De 47e president van de Verenigde Staten heeft geen goede pers. Vrijwel alle media schilderen hem af als een gevaarlijke psychopaat, wiens beslissingen een wereldwijde storm van chaos en ontreddering zullen doen opsteken.

Heel anders van toon en inhoud is de verklaring die de Amerikaanse schrijver Joe Carter namens The Gospel Coalition heeft uitgebracht. Deze coalitie is een vereniging van evangelicale kerken in de gereformeerde traditie, waaraan grote namen als die van D.A. Carson en Tim Keller verbonden zijn. Carter betoogt dat de beoordeling van beleid gebaseerd moet zijn op theologische overtuigingen en de praktische effecten van beleid, en niet op partijpolitieke overwegingen.

Het besluit van Trump om gratie te verlenen aan tien prolifeactivisten die tot zware gevangenisstraffen waren veroordeeld, heet in deze verklaring een gelukkige erkenning van de belangrijke rol van geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid om sociale veranderingen te bewerkstelligen. Het Bijbelse seksebegrip en de waardigheid van vrouwen worden bevestigd door Trumps besluit om politiek beleid te baseren op het biologische geslacht, dat onveranderlijk is en bij de geboorte wordt vastgesteld. Dat lijkt mij heel wat juister dan de preek van Mariann Edgar Budde, die Trump publiekelijk een gebrek aan barmhartigheid verweet. Alsof het juist niet heel barmhartig is om bij jongeren die aan hun seksuele identiteit twijfelen, die twijfel niet direct te bevestigen en niet de weg naar medische ingrepen te openen. En ook de besluiten van Trump om internationaal de godsdienstvrijheid te bevorderen en de federale financiering van abortussen te beëindigen, kunnen natuurlijk genade vinden in de ogen van de Gospel Coalition.

Grote mond

De verklaring loopt uit op een pleidooi voor ”weloverwogen betrokkenheid” (”thoughtful engagement”) bij de resolute decreten die Trump in de eerste weken van zijn presidentschap heeft afgekondigd.

Het lijken mij wijze woorden, die van meer gepaste welwillendheid getuigen dan wat wij over het algemeen in de media over ons uitgestort krijgen. In zijn inaugurele rede typeerde Trump zijn agenda als „een revolutie van het gezonde verstand” („a revolution of common sense”). En die lijkt mij meer dan geboden. Geef ons ook een Donald Trump, zou ik zeggen.

Toen ik zelf naar de inauguratie van Trump zat te kijken, en een toenemend enthousiasme zich –eerlijk gezegd– van mij meester leek te maken, keek ik even opzij naar mijn allernaaste – en zij, met zo veel meer wijsheid en mensenkennis behept dan ik, schudde haar hoofd. Grote mond, overmoed – allemaal hoogst ongemakkelijk. Ik op mijn beurt begreep dat dan wel weer. Trump zou je er op je verjaardag niet graag bij hebben, hij zegt soms nogal vreemde dingen, is veroordeeld en lijkt hier en daar ook gedreven door een verzengende rancune.

We moeten daarbij echter ook bedenken dat wat zich nu in Amerika voordoet, niet iets nieuws en ongekends is. Zo gaat het altijd, al sinds de klassieke oudheid: als de culturele fundamenten van een democratie worden verwaarloosd, komt een land voor een keuze te staan: de keuze tussen chaos of een sterke leider die de orde en de juiste prioriteiten herstelt. De Amerikaanse bevolking heeft bij meerderheid voor het laatste gekozen. De vraag die dan voorligt, is niet wie Trump als persoon is of zou zijn, maar wat hij van plan is.

Biden en Harris lieten een inboedel na van hoge inflatie, een hoge instroom van illegale immigranten en een cultuurstrijd die voorbij zag aan de sociaaleconomische zorgen van de middenklasse. Deze onverantwoordelijke politiek verlaten we nu. Wat ervoor in de plaats komt is de herovering van zeggenschap, de verwerping van opgedrongen ideologieën en een eerherstel van het gezonde verstand.

De keus voor gezond verstand is ook een keus voor het leven

En vooralsnog is Trump daarin niet onsuccesvol. Zijn dreigen met hoge importtarieven heeft al tot belangrijke concessies van Canada en Mexico geleid. De grenzen zullen beter worden bewaakt om illegale immigratie te stoppen en te voorkomen. Bovendien lijkt Trump, beter dan wij in Europa, zich te realiseren dat we aan de vooravond van een nieuwe geopolitieke orde staan. Zijn plannen met Groenland en het Panamakanaal staan duidelijk in het teken van de machtsstrijd met China om grondstoffen en vaarroutes.

Een keus voor gezond verstand is ook een keus voor het leven. J.D. Vance sprak recent van „een cultuur die het leven in alle stadia viert, een cultuur die erkent en echt gelooft dat de maatstaf voor nationaal succes niet ons bruto nationaal product of onze beurs is, maar dat de mensen voelen dat ze bloeiende en gezonde gezinnen in ons land kunnen grootbrengen”.

Het lijkt alsof iemand een raam heeft opengezet en er weer licht en lucht naar binnen stroomt. En mocht Trump wat al te overmoedig worden: Amerika heeft een oude, diepgewortelde democratie, met een constitutie die voorbeeldige waarborgen aan ”checks and balances” biedt. Zijn nieuwe ambtenaren worden gerekruteerd uit de conservatieve denktanks, en dat zijn deskundige en fatsoenlijke mensen.

Daarmee lijkt zich misschien niet het meest ideale scenario af te tekenen, maar wel het hoogst haalbare: een breed gedragen behoefte aan gezond verstand, zich uitend in een populistische revolte, wordt opgevangen in een klassiek-liberale, conservatieve bedding. Als het gezonde verstand van de bevolking en de wijsheid van een conservatieve intellectuele elite samenkomen, kan dat iets heel moois opleveren.

De auteur is historicus en publicist, en doceert kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarium.