De zandplaten in de Oosterschelde zijn geliefd als foerageergebied voor internationale trekvogels. Bij laagwater hebben vogels zo’n vijf uur tijd om hun maag te vullen met zee- en bodemdiertjes. „Als we niets doen, wordt dit wegrestaurant voor vogels telkens kleiner. Dit gebied is cruciaal onderdeel van de Oost-Atlantische trekroute. We hebben de internationale verplichting om dit vogelgebied in stand te houden”, zei Paul Begijn van Natuurmonumenten tijdens een informatiebijeenkomst over de natuurherstelmaatregel in de Oosterschelde.

De Galgeplaat in Nationaal Park Oosterschelde is zo’n 900 hectare groot en slinkt geleidelijk als gevolg van zandafslag en klimaatverandering. De zandafslag van de droogvallende plaat begon na de aanleg van de Deltawerken. Duizenden steltlopers, wulpen, grutto’s en tureluurs verblijven op de droogvallende platen in Nationaal Park Oosterschelde. Na de najaarsvogeltrek van 2026 begint het natuurherstel van de Galgenplaat ten oosten van de Zeelandbrug. In maart 2027 moet de uitvoering klaar zijn.

Het suppleren van de zandplaat is onderdeel van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW), gericht op grootschalige natuurontwikkeling. De Zeeuwse BBB-gedeputeerde Wilfried Nielen is ervan overtuigd dat de maatregel gaat werken en gunstig is voor vogels. „We moeten deze zandsuppletie warm omarmen.”

Olympisch zwembad

Rijkswaterstaat laat 3 miljoen kubieke meter zand aanbrengen op de Galgenplaat en de Slikken van Dortsman. Dat komt neer op circa 1200 olympische zwembaden aan zand. Circa 800.000 kuub zand komt vrij bij het baggeren voor vaarwegenonderhoud in de Oosterschelde. Het overige zand wordt gewonnen ter hoogte van Wemeldinge in de Oosterschelde. „Voor het allergrootste deel is het Oosterscheldesysteem vrij van PFAS. Het gebaggerde zand is dus schoon. ”, aldus Rutger Blok, technisch manager bij Rijkswaterstaat in Zeeland.

In 2019 werd de Roggenplaat in de Oosterschelde ook opgehoogd. Dat zand kwam destijds uit de Roompotgeul. Volgens ecoloog Jim van Belzen, die de zandaanvulling onderzocht, heeft de maatregel positief uitgepakt. „Het aantal vogels is met 20.000 exemplaren gelijk gebleven. Het gebied is bovendien van groot belang als rustplaats voor de gewone zeehond die jongen krijgt tussen juni en augustus. Dan verblijven hier zo’n 200 zeehonden. Het is een nuttige ingreep gebleken.” Ook is vastgesteld dat, vijf jaar na de zandopspuiting op de Roggenplaat, driekwart van het aangebrachte zand nog altijd aanwezig is.