De „traditionele prediking” in de zondagse kerkdiensten kan wel stichtend zijn voor de christelijke gemeente, maar zal postmoderne, geseculariseerde niet-gelovigen nooit bereiken, omdat die niet in de kerk zitten, zei ds. Attila Csongor Kelemen zaterdag. „Daarom moeten gemeenteleden door missionaire prediking worden toegerust om de buitenkerkelijken te bereiken.”

De conferentie ”Gemeenteopbouw”, vrijdagmiddag en zaterdag in de lutherse kerk in Zwolle, was georganiseerd door de Hongaarse protestantse gemeente in Zwolle in samenwerking met de andere Hongaarse ”diasporagemeenten” in Nederland. Zondag werd ze afgesloten met een Hongaarstalige kerkdienst in de Zwolse Plantagekerk, waarin ds. Csaba Sógor, werkzaam op het synodebureau van de afdeling Hongaarse diasporagemeenten, voorging.

Wereld

Ds. Attila Csongor Kelemen, predikant van de gereformeerde kerk in Urk, betoogde in zijn lezing ”Missionaire prediking in Nederland” dat de „evangelisatiepotentie” van de gewone zondagse prediking te beperkt is. Hij voerde een pleidooi voor een „missionaire prediking”, die gemeenteleden toerust voor en aanspoort tot missionaire activiteiten. De Urker predikant, die als etnische Hongaar in Roemenië werd geboren en in Kolozsvár (Cluj) theologie studeerde, nam de prediking van Jezus en de apostelen als voorbeeld. Kenmerkend voor die prediking is volgens hem de harmonie van woorden en daden en ook de „dubbelzinnige verhouding” met de wereld, namelijk een houding van zowel afzondering als toewending vanuit een verantwoordelijkheidsgevoel voor die wereld.

Ds. Kelemen wilde in zijn lezing antwoorden geven op dezelfde vragen als die hij in zijn masterscriptie aan de Theologische Universiteit Kampen aan de orde stelde: „Waarom preek ik? Hoe preek ik? Wat en tot wie preek ik?” Volgens de Hongaarse Urker moet een prediker goed beseffen: „Preken mag nooit een doel op zich zijn, maar alleen een middel om mensen tot Jezus en het discipelschap te leiden.”

Qua inhoud gaan preken niet over wissewasjes, zei hij, maar altijd over belangrijke thema’s als het Koninkrijk van God, Jezus als het middelpunt van de geschiedenis en Gods plan voor de wereld. „Door interactie met de luisteraars worden dit soort preken inductief opgebouwd met gebruikmaking van eenvoudige en beeldende taal en soms wat humor, verstaanbaar voor christenen en niet-christenen”, aldus ds. Csongor Kelemen.

Luisteren

Zaterdagmorgen hield ds. Daniel Neeser, predikant van de Église Protestante van Genève, een lezing over ”De roeping van de gelovige christenen van vandaag.” Daniel Neeser studeerde een periode aan het Orthodoxe Theologische Seminarie in Boekarest, waar hij de Hongaar János Hermán ontmoette. De vrienden communiceren in het Roemeens.

In zijn lezing –in het Frans– benadrukte de Geneefse predikant sterk de noodzaak en het belang van luisteren. „Zoals Israël steeds terug moest naar het ”Shema”, het „Hoor, o Israël!” en personen zoals Abraham, Mozes, Johannes op Patmos en alle grote reformatoren eerst stil werden en luisterden naar Gods stem, zo moeten wij eerst de afzondering zoeken, alvorens de antwoorden te geven in onrustige tijden,” zo zei ds. Neeser. Hij voegde eraan toe: „Fundamentalistische religie of dominant christendom is altijd een ontsporing en tegengesteld aan de Geest van Christus, Die niet om „vuur van de hemel” bad.”

„Wij moeten eerst de afzondering zoeken, alvorens de antwoorden te geven in onrustige tijden” - Ds. Daniel Neeser, predikant Église Protestante Genève

Met een uitleg van Genesis 3 over het omgaan met naaktheid bij de voorouders  Adam en Eva, pleitte Neeser voor het aanvaarden van de kwetsbaarheid. „Onze roeping is niet terugkeren naar het paradijs of het oprichten van een dominerende kerk, maar te wandelen in de kracht van de Geest van Christus.”

Diasporagemeenten

In Nederland wonen zo’n 30.000 Hongaren. Er zijn Hongaarse hervormde diasporagemeenten in Vianen (vanaf 1948), Den Haag, Zwolle, Rotterdam en Amsterdam. In die plaatsen worden meestal eens per maand Hongaarstalige kerkdiensten gehouden. In Den Haag is een Hongaarse weekendschool, waar op een zaterdag elke maand honderd kinderen komen.

Enkele predikanten bedienen parttime deze diasporagemeenten. Ds. Emőke van Bolhuis-Szabó preekt beurtelings in Rotterdam en Den Haag. Ds. Uzonka Lilla Sólyom is verbonden aan Vianen. Ds. Karoly Paál van de Amsterdamse gemeente werkt bij de stichting Barka, die hulp biedt aan de vele Oost-Europeanen die in Nederland dakloos werden.

De Hongaarse protestantse gemeente van Zwolle bestaat sinds 2017. Haar kerkdiensten, waarin meestal dr. János Hermán voorgaat, worden gehouden in de lutherse kerk, waar ook de conferentie Gemeenteopbouw plaatsvond.

Nieuws in beeld

beeld Freddy Schinkel

22197 RD Zwolle - Congres Hongaarse Gemeenten in Nederland in de Lutherse kerk in Zwolle. Foto Freddy Schinkel, IJsselmuiden © FS20241214

beeld Freddy Schinkel