Moeten gesneuvelden echt ‘voortleven’ in hun kinderen?
Uw zoon is dood! Veel Israëlische ouders hebben mensen in militair uniform met deze boodschap aan de deur gehad. Inmiddels stellen ze daarbij ook de vraag: Wilt u dat wij sperma van hem afnemen en invriezen?
Veel van de 400 soldaten die in de oorlog tussen Israël en Hamas zijn omgekomen waren nog op zichzelf. Hun ouders mochten beslissen. Ongeveer de helft zei ja.
Het idee is dat het zaad later kan worden gebruikt voor nageslacht voor hun omgekomen zoon. Ook als hij nog geen vrouw of vriendin had, zou er een draagmoeder kunnen worden gezocht.
De emotie hierachter is dat de zoon dan niet ‘echt’ dood zou zijn, maar voortleeft in een nieuw mens. Voor veel ouders is dit een troostende gedachte, zo bleek onlangs uit een uitgebreid artikel in The New York Times .
Technisch is het verkrijgen van zaad van een omgekomen man vrij eenvoudig. Het is voldoende om door middel van een biopsie weefsel uit de zaadbal te halen. Belangrijk is wel dat dit op tijd gebeurt; zaadcellen overleven hoogstens 48 uur.
Net als Israël is ook Oekraïne een land in oorlog, maar dat gaat hier anders mee om. Voordat militairen naar het front gaan, moeten ze zelf de vraag beantwoorden of ze zaad willen invriezen.
Dat is een belangrijk verschil. Het erkent namelijk de autonomie om deze optie ook af te wijzen. Niet iedereen kan zich voorstellen kinderen te hebben, en zeker niet via deze weg.
Natuurlijk is dit allemaal nieuw en onontgonnen terrein. Daarom zijn Israëlische juristen nog steeds zeer terughoudend. Het zaad mag pas voor bevruchting worden gebruikt als de nabestaanden kunnen bewijzen dat de gesneuvelde soldaat ook daadwerkelijk kinderen wilde.
Deze kwestie heeft grote sociale en ethische aspecten. Elke samenleving kent wezen, maar mag je die ook welbewust creëren? En hebben we wel door wat we kinderen aandoen als ze weten dat ze er alleen maar zijn om het leven van een vader voort te zetten die al dood was voordat zij ook maar bestonden?
Ook de kant van de moeder is er. Is dat de weduwe van de overleden militair of is dat een anonieme draagmoeder uit een arm land?
Als christen is het eenvoudig om te zeggen dat de natuurlijke weg om kinderen te krijgen de ideale is. Niemand zal dat betwisten, maar ja, oorlog is nu eenmaal niet ideaal.
Toch zal deze techniek ook in vreedzame landen opduiken. Burgers in westerse landen wordt tegenwoordig gevraagd of hun organen na plotselinge dood mogen worden gebruikt. Het is niet ondenkbaar dat op termijn zo’n vragenlijst wordt aangevuld met opties voor zaad- of eicellen.
Vreemde nieuwe wereld, zal iemand zeggen, met een knipoog naar Huxley en Trueman. Wees in elk geval voorbereid.
rd.nl/buza