„Ik denk, samen met bijna alle andere Koreanen, dat het erg dwaas en verkeerd was van president Yoon om de staat van beleg af te kondigen”, zegt de christelijke filosoof Bong Ho Son (87) uit Seoul. „Er zijn maar weinig mensen die het goedkeuren. We schamen ons allemaal voor hem.”

Ook Dae Young Ryu (64) neemt het woord ”schaamte” in de mond als hij zich uitlaat over de gebeurtenissen van dinsdagavond. „Het is beschamend, gênant en tragisch om Yoon als president te hebben”, vindt de historicus, die gespecialiseerd is in het Zuid-Koreaanse protestantisme.

Ryu, die werkt aan een christelijke universiteit, weet dat „duizenden” rooms-katholieke priesters, predikanten en hoogleraren aan christelijke hogescholen en universiteiten Yoon hebben opgeroepen om af te treden. „Sommige ultraconservatieve protestanten zijn ideologisch ook ultrarechts, en zij kunnen de president nog steeds steunen. Maar ik geloof dat alle weldenkende mensen, christen of niet, nu extreem boos zijn op Yoon.”

Volgens een peiling is 74 procent van de Zuid-Koreanen het ermee eens dat president Yoon een afzettingsprocedure aan zijn broek krijgt, weet Young Ahn Kang (72), eveneens een christelijke filosoof. De oppositiepartijen dienden woensdagmiddag een wetsvoorstel in om de president naar huis te sturen.

Volgens Kang zijn veel christenen die op Yoon hebben gestemd teleurgesteld over zijn manier van politiek bedrijven. Ook keuren ze het af dat hij heeft geweigerd om een speciaal aanklager aan te stellen om zijn vrouw te onderzoeken nadat ze verdacht werd van corruptie. „Ik geloof dat zeer weinig christenen Yoon nog steeds steunen.”

Vervelend figuur

Ruy steunt Yoon in elk geval niet. „Ik verwacht dat hij binnenkort zal worden aangeklaagd en uit zijn functie zal worden ontheven. Ik kan niet wachten om hem en zijn vrouw voor de rechter te zien verschijnen.” Ook Son vindt dat hij moet aftreden.

Ik kan niet wachten om hem en zijn vrouw voor de rechter te zien verschijnen - Dae Young Ryu, historicus

Toch klinken er ook andere geluiden. Theoloog Jinsoo Kim vindt weliswaar dat Yoon de „verkeerde keuze” heeft gemaakt. Maar veel conservatieve christenen moeten er volgens hem ook niet aan denken dat oppositieleider Lee Jae-myung van de Democratische Partij straks het stokje overneemt. „Ze hopen dat Yoon de moeilijkheden op een goede manier overwint en voorkomt dat het land politiek naar links afglijdt.”

Tim Peters, een Amerikaan die al vele decennia in Seoul woont en werkt, constateert dat de Zuid-Koreaanse democratie „kwetsbaarder is dan het vanaf een afstandje vaak lijkt”.

Hij wijst op de rol van de oppositieleider in de huidige politieke crisis. „Lee Jae-myung is een bijzonder vervelend figuur die Yoon al 2,5 jaar onafgebroken aanvalt.” Dat Yoon tot zijn daad kwam, is volgens Peters het gevolg van de oppositie die vastbesloten lijkt om Yoon koste wat kost af te zetten en daarom alle initiatieven blokkeert, inclusief defensiebegrotingskwesties.

Zorgen wegwuiven

Die „parlementaire verlamming”, zoals Peters het noemt, heeft volgens hem gevolgen voor de nationale veiligheid. Hij begrijpt wel dat Yoon, die met de staat van beleg het land wilde beschermen tegen „de dreiging van communistische Noord-Koreaanse krachten”, zich daar zorgen over maakt. „De verlamming had alarmerende niveaus bereikt, waardoor zelfs de financiering van basisfuncties van de overheid in gevaar kwam. President Yoon, of het nu verstandig was of niet –de geschiedenis zal oordelen– sloeg duidelijk alarm over de gezondheid van de Zuid-Koreaanse democratie.”

Peters wijst op een generatiekloof in het land. Ouderen die de aanval van Noord-Korea op Zuid-Korea in 1950 hebben meegemaakt of de herinneringen hieraan uit de eerste hand hebben gehoord, nemen zorgen over bedreigingen uit Pyongyang zeer serieus. De jongere generatie daarentegen wuift de zorgen van de oudere generatie weg. Overgebleven steun voor Yoon zit volgens hem vooral onder ouderen.

In de nasleep van de gebeurtenissen bood de legerchef zijn ontslag aan. De minister van Defensie stapte eerder al op vanwege zijn betrokkenheid.

De politie is een onderzoek gestart naar president Yoon voor verraad. Zijn partij laat hem niet vallen en heeft aangegeven zaterdag in het parlement tegen zijn afzetting te stemmen.