De spreekwoordelijke draai om de oren dreunt flink na. Zaterdag betichtte de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance Europa in een felle toespraak op de Veiligheidsconferentie in München van het censureren en negeren van zijn electoraat. Europese vertegenwoordigers kregen vervolgens geen plaats aan tafel in de deze week geopende onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

En de positie van de NAVO kwam verder onder druk te staan, nu Trump dreigt militairen uit Europa weg te halen en eist dat Europa zijn eigen defensie op orde brengt. Al met al een zorgelijk dieptepunt in de trans-Atlantische verhoudingen.

Intussen dreigt Oekraïne het kind van de rekening te worden. De VS zijn nog altijd een van de belangrijkste bondgenoten in de strijd tegen Rusland, maar dat bondgenootschap begint forse scheuren te vertonen. Trump praat weer rechtstreeks met de Russische president Poetin en lijkt inmiddels zelfs diens valse narratief over Oekraïne te omarmen.

Zo noemde Trump de Oekraïense president Zelensky „een dictator”, stelde hij dat Oekraïne de oorlog drie jaar geleden is begonnen en vroeg hij zich af of het geen tijd wordt voor verkiezingen.

Het roept de vraag op welke strategie de regering-Trump hanteert op het geopolitieke front. Dat hij de druk op Europa wil opvoeren, is te begrijpen. Veel te lang al talmen Europese landen met het verhogen van hun defensie-uitgaven. En vooralsnog blinken ze niet uit in eensgezindheid over hun opstelling in de huidige diplomatieke situatie.

Bij Trump geldt: voor wat hoort wat. Hij handelt puur transactioneel. Europa zal dus moeten bewegen, en snel ook. Maar als Trump zijn toenadering tot Rusland gebruikt om Europa in beweging te krijgen, speelt hij wel hoog spel.

Poetin zal niet aarzelen het momentum aan te grijpen om zijn eigen positie te verstevigen

Het valt in Trump te prijzen dat hij de oorlog actief wil beëindigen – en alleen ”TRUMP” kan dat, pocht hij met kapitale letters op sociale media. Maar door Zelensky openlijk aan te vallen, speelt de Amerikaanse president de Russen in de kaart. Het is veelzeggend dat Trump Zelensky uitmaakt voor dictator, en intussen een ontmoeting voorbereidt met de échte dictator, Poetin.

Wat Trump ook beoogt, Poetin zal niet aarzelen het momentum aan te grijpen om verdere verdeeldheid te zaaien en zijn eigen positie te verstevigen.

Het is bovendien volstrekt onduidelijk welke voorwaarden de VS aan Rusland zullen stellen tijdens de komende vredesonderhandelingen. Zo lijkt Trumps ”voor wat hoort wat” alleen voor Europa en Oekraïne te gelden. En is Poetin de winnaar van de week.