Surinamers sceptisch over oliegeste van president
President Chan Santokhi verraste zijn landgenoten door iedereen een waardepapier van omgerekend zo’n 715 euro te beloven in verband met de verwachte olieopbrengsten. Hij zegt dat hij wil dat iedereen in zijn land van de rijkdom gaat profiteren. De bevolking viert nog geen feest.
De 800 miljoen vaten olie die voor de kunst van Suriname liggen, zullen de staat naar verwachting zo’n 26 tot 30 miljard euro opleveren. Daar mogen de Surinamers van meeprofiteren, zegt Santokhi. Dus kwam hij maandag, op de 49e verjaardag van de republiek, met zijn geste. De bevolking lijdt al bijna vijf jaar onder een economische crisis. Weliswaar verbeterde de regering de macro-economische situatie in het land, maar daar merkt de gewone man of vrouw weinig van. De beloofde financiële steun bleef bovendien grotendeels uit, waardoor veel gezinnen aan de bedelstaf raakten.
Het beloofde waardepapier is in de ogen van veel Surinamers een mooie eerste stap om de leefsituatie te verbeteren. Maar er is heel veel scepsis over uitvoering. „Eerst zien, dan pas geloven”, zegt Ponisem Kasanpawiro (51). „Want in mooie dingen beloven en niet nakomen is deze regering erg goed. Iedereen zou elke maand ook een uitkering voor koopkrachtversterking krijgen, maar die heb ik nooit gehad. En velen met mij.”
Haar betoog verwoordt het wantrouwen van het gros van de Surinamers tegenover de regering. Bovendien gebeurde het in het verleden vaak genoeg dat multinationals en politici er met de grootste buit vandoor gaan, zoals met het bauxiet, goud en hout. In die wetenschap wordt al sinds de vondst van de olie voor de Surinaamse kust in 2020 door de Franse multinational TotalEnergies gepleit voor een eerlijke verdeling van de opbrengsten, die in 2028 zullen komen. De regering zou daartoe een Spaar- en Stabiliteitsfonds oprichten, maar tot nu toe heeft ze daar weinig stappen voor gezet.
De recente oliegeste van Santokhi wordt vooral gezien als een populistische verkiezingsstunt. Want in mei 2025 mogen Surinamers weer naar de stembus. En het ziet er momenteel niet best uit voor zijn partij. Tal van deskundigen wijzen erop dat Suriname in 2028 nog helemaal geen geld uit de olieopbrengsten gaat opstrijken.
TotalEnergies zal de eerste jaren nog heel wat investeringen terugeisen, terwijl er ook nog schuldeisers zijn van de Surinaamse staat. Met hen is afgesproken dat zij ook recht hebben op een hap uit de eerste inkomsten. Het moet daarom nog blijken hoeveel er voor de Surinamers overblijft. Kasanpawiro wacht het gelaten af: „Ik blijf hopen dat wij ook eens gaan profiteren van de rijkdommen van het land.”