MuziekJubileum

Penningmeester Stichting Piet van Egmond Documentatiecentrum 70 jaar organist

Eelke Zijlstra (84) speelde zeventig jaar als kerkorganist. Onlangs begeleidde hij voor het laatst een reguliere dienst in de Mauritiuskerk in IJlst. „Ik vind het een voorrecht dat God mij zo heeft laten spelen. Het heeft mij veel vreugde gebracht.”

Cristine Kuiper, (Friesch Dagblad)
30 January 2025 14:32Gewijzigd op 30 January 2025 14:38
Eelke Zijlstra stopt na 70 jaar met spelen in de kerk, maar niet thuis. Zijn vrouw Rigt luistert. beeld FD, Simon Bleeker
Eelke Zijlstra stopt na 70 jaar met spelen in de kerk, maar niet thuis. Zijn vrouw Rigt luistert. beeld FD, Simon Bleeker

Eelke Zijlstra groeide op als boerenzoon op een boerderij tussen Achlum en Hitzum. De liefde voor muziek zat er al vroeg in. Toen hij zeven jaar oud was, kreeg het gezin een harmonium, oftewel een traporgel. Zijlstra, een nakomertje, was gelijk verkocht. „Ik zat er meteen vol van.”

Een gemakkelijke jeugd had hij niet. „Ik was veel ziek. Uiteindelijk constateerden ze op mijn twaalfde dat ik tuberculose had. Ik moest gaan kuren.” Dit duurde uiteindelijk twee jaar, waarin het leven van Zijlstra vrijwel stil kwam te staan.

Radio

„Toch was het ook een goede tijd”, vertelt hij. „Ik had een radio naast mijn bed staan en luisterde naar allerlei muzieksoorten. Mijn muziekkennis heb ik toen enorm uitgebreid.” Een instrument trok hem het meest en dat was het orgel. „Het orgelgeluid sprak me enorm aan.”

Na een tijd kuren vroeg de jonge Zijlstra aan de dokter of hij misschien weer kort mocht spelen op het harmonium. Dat mocht van de dokter. Een kwartiertje per dag, langer was eerst niet verstandig. Uiteindelijk knapte hij op en kon hij naar school. Eerst naar de ULO in Franeker en daarna naar de HBS en Kweekschool Mariënburg in Leeuwarden.

Ook ging Zijlstra meer en meer spelen op het orgel. In 1954 werd hij door de hoofdmeester in Achlum, die ook organist was, gevraagd om hem te ondersteunen als organist in de dorpskerk. „Ze voelden, dat jongetje heeft iets met het orgel.”

Hij bleef tot 1966 aan als organist. In die periode kregen hij en zijn vrouw Rigt (79) verkering en na vijf jaar trouwden ze. Ze verhuisden naar Augustinusga, waar ze een huis konden krijgen. Ook kon Zijlstra hier op een school aan de slag, na drie jaar onderwijzer in Tzum te zijn geweest.

Toevallig zochten ze in Augustinusga ook een organist. Ze woonden er een paar jaar en kregen in die periode twee dochters. Daarna verhuisde het gezin naar Kubaard. Hier werd Zijlstra hoofd van de school en later directeur. Hij klom daar ook weer achter het orgel, toen die post vrijkwam. Ze bleven tot 1998 in Kubaard en daarna ging Zijlstra met pensioen.

Ze verhuisden naar IJlst. „En je verzint het niet, maar ook hier hadden ze weer een organist nodig. Het moest zo zijn”, vertelt Rigt Zijlstra. „De koster belde me op, kun je morgen ook komen spelen? De organist is ziek. We waren er echt net, de verhuisdozen stonden nog ingepakt in huis”, vult haar man aan.

Piet van Egmond

Inmiddels wonen ze alweer 27 jaar in IJlst. Zijlstra is al die tijd muzikaal actief gebleven. „Ik heb hier altijd met veel plezier gespeeld. Reguliere kerkdiensten, maar ook rouw- en trouwdiensten en 25 jaar in Nij Ylostins. Na al die jaren borrelt het nog steeds.”

Ook thuis musiceert Zijlstra graag. In de huiskamer van het echtpaar staat een Johannesorgel met drie klavieren. Zijn vrouw geniet volop van het spel van haar man. „Ik vind de muziek die Eelke maakt echt prachtig.” Zijlstra vult haar aan: „Het is niet vanzelfsprekend dat ik dit allemaal zo kan doen. Rigt is mijn grote steunpilaar, in alles wat ik heb gedaan.”

Soms trekt hij zich even terug in zijn eigen kamer. Daar staan zijn cd’s en cassettebandjes. „In totaal zijn het er wel zo’n achthonderd.” Op veel cd’s en bandjes is muziek te horen van organist Piet van Egmond, Zijlstra’s grote inspiratie. Aan de muur hangt een ingelijste gouden plaat van Van Egmond en op het orgel in de woonkamer prijkt een foto van deze organist.

„Toen ik tuberculose had en veel radio luisterde, werd wekelijks het programma Populaire Orgelbespelingen uitgezonden. Ik vond dit altijd erg mooi. De organist bleek Piet van Egmond te zijn”, vertelt Zijlstra. Hij besloot een brief naar hem te sturen, om te vertellen hoe mooi hij zijn muziek vond. Van Egmond schreef een brief terug en daar bleef het niet bij. „Op mijn verjaardag ontving ik een pakket met een grote zuurstok erin.” Op dat moment was de jonge Zijlstra te ziek om te antwoorden, dus zijn moeder stuurde een brief terug.

En zo bleef het contact bestaan. Zijlstra kreeg later ook de kans om Van Egmond te ontmoeten: „In de Oude Kerk in Amsterdam, daar speelde hij veel en heeft hij mij het orgel laten zien. Van Egmond is echt mijn idool. Ik heb veel van hem geleerd en hij heeft veel voor mij betekend.”

Stichting

Die bewondering vertaalde zich uiteindelijk in het oprichten van de Stichting Piet van Egmond Documentatiecentrum, samen met vriend Gerco Schaap. Beide mannen hadden vele opnames in bezit van de concerten van Van Egmond, die ze uitwisselden. En Schaap schreef zelfs het boek ”Piet van Egmond. Een leven voor muziek”. Zijlstra houdt zich nog altijd bezig met het uitbrengen van het repertoire van Van Egmond op cd’s. „We hebben echt gouden tijden beleefd en mijn schoonzoon is inmiddels voorzitter van de stichting.”

Zelf is Zijlstra penningmeester van de stichting. Ook heeft hij een winkel bovenin zijn huis en verstuurt hij cd’s. Hij zit dus absoluut niet stil. Maar het wordt toch tijd om het iets rustiger aan te gaan doen en daarom is hij nu gestopt als organist in de kerk. „In februari hoop ik 85 te mogen worden en aan alles komt een eind. Nu ga ik op zondagen naar mijn collega’s luisteren.” Hij is blij dat hij niet hoeft te stoppen vanwege zijn gezondheid. Die is gelukkig nog goed. „Ik wil af en toe nog wel speciale diensten begeleiden.”

Terugblikkend is Zijlstra vooral dankbaar. „Ik vind het een voorrecht dat God mij zo heeft laten spelen. Het heeft mij veel vreugde gebracht.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer