„Israëlische soldaten lopen een steeds groter risico op arrestatie in het buitenland na dienst in Gaza”, kopte CNN onlangs. Het artikel weidde uit over een Israëlische militair die op vakantie was in Brazilië, toen hij halsoverkop het land uit moest vluchten. Een organisatie had een aanklacht tegen hem ingediend bij de Braziliaanse autoriteiten over vermeende misdaden tijdens zijn legerdienst. Toen Israël lucht kreeg van zijn op handen zijnde arrestatie werd de betreffende soldaat snel het land uitgewerkt.

Het verhaal staat niet op zichzelf. Verschillende organisaties werken volgens dezelfde strategie in veel meer landen, jegens veel meer (ex-)militairen. Aanklachten worden zowel bij lokale overheden als bij internationale organisaties ingediend. Foto’s van de soldaten worden publiekelijk gedeeld.

Tot veroordelingen hebben deze pogingen tot op heden bij mijn weten niet geleid, maar het werkt wel degelijk angst in de hand. Belangrijk is ook te bedenken dat de keren waarbij er daadwerkelijk vervolging dreigt, slechts het topje van de ijsberg vormen. Veel vaker gaat het om kleinere incidenten.

Zo hoorden we van militairen in onze kennissenkring dat ze bij de paspoortcontrole in verschillende landen flink ondervraagd werden over hun dienst. De vragen waren in die context moeilijk te ontlopen; je bent afhankelijk van de beambte die je al dan niet de grens laat passeren. Hoewel er meestal geen praktische gevolgen aan hangen, zet het wel een bittere toon voor de rest van de vakantie.

Steeds meer mensen struinen het internet af, op zoek naar namen en foto’s van militairen, om die vervolgens te rapporteren. Niet zelden vinden Israëliërs berichten in hun inbox waarin met rapportage wordt gedreigd, meestal zonder enige aanleiding.

Ook wij hebben daar een aantal keren mee te maken gehad. Toen dit recentelijk weer gebeurde en wij daarbij ook reisplannen hadden, hield het me flink bezig. Allerlei scenario’s schoten door mijn hoofd en wat gespannen passeerden we de paspoortcontroles. Weer terug in Israël en dankbaar dat alle deuren zich letterlijk openden, voelt de eerdere gespannenheid wat overdreven.

Niet zelden vinden Israëliërs berichten in hun inbox waarin met rapportage wordt gedreigd

Dat het voor Israëliërs lastig kan worden om te reizen is niet ondenkbaar en deels al realiteit, maar van een stelselmatige dreiging of wijdverbreid risico is gelukkig nog geen sprake. Hopelijk kunnen Israëlische (jong)volwassenen, net als hun buitenlandse tegenhangers, ongestoord op vakantie blijven gaan, en rust pakken waar ze dat nodig hebben.

Onze correspondent in Israël, Jeannette Gabay-Schoonderwoerd, houdt een dagboek bij vanuit haar woonplaats Afik, in het noorden van Israël. Deel 99.