Normaal gesproken reist slechts een enkele Eurocommissaris of Commissievoorzitter Ursula von der Leyen af voor zo’n ontmoeting, maar dit keer stapte bijna de hele Commissie in het vliegtuig naar New Delhi. Het signaal richting de Indiase premier Narendra Modi was duidelijk: India doet ertoe voor de EU.

Waarom is India zo belangrijk voor de EU?

India’s strategische en economische positie maakt het een cruciale partner voor de EU. Het Aziatische land is met zijn 1,4 miljard inwoners een grote markt en een aantrekkelijke handelspartner. De totale bilaterale handel in goederen en diensten bedroeg in 2023 184 miljard euro, aldus de Commissie. Volgens Von der Leyen liggen er nog veel kansen op het gebied van handel en technologie.

Daarnaast is het verdiepen van de relaties met India ingegeven door de veranderende geopolitieke situatie. De terugkeer van Donald Trump in het Witte Huis heeft geleid tot een crisis in de trans-Atlantische relaties. Europa kan niet meer blindelings leunen op Washington, bijvoorbeeld als het gaat om veiligheid.

Tegen deze achtergrond zoekt de EU driftig naar nieuwe partners op het gebied van handel en veiligheid. En die denkt ze gevonden te hebben in India, overigens al langer een strategische partner van de Unie. Voor de EU is het essentieel om zich strategisch minder afhankelijk te maken van zowel de VS als China. India wordt gezien als een betrouwbare partner in deze turbulente tijd.

Wat staat er op het spel voor India?

De EU is de grootste handelspartner voor New Delhi, wat de economische banden extra belangrijk maakt. Voor India biedt een nauwere samenwerking met de EU kansen op economische groei, technologische vooruitgang en verbreding van het aantal handelspartners. Een vrijhandelsovereenkomst met de EU –waarover het overleg al jaren vastzit– kan de toegang van Indiase producten tot de Europese markt verbeteren.

Het aangaan van nieuwe allianties stelt India daarnaast in staat om een meer autonome en invloedrijke rol op het wereldtoneel te spelen. Een plek die het zich graag toe-eigent als opkomende grootmacht.

Wat is er tijdens het bezoek afgesproken?

De Commissievoorzitter kondigde vrijdag aan dat de Europese Unie de mogelijkheid verkent van een toekomstig „veiligheids- en defensiepartnerschap” met India. De veiligheidssamenwerking moet dezelfde vorm krijgen als die met Japan en Zuid-Korea, aldus Von der Leyen.

Dat zal volgens haar helpen om gezamenlijke dreigingen aan te pakken, zoals „grensoverschrijdend terrorisme, maritieme dreigingen, cyberaanvallen of het nieuwste fenomeen dat we zien: aanvallen op onze belangrijke infrastructuur”.

India onderhoudt nog altijd goede banden met Rusland, wat schuurt met de EU-standpunten

Daarnaast hebben India en de EU afgesproken om de onderhandelingen over een langverwachte vrijhandelsovereenkomst tegen het einde van het jaar af te ronden. De volgende ronde van handelsbesprekingen zal in maart 2025 in Brussel gehouden worden. „Een vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en India zou de grootste deal van deze soort zijn in de wereld”, aldus Von der Leyen.

Wat kan goede relaties in de weg staan?

Ondanks de uitgesproken intenties zijn er obstakels. Niet voor niets zitten de besprekingen over handelsafspraken al jaren vast. De EU wil dat India de hoge invoertarieven op producten zoals auto’s en wijn verlaagt, terwijl India zich verzet tegen de strenge Europese regelgeving rond koolstofheffingen en ontbossing. Deze meningsverschillen kunnen de onderhandelingen vertragen.

Daarnaast speelt India’s onafhankelijke buitenlandse beleid een rol; het land vaart een compleet eigen koers. India onderhoudt bijvoorbeeld nog altijd goede banden met Rusland, wat schuurt met de EU-standpunten. Hoewel Von der Leyen India prees als „een democratische bondgenoot”, blijft de realiteit dat New Delhi zijn eigen strategische belangen niet zomaar voor de EU zal wijzigen.