De woningmarkt is overspannen. De grootste aankoop van je leven moet je vaak met beperkte informatie en in een beperkte tijd nemen, te midden van vele andere gegadigden. De kans is groot dat je een miskoop of een impulsaankoop doet. Helaas zie ik dat in mijn praktijk ook gebeuren. Een verkopende makelaar laat vaak merken: voor jou tien anderen.

Het voelt in zo’n situatie raar dat je bij het kopen van een woning maar drie dagen bedenktijd hebt, terwijl je een nieuw koffiezetapparaat binnen veertien dagen kunt retourneren. Doe je een miskoop bij een koffiezetapparaat, dan is de schade niet zo groot. Dat is bij een huis wel anders.

Recent zag ik een voorbeeld van een woning met funderingsproblematiek. Het herstel van de fundering zou rond de 80.000 euro kosten. De woning werd zeer scherp geprijsd en in de tekst op Funda stond luchtig vermeld dat de fundering onderzocht was en dat er een rapport aanwezig was. Juridisch voldeed de verkoper aan zijn informatieplicht, maar de starters die er massaal op afkwamen, overzagen vrijwel zeker niet de consequenties van de problematiek.

Dit voorbeeld kan ik uitbreiden met woningen die op erfpacht staan, slecht functionerende VvE’s, vervuilde grond, uitgangspunten in een koopcontract die onrealistisch zijn en een verkopende makelaar die de druk opvoert dat kopen zonder financieel voorbehoud toch echt de norm is om een kans te maken, gecombineerd met een forse overbieding. Kopers met kritische vragen staan vaak al lager op de interesselijst en een minder kritische koper heeft de voorkeur. Veertien dagen bedenktijd zou in deze situaties toch de norm moeten zijn?

De drie dagen zijn in een normale markt een prima uitgangspunt. De aankoop gaat vaak gepaard met een uitgebreide voorbereiding, zoals bezichtigen, onderhandelingen en juridische begeleiding. De complexiteit van de financiering en contracten maakt dat mensen vaak goed voorbereid zijn. Een korte heroverwegingsperiode is dan prima. Maar nu de markt niet normaal functioneert, zijn er helaas verkopende makelaars die slordige dossiers hebben en selectief presenteren om zo de woning voor een topprijs te verkopen. Onder de vele bieders is er altijd wel iemand die, niet gehinderd door enige kennis, een goed bod zonder voorbehoud doet.

Nu zijn er gelukkig ook makelaars die geen misbruik maken van de situatie. Desondanks zou ik ervoor pleiten dat de bedenktijd tijdelijk wordt opgerekt tot veertien dagen. Als een soort crisismaatregel. Als de markt weer afkoelt, kunnen we weer terug naar drie dagen.

Makelaars die het spel goed spelen en hun dossier op orde hebben, zullen vrijwel geen afhakers hebben, maar makelaars die misbruik van de huidige situatie maken, zullen verlenging verschrikkelijk vinden. Het geeft kopers bescherming en maakt de kans kleiner dat de mooiste aankoop uit je leven een fiasco wordt.

De auteur is Master of Financial Planning.