig rijk.

Het is twijfelachtig of die boodschap aankwam bij de leiders van PVV, VVD, NSC en BBB; de partijen die het landsbestuur dragen. Maar als Trumps aankondiging over het verhogen van de importheffingen nog niet fungeerde als een wake-upcall, dan zal de verbijsterende wijze waarop Trump en zijn vicepresident Vance Zelensky vrijdagavond in het Oval Office in de hoek zetten, hen alsnog aan het denken hebben gezet. Althans, dat mogen we hopen.

Trump schudt de wereldorde op, een nieuw, geopolitiek tijdperk is aangebroken en Europa, inclusief Nederland, heeft zich te verhouden tot een nieuwe realiteit.

Ja, de financiële speelruimte van de coalitie neemt ietwat toe, want in het hoofdlijnenakkoord dat de vier partijen sloten is vastgelegd dat een negatief overheidssaldo niet groter mag zijn dan 2,8 procent van het bbp. Van die kritische grens zit het kabinet, dankzij de meevallers die het CPB kon melden, nu verder af dan het afgelopen zomer leek. Hoera!

Maar geeft dat werkelijk reden om, geheel in de stijl waarin de vier coalitiepartijen tot dusver opereerden, meteen in de campagnemodus te schieten? En koopkrachtverbetering en lastenverlichting voor uiteenlopende groepen burgers en bedrijven bovenaan te zetten? De stapel hoofdpijndossiers voor minister van Financiën Heinen was al hoog, met bovenaan de problemen rond de btw en box 3. En de cijfers voor een doorsneehuishouden laten nu voor volgend jaar al een koopkrachtverbetering zien van 1,1 procent, zonder dat daar extra lastenverlichting voor nodig is.

De komende weken zullen uitwijzen of een voorhoede van Europese regeringsleiders erin slaagt zich te verenigen rond een geopolitieke agenda. En welke plek Nederland daar in krijgt. Tot die tijd doen PVV, VVD, NSC en BBB er goed aan hun wensenlijstjes even op te bergen. Deze tijd vraagt om bedachtzaamheid, niet om stoerdoenerij.

Coalitie moet zich nu niet richten op koopkrachtplaatjes, maar op geopolitieke ontwikkelingen