Uit het onderzoek blijkt dat de gezondheidszorg in de crisisnoodopvanglocaties in de tijd tussen de twee rapporten wel op een paar punten is verbeterd. Zo heeft het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) meer zicht en betere grip op de zorg die bewoners van de tijdelijke opvang krijgen. Ook zijn er betere afspraken tussen zorgverleners over de (toegang tot) gezondheidszorg en is de toegang tot een elektronisch patiëntendossier beter geregeld. „Bewoners zijn geregistreerd en hebben vrijwel allemaal een medische screening gehad, waardoor bijzondere opvangbehoeften beter in beeld zijn.”

In de praktijk voldoet de opvang en ondersteuning volgens de onderzoekers echter vaak niet aan die behoeften, bijvoorbeeld omdat er geen plek is op opvanglocaties die wel geschikt zijn. Ook de continuïteit van de zorg is een probleem omdat bewoners vaak moeten verhuizen. Verder is voor de asielzoekers niet altijd duidelijk hoe de zorg werkt, zijn er wachttijden en zijn er communicatieproblemen.

„Bewoners krijgen mentale en fysieke klachten, door slaapgebrek, weinig privacy en problemen met hygiëne of voeding. Een gevoel van uitzichtloosheid overheerst vanwege de lange asielprocedures en doordat mensen heel vaak moeten verhuizen. Het levert onmenselijke situaties op, die bovendien hartstikke ongezond zijn”, zegt Elize Smal, onderzoeker bij Pharos.

Voor zorgprofessionals is het werken op de tijdelijke locaties bovendien „verre van eenvoudig”. Zo werken ze in ruimten die niet geschikt zijn om zorg in te verlenen en moeten gesprekken soms zelfs plaatsvinden in openbare ruimtes. „Zorgverleners werken keihard, maar zij kunnen niet opboksen tegen de omstandigheden waarin mensen leven. Het blijft gewoon pleisters plakken”, aldus Smal.

Volgens de onderzoekers zouden mensen minder ziek worden als er structurele opvangplekken zijn die voldoen aan de kwaliteitscriteria. Ook moet er een beter aanbod komen van mentale gezondheidszorg. Tot slot pleiten ze voor meer duidelijkheid vanuit het Rijk voor alle opvanglocaties over hoe zij preventie, zorg en ondersteuning beter kunnen organiseren.