Waar de generale synode van de CGK deze week in Nunspeet overeenstemming over bereikte, is dat de commissie toekomst kerkverband verder mag en moet gaan met het uitwerken en aanpassen van haar model van interim-classes voor gemeenten met vrouwen in het ambt. Maar over de wenselijkheid en vormgeving van zo’n model bleken ter synode nog grote verschillen van mening te bestaan, gaven moderamen en leden van de commissie vrijdagmiddag in een persontmoeting aan.

Lees ook

CGK denken aan tijdelijke classis voor gemeente met vrouw in ambt

Waarnemer

Een van de punten waarover verschil van mening bestaat, is de gedachte om afgevaardigden vanuit interim-classes op particuliere synoden de status van waarnemer te geven, wat betekent dat zij op deze vergaderingen geen actief en passief stemrecht hebben. „Voor een belangrijk deel van de afgevaardigden blijkt dat idee niet te dragen te zijn”, schrijven moderamen en commissie aan de 181 gemeenten van het kerkverband. Synodepreses ds. P.D.J. Buijs: „Zij redeneren: als wij niet volwaardig lid kunnen zijn, wat is dan onze plaats? Zijn wij een soort outcasts of zo?”

Verschil van mening bestaat er ook over een „alternatief model van kerk-zijn” dat op de synode naar voren werd gebracht, waarin eveneens verschillende classes worden gevormd van enerzijds kerken die wel en anderzijds kerken die geen vrouwen in het ambt kennen, maar waarin beide afdelingen meer „zelfstandig en gelijkwaardig ten opzichte van elkaar” staan.

Openbare zonden

Gemeenten aan de rechterzijde van het kerkverband vinden het model van interim-classes, zeker als die geheel gelijkwaardig zouden worden, niet of moeilijk te dragen, omdat dit concept naar hun gevoel impliceert dat zij dan „medeverantwoordelijk worden voor openbare zonden in andere gemeenten”. Dat gevoelen heeft in eerste instantie betrekking op cgk’s waarin samenwonende homo’s aan het Heilig Avondmaal mogen gaan. En in tweede instantie ook op cgk’s die vrouwen in het ambt hebben, omdat die gemeenten daarmee ongehoorzaam zijn aan de synode.

Er liggen daarom „nog heel wat voetangels en klemmen”, zei commissierapporteur ds. J.G. Schenau vrijdag. „Om een breed draagvlak voor dit plan te krijgen, moet er nog hard gewerkt worden.”

Een van de zorgpunten is of gemeenten die vrouwen in het ambt hebben zich wel vrijwillig in de zogeheten interim-classes zullen willen laten plaatsen. „Dat is beslist een punt. Toch hebben we als commissie en als synode gezegd: dwingen gaat niet. Als je naar het middel van dwang zou moeten grijpen, sta je eigenlijk al op achterstand.”

„We willen een breder draagvlak en liefst unanimiteit” - Ds. F.W. van der Rhee, commissie toekomst kerkverband

Vrijwilligheid

Een hoopvol signaal is volgens ds. Schenau dat tijdens deze synodeweek „een tendens zichtbaar was richting vrijwilligheid. Garanties hebben we niet, omdat op een synode nu eenmaal geen gemeenten zijn vertegenwoordigd. Maar er zijn wel afgevaardigden die –laat ik het zo zeggen– sterke voeling hebben met gemeenten die vrouwen in het ambt hebben. Hun reacties deze week gaven ons enig vertrouwen dat dit goed zou kunnen komen.”

Ds. F.W. van der Rhee, samenroeper van de commissie toekomst kerkverband: „Onze hoop is dat we richting de tweede synodeweek, die gepland staat voor eind januari, tot een zo breed mogelijk gedragen voorstel kunnen komen. We streven naar unanimiteit.”

Ds. Buijs: „Daarin kan trouwens ook de consultatieronde helpen, die we tussen de tweede en derde vergaderweek van de synode willen houden, en waarin we de afzonderlijke gemeenten om hun mening willen vragen. Dan kan iedereen zijn zegje doen.”

De bedoeling van het moderamen is om in de derde vergaderweek, eind maart, tot besluitvorming te komen.

Lees ook

Synode CGK ziet „hoopvol perspectief” voor kerkverband

Revisieverzoeken

Complicerende factor is het feit dat op de synodetafel nog een stapel revisieverzoeken ligt die betrekking heeft op het door de vorige synode genomen besluit dat binnen de CGK op Bijbelse gronden geen plaats is voor vrouwen in het ambt. Deze revisieverzoeken zullen door de synode in haar tweede vergaderweek, dus eind januari, worden behandeld. Zouden deze revisieverzoeken worden gehonoreerd, dan is de situatie in het kerkverband zo veel anders, dat de commissie toekomst kerkverband „de zaak eigenlijk weer helemaal opnieuw moet doordenken”, zei ds. Buijs vrijdag.

Dat de CGK straks, als het model van interim-classes volgend jaar inderdaad breed zou worden aanvaard, opgesplitst raken in twee soorten classes, is „een lelijk aspect van dit model”, stelde ds. Schenau. „Dat valt, als je denkt vanuit wat de Schrift zegt over de kerk, niet te ontkennen. De kerk is namelijk geen club van gelijkgezinden.”

Convent

Daarom blijven het moderamen en de commissie toekomst kerkverband –die behalve uit ds. Schenau en ds. Van der Rhee bestaat uit ds. R.G. den Hertog en de ouderlingen T.A. Meijboom en P. Raven– hopen dat de twee flanken in het kerkverband in de toekomst toch weer naar elkaar toe zullen groeien. Een van de middelen die daarvoor zullen worden ingezet, zijn „kerkbrede besprekingen” en wellicht ook regelmatig een convent, waarin alle gemeenten vertegenwoordigd zijn en waar doorgesproken zal worden over fundamentele zaken, zoals over Schriftgezag en hermeneutiek. Ds. Schenau: „En ook over hoe je binnen een kerkverband met elkaar omgaat.”

Om zulke kerkbrede gesprekken te organiseren, zou een speciale commissie „een meerjarig programma” moeten opstellen, denkt de commissie toekomst kerkverband. Maar dit alles alleen als in de komende maanden „een breder draagvlak kan worden gevonden” voor het idee van interim-classes, onderstreept ds. Van der Rhee.