Veel bedrijven die sinds 2020 op basis van intern salderen een vergunning kregen, moeten nu mogelijk een nieuwe aanvraag doen. „Dit gaat met terugwerkende kracht vijf jaar terug”, zegt redacteur Tiemen Roos in de laatste aflevering van Sprekend RD. Boeren die dachten dat ze legaal werkten, kunnen door de wijziging opeens zonder vergunning zitten.

Intern salderen betekent dat een bedrijf bij een uitbreiding de extra stikstofuitstoot compenseert door ergens anders binnen het bedrijf uitstoot te verminderen. Zo kon een boer een nieuwe stal bouwen met schonere technieken en tegelijkertijd iets meer vee houden, zolang de totale uitstoot gelijk bleef. „Nu mag dat niet meer zonder extra toetsing, waardoor veel bedrijven in onzekerheid zitten”, aldus Roos. Daarnaast ligt volgens hem de focus te veel op stikstofneerslag: „Andere factoren zoals waterbeheer en bodembeheer spelen ook een rol, maar die worden nauwelijks meegenomen.”

Het resultaat is een politieke impasse. „Beleidsmakers zitten met de handen in het haar. Dit is haast niet op te lossen”, zegt Roos. Ondertussen voelen boeren zich onevenredig geraakt. „Voor hen is dit niet zomaar een baan, het is hun hele bestaan.”

De politiek zoekt naar een nieuwe aanpak, maar de tijd dringt. Roos concludeert: „De rechter heeft uitgesproken dat de doelen in 2030 echt gehaald moeten worden, maar iedereen weet: dat is eigenlijk onhaalbaar.” Tot er een oplossing komt, blijft de stikstofcrisis een blok aan het been van de Nederlandse economie.