Toscane krijgt euthanasiewet: stervenshulp onder strikte voorwaarden toegestaan
Het regionaal bestuur van Toscane heeft dinsdag een wet aangenomen die stervenshulp onder zeer strikte voorwaarden toestaat. Toscane is daarmee het eerste Italiaanse gewest dat inhoud geeft aan een dringend verzoek van het constitutionele hof.
Het hoogste rechtsorgaan van Italië heeft het parlement meermalen vergeefs opgeroepen om een landelijke wet op euthanasie te formuleren. De regering van premier Giorgia Meloni beraadt zich nog of zij beroep gaat aantekenen tegen de Toscaanse wet.
In het Italiaanse parlement wordt al over euthanasie gediscussieerd sinds 1984, toen een eerste wetsvoorstel werd ingediend. Inmiddels is driekwart van de Italianen voorstander van een wettelijke regeling, maar vooral door druk van de Rooms-Katholieke Kerk werd er nooit een parlementaire meerderheid voor gevonden. Het debat laaide op in 2017, toen mensenrechtenactivist Marco Cappato een na een ongeval verlamd en blind geworden patiënt de grens oversmokkelde naar een Zwitserse euthanasiekliniek.
Voor de Italiaanse wet gold dat als ”hulp bij zelfmoord”, waarop vijf tot twaalf jaar gevangenisstraf staat. Cappato gaf zichzelf aan om een proefproces uit te lokken, dat uiteindelijk bij het constitutionele hof kwam. Het rechtscollege verzocht het parlement op korte termijn een euthanasiewet op te stellen.
Scheidsrechter
Toen dat weer niet lukte, stelde het hof twee jaar later zelf een regeling op. Daarin is stervenshulp niet strafbaar als aan vier voorwaarden wordt voldaan: ongeneeslijke ziekte; ondraaglijk lijden; afhankelijkheid van medische apparatuur; vrije en bewuste keuze van de patiënt.
Ondanks een hernieuwde oproep van het hof in 2024 vormt het levenseinde nog altijd een lacune in de Italiaanse nationale wetgeving. Toscane, dat als regio over vergaande bestuurlijke bevoegdheden beschikt, heeft dit gat nu opgevuld met een regionale wet, waarin letterlijk de aanbevelingen van het hof zijn overgenomen. Daarnaast is voorzien in de vorming van een commissie die over elk geval van stervenshulp moet beslissen. Zitting daarin hebben een palliatief arts, een psychiater, een anesthesist, een psycholoog, een huisarts en een verpleger.
De linkse Toscaanse gouverneur Eugenio Giani riep gisteren andere regio’s op zijn voorbeeld te volgen. Zijn rechtse collega van de regio Veneto, Luca Zaia, steunde hem daarin. Binnen de regering overheersen de tegenstanders, maar zij aarzelt om de regionale wet aan te vechten. Dat zou kunnen leiden tot een competentiestrijd, waarin hetzelfde constitutionele hof dat de tekst van de Toscaanse wet heeft geïnspireerd, als scheidsrechter zou fungeren.
