De vijf afhakers zijn de Federatie Medisch Specialisten (FMS), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) en de beroepsorganisatie Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN).

Hun stap is een reactie op de onverwachte extra bezuiniging van 315 miljoen euro. Dat geld wordt bij de zorg weggehaald om een gat in de onderwijsbegroting te vullen. De coalitiepartijen zijn dat met vier oppositiepartijen overeengekomen. Daarmee heeft het plan de steun van een meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer.

Volgens de zorgorganisaties heeft het plan „grote negatieve gevolgen voor het opleiden van verpleegkundigen en het toegankelijk houden van de zorg voor de patiënt”. Door de aangekondigde bezuinigingen zeggen de organisaties te worden „opgezadeld met een onuitvoerbare opdracht”.

Huisartsen

Het huidige beleid is gebaseerd op het Integraal Zorgakkoord (IZA) dat de toenmalige ministers Kuipers (Volksgezondheid) en Helder (Langdurige Zorg) in september 2022 met elf organisaties sloten om de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden. In het akkoord staan afspraken over concentratie van medisch-specialistische zorg en versobering van het basispakket. De rol van huisartsen zou worden versterkt. Die laatste groep ging overigens pas in januari 2023 schoorvoetend akkoord, omdat de artsen betwijfelden of ze de gewenste extra tijd voor hun patiënten zouden krijgen en of die tijd betaald zou worden.

Bij de formatie van het kabinet-Schoof is afgesproken een aanvullend zorg-en-welzijnakkoord op te stellen. Dat gaat met deze extra bezuiniging niet lukken, stellen de vijf organisaties die nu zijn afgehaakt. „De zorg staat voor gigantische uitdagingen, met oplopende arbeidsmarkttekorten en een toenemende zorgvraag. De financiële positie van de ziekenhuissector is al kwetsbaar.”

„Het is cruciaal dat wij de komende jaren kunnen blijven investeren in onze dokters en alle andere zorgprofessionals die het hart vormen van de zorg”, stelt voorzitter Piet-Hein Buiting van de Federatie Medisch Specialisten. „Het is dan ook onbegrijpelijk dat juist deze medewerkers nu de dupe worden.” De vijf organisaties gaan wel door met de uitvoering van het bestaande akkoord en de transitie naar passende zorg.

Urgent

Patiëntenfederatie Nederland –een koepel van enkele tientallen organisaties van patiënten met specifieke aandoeningen, zoals een dwarslaesie, hiv, multiple sclerose en kanker– blijft voorlopig meepraten over aanpassing van het zorgakkoord. „Wij hebben begrip voor de boosheid over de bezuiniging”, zegt een woordvoerder. „De korting op de opleiding en scholing van verpleegkundigen en verzorgenden vinden wij zeer onverstandig in een tijd van de grote tekorten die er al zijn en die op ons afkomen.”

De federatie betreurt het echter dat het vijftal is weggelopen. „De situatie is zo urgent dat we het gesprek moeten blijven voeren”, stelt de woordvoerder. „Door zo veel mogelijk partijen. We hopen dat er een manier gevonden wordt waardoor deze vijf ook weer aan tafel komen.”

„Tekort aan medisch personeel is zo urgent dat we het gesprek moeten blijven voeren” - Woordvoerder Patiëntenfederatie Nederland

Dagelijks is te zien dat de zorg onder druk staat, stelt de woordvoerder. Door vergrijzing zijn er in de komende jaren steeds meer mensen die een beroep op zorg moeten doen, terwijl er steeds minder werknemers zijn om die zorg te kunnen bieden.

Gemeenten

Drie weken geleden haakten de gemeentebesturen al af. Tijdens de ledenvergadering van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) stemde 93,4 procent voor de resolutie ”Stop met gesprekken vervolg IZA totdat is voldaan aan gestelde voorwaarden”. De gemeenten vinden dat de overheid met de bezuinigingen de afspraken in het zorgakkoord ondermijnt.