De Verenigde Staten een soort tweede Israël? „Dat is ketterij”
„Je mag je van je land houden, maar je mag het niet verafgoden”, zegt de Amerikaanse theoloog Michael Horton. „Patriottisme is een deugd, christelijk nationalisme een verderfelijke ketterij.”
Horton, die systematische theologie en apologetiek doceert aan het orthodoxe Westminster Seminary in Californië, maakt scherp onderscheid tussen liefde voor het eigen land en nationalisme. „Vaderlandsliefde betekent dat je geboorteland een speciaal plekje bij je heeft. Maar christelijk nationalisme gaat ervan uit dat je land een speciale plaats bij God heeft. Dat is een afschuwelijke dwaling en een interne bedreiging voor het christelijk geloof.”
De gedachte dat de Verenigde Staten een soort tweede Israël zijn, wijst Horton met kracht van de hand. „In het Oude Testament was Israël het bondsvolk van God. Met dat volk had Hij een speciale relatie. God Zelf was het staatshoofd, de hele natie en het hele land waren Hem geheiligd. De verbondsbeloften waren gebaseerd op Israëls trouw aan Zijn geboden. Maar dat heeft door de komst van Christus afgedaan.”
Apostelconvent
Horton benadrukt dat er in het nieuwe verbond niet zoiets bestaat als een „christelijke natie” los van de kerk, het wereldwijde lichaam van Christus. „Het Nieuwe Testament maakt heel duidelijk dat Gods volk niet geheel of zelfs grotendeels uit één bepaalde natie of bevolkingsgroep komt. Gods volk bestaat uit mensen uit alle naties van de wereld. En het is dat volk dat primair van belang is voor de christen.”
De theoloog wijst erop dat de eerste grote controverse in de vroege kerk ging over de positie van heidenen. De strijd werd beslecht op het Apostelconvent in Jeruzalem zoals beschreven in Handelingen 15. „Daar werd heel duidelijk gesteld om Israël niet langer te beschouwen als een uitverkoren natie in het nieuwe verbond. Het is daarom een aanstootgevende gedachte om die status te geven aan Amerikanen”, zegt de Westminster docent.
„Jezus zei expliciet dat Zijn koninkrijk niet van deze wereld is” - Patrick Schreiner, docent seminarie
„Het probleem met christelijk nationalisme is niet dat sommige christenen willen dat Gods geboden worden nageleefd. Je hoort dat soms in de media. Dat is niet het probleem. Het probleem is dat ze Amerika verwarren met Israël onder het oude verbond.” Horton noemt dat ketters. Het verwart de wet met het Evangelie. „Christelijk nationalisme schendt de leer van één heilige katholieke en apostolische kerk.”
Berouw
In dezelfde lijn oordeelt Patrick Schreiner, docent aan het Midwestern Baptist Theological Seminary in Kansas City (Missouri). „Geen enkele natiestaat kan een christelijke natiestaat zijn, omdat de christelijke leer daar geen ruimte voor biedt.”
Schreiner stelt dat christendom en natiestaten twee totaal verschillende entiteiten zijn. „Geografisch gezien is het christendom transnationaal. Het is niet gebonden aan landsgrenzen; natiestaten worden juist wel gedefinieerd door grenzen. Natiestaten verdedigen hun grenzen door militaire macht te gebruiken en muren te bouwen, maar het christendom doorbreekt etnische barrières en steekt grenzen over om iedereen te verwelkomen die berouw toont en gelooft.”
Dat is volgens Schreiner niet het enige. Er is meer. „Natiestaten zijn geïnteresseerd in hun eigen belangen; christenen stellen anderen boven zichzelf. Natiestaten zien hun eigen tekortkomingen zoals het niet waarmaken van hun idealen en potentieel, maar christenen erkennen dat hun tekortkomingen voortkomen uit hun verdorven aard. De hoop van natiestaten is om hun toekomstdroom te realiseren door eigen vindingrijkheid, maar het christendom zegt dat de grote toekomst alleen door een Ander kan worden verwezenlijkt.”
Schreiner noemt het verkeerd om te proberen de eigen idealen met macht en geweld af te dwingen zoals christelijk nationalisten vaak doen. „Jezus zei expliciet dat Zijn koninkrijk niet van deze wereld is. Als dat wel zo was, zouden Zijn dienaren hebben mogen vechten (Johannes 18:36). Dat verbood Hij. Een christen pleit voor het einde van abortus, maar hij doodt geen artsen die abortussen uitvoeren. Een christen kan marcheren en protesteren, maar hij vormt geen verwoestende bendes.”
Horton zegt dat de christenen van zijn land een duidelijk nee tegen het christelijk nationalisme moeten laten horen. „Het misbruik van de Schrift voor nationalistische doeleinden heeft kerken eeuwenlang geplaagd. Het probleem is niet nieuw in onze generatie, maar recente gebeurtenissen herinneren ons eraan dat christenen zich duidelijk moeten uitspreken tegen het christelijk nationalisme.”