OpinieCommentaar
Wraakgevoelens na overlijden Bouterse helpen Suriname niet
Met hevig rouwbeklag, dat eigen is aan de zuidelijke inborst, riepen aanhangers van Desi Bouterse op de kerstmorgen: „Baas is dood.” Nog heftiger was de jammerklacht toen later op de dag het lichaam van de overleden Surinaamse politicus en rebel in opdracht van de politie werd opgehaald uit zijn woning.
Hoofdredactie
Voormalig president Desi Bouterse tijdens een toespraak in december 2023. Bouterse overleed op 79-jarige leeftijd. beeld AFP, Ranu Abhelakh
Bijna iedereen wist wel dat de 79-jarige legerleider ziek was. Hij had een ernstig nierprobleem. Desondanks kwam zijn overlijdensbericht onverwachts. En het gaf aanleiding tot veel vragen. Waaraan is hij overleden? Waar is hij overleden? En hoe is hij vanuit zijn schuilplaats overgebracht naar zijn woning? Voor de politie reden om het lichaam in beslag te nemen voor nader onderzoek.
Roemloos einde van charmante, maar meedogenloze dictator
Tegelijk blijft het een raadsel waarom de politie er in het achterliggende jaar niet in slaagde Bouterse te vinden. Hij bleef spoorloos. Maar na zijn overlijden was hij binnen de kortste keren weer in zijn woning. Hoe kan dat? Zou de politie wel serieus gezocht hebben, vragen verschillende Surinamers zich af. Helemaal onbegrijpelijk is die vraag niet. Ondanks zijn beladen verleden is Bouterse bij een groep Surinamers (ook bij politiemensen) populair gebleven.
Het levensboek van Bouterse bevat nogal wat zwarte bladzijden: hij was het brein achter de Decembermoorden, waarbij vijftien politieke tegenstanders werden geëxecuteerd. Hij regeerde van 1980 tot 1988 als dictator. Hij was betrokken bij drugshandel, waarvoor de Nederlandse rechter hem in 2000 in hoger beroep veroordeelde. Aan het einde van deze roemruchte carrière was hij tien jaar lang president. De financieel-economische schade die zijn land in die periode opliep, zal zich nog jaren laten voelen. Terecht zei een commentator uit Paramaribo donderdag: „Hij regeerde, maar hij miste elke visie.”
Daar denken zijn aanhangers anders over. Zij hebben Bouterse bewonderd en bleven dat ook doen nadat hij in december vorig jaar werd veroordeeld vanwege zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden. Bouterse dook onder, maar zijn invloed bleef manifest.
Deze groep laat zich nu ook horen. Zij belooft na de begrafenis van haar leider wraak te nemen voor het onrecht dat haar baas zou zijn aangedaan. Voor de autoriteiten in Paramaribo is het daarom zaak de komende maanden waakzaam te zijn.
Tegelijk is het sterven van Bouterse voor de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden een bitter sluitstuk. Weliswaar is de oud-legerleider veroordeeld, maar hij heeft de hem toegemeten straf weten te ontlopen. Dat vinden zij onverteerbaar.
„Het zou voor ons enige genoegdoening zijn geweest, als we hem achter de tralies hadden zien zitten”, zei een van hen. Ook al zijn wraakgevoelens nooit goed te keuren, ze zijn wel verklaarbaar. Toch mogen die gevoelens niet de toekomst stempelen. Het is in het belang van Suriname om nu eindelijk een punt te kunnen zetten achter een beladen periode.