Zuid-Koreaanse president kondigt militaire noodtoestand aan tegen „pro-Noord-Koreaanse krachten”
De Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol heeft dinsdagavond in een televisietoespraak een militaire noodtoestand afgekondigd in het land. Die is volgens hem gericht tegen „pro-Noord-Koreaanse krachten” binnen de Zuid-Koreaanse oppositie. Die zou volgens hem „rebellie en antistatelijke activiteiten” van plan zijn.
Het besluit om de krijgswet van kracht te laten worden, waarmee een staat van beleg kan worden afgekondigd, komt als een verrassing in Zuid-Korea. De impopulaire, conservatieve Yoon kampt al langer met problemen om zijn beleid doorgevoerd te krijgen, omdat een meerderheid van het parlement in handen is van de liberale oppositie. Dat hij echter naar zulke drastische middelen zou grijpen, was niet voorzien.
Yoon stelt dat hij de „grondwettelijke orde en vrijheid” in Zuid-Korea beschermt. De Democratische Partij (de oppositie) stemde eerder tegen een begrotingsvoorstel en begon de afgelopen twee jaar meerdere afzettingsprocedures tegen officieren van justitie en andere hoogwaardigheidsbekleders. Deze ongewenste politieke uitkomsten lijken Yoon tot het afkondigen van de noodtoestand te hebben bewogen. Hiermee wil hij buiten de democratische rechtsorde om alsnog zijn beleid doordrijven, iets wat alle eigenschappen van een staatsgreep heeft.
Uitroepen noodtoestand is een vorm van landverraad - Oppositieleider Lee Jae-myung
Generaal Park An-su, die sinds vorig jaar stafchef van de Zuid-Koreaanse krijgsmacht is, is uitgeroepen tot militair bevelhebber gedurende de noodtoestand. Hij heeft onmiddellijk alle politieke partijen, bijeenkomsten en demonstraties verboden. Alle nieuwsmedia zullen zich moeten verantwoorden tegenover het militaire bevel. Medisch personeel dat momenteel betrokken is bij stakingen is verplicht binnen 48 uur naar de werkplek terug te keren. Wie geen gehoor geeft aan de orders van het militaire bevel kan voor de krijgsraad worden gesleept. Het militair bevel kan mensen oppakken en vasthouden zonder dat daarvoor een arrestatiebevel nodig is.
Landverraad
Oppositieleider Lee Jae-myung noemt het uitroepen van de noodtoestand een vorm van „landverraad” en een poging om de krijgsmacht het land te laten besturen, terwijl de macht bij het volk ligt. Hij riep het leger op niet mee te werken aan de acties van Yoon die volgens Lee door dit besluit „niet langer onze legitieme president” is. „Tanks en soldaten met geweren zullen straks ons land controleren”. De Democratische Partij heeft alle parlementariërs opgeroepen om bijeen te komen voor spoedberaad, maar de politie heeft de toegang tot het parlementsgebouw versperd.
Medisch personeel dat momenteel betrokken is bij stakingen is verplicht binnen 48 uur naar de werkplek terug te keren
Niet alleen de oppositie had dinsdag kritiek op het besluit van Yoon, dat gold ook voor zijn eigen conservatieve Volksmachtpartij. Partijleider Han Dong-hoon sprak van een „verkeerd” besluit dat hij samen met het volk zal blokkeren. In hoofdstad Seoul zijn tanks en legerhelikopters inmiddels gesignaleerd.
De actie van Yoon is primair gericht tegen de oppositie en niet zozeer tegen het Noord-Koreaanse regime, dat de afgelopen maanden ook flink wat dreigementen heeft geuit aan het adres van Seoul. Pyongyang noemde Zuid-Korea „vijand nummer één”, stuurde duizenden afvalballonnen de grens over en begon langs de grens wegen op te blazen en verdedigingswerken te bouwen. Ook wordt geregeld met geweld richting Zuid-Korea gedreigd.
Nationaal noodgeval
De vraag is of Yoon met deze actie wegkomt. Door naar zo’n extreem middel te grijpen, heeft hij onmiddellijk bij veel Zuid-Koreaanse politici alle krediet verspeeld. Hierop terugkomen en terugkeren naar de situatie zoals die hiervoor was, lijkt uitgesloten. Veel zal dus vooral afhangen van in hoeverre de krijgsmacht zal meewerken aan deze noodtoestand en hoe die door de bevolking wordt geaccepteerd – of niet. In 2016 en 2017 leidden grootschalige demonstraties van Zuid-Koreaanse burgers nog tot het aftreden en de vervolging van president Park Geun-hye.
De staat van beleg is een vorm van noodtoestand waarbij de krijgsmacht het landsbestuur overneemt. Deze wordt doorgaans afgekondigd tijdens oorlogen of nationale noodgevallen. Yoon lijkt ervan overtuigd dat de oppositie zijn regering wil saboteren en afzetten en legitimeert daarmee zijn besluit. De president heeft nog geen details gegeven over welke gevolgen de militaire noodtoestand gaat hebben en wat hij precies van plan is.
Yoon Suk-yeol won in 2022 de presidentsverkiezingen met een miniem verschil van Lee Jae-myung, na een campagne die zelfs voor Zuid-Koreaanse begrippen ontsierd werd door moddergooien en vuile beschuldigingen. Hiervoor had hij geen significante politieke ervaring en werkte hij onder meer als openbaar aanklager.
Zuid-Korea is sinds 1987 een democratie. Voor die tijd was het een militaire dictatuur, waar in 1980 voor het laatst een staat van beleg werd afgekondigd.
