Voor veel christenen zijn abortus en het transgenderbeleid niet de belangrijkste reden om naar de stembus te gaan, stelt de Amerikaanse socioloog Ryan Burge. „Het gaat hen meestal simpelweg om de prijs van brood en benzine.”
„Natuurlijk zijn ethische kwestie voor veel christenen niet onbelangrijk. Maar die staan echt niet boven aan het lijstje als je christelijke kiezers vraagt naar de beweegredenen om te gaan stemmen”, zegt Burge, wetenschappelijk medewerker van de Eastern Illinois University en tevens voorganger van een baptistengemeente. Op basis van een onderzoek naar stemgedrag dat hij vorige maand onder kerkgangers uitvoerde, maakte hij een lijst van motieven. Daarop staat abortus op nummer vier. „Bovenaan staan economie en inflatie. Het is vooral de pijn in de portemonnee die de doorslag geeft.”
Volgens Burge is er bij christenen een soort gewenning opgetreden als het gaat om het abortusvraagstuk. „Deels heeft dat te maken met het feit dat dit al jaren een kwestie is; deels ook omdat het na de afschaffing van het landelijk recht op abortus voor veel mensen een minder prangende kwestie is geworden. En vergeet niet: met de hoge prijzen aan de pomp en in de supermarkt worden mensen dagelijks geconfronteerd. Zeker mensen met een lager inkomen moeten dagelijks vechten om het hoofd boven water te houden. Juist deze minder welgestelden zijn vaak meer godsdienstig dan de kapitaalkrachtige bovenlaag.”
Als het gaat om de keus die christenen maken, dan heeft de meerderheid voor Trump gekozen. Exitpollgegevens van omroep CNN en andere nieuwsbronnen melden dat 72 procent van de witte protestanten en 61 procent van de witte rooms-katholieken op hem heeft gestemd.
Als het specifiek gaat om de evangelicals, dan heeft Trump zelfs de steun van 81 procent van hen. Dat is bijna gelijk aan 2016, toen hij 80 procent van hen voor zich wist te winnen. In 2020 lag het percentage op 76 procent. „Die steun van de evangelicals is onveranderd groot”, zegt Burge. „Natuurlijk is voor hen het behoud van conservatieve waarden belangrijk. Maar we moeten niet doen alsof deze groep Trump alleen steunt vanwege de zorg over ethische thema’s. Ze zijn traditioneel Republikein. Ze stemmen ook op die partij vanwege de politiek rechtse koers en omdat ze meer vertrouwen hebben in de economische plannen van Trump dan die van Harris.”
Aanzienlijke winst
De analyse van Burge wordt ondersteund door uitkomsten van een onderzoek naar motieven voor het stemgedrag van Lifeway Research in september. Daaruit blijkt dat kiezers met een evangelische overtuiging abortus op de vijfde plaats zetten, na economie, immigratie, nationale veiligheid en het persoonlijk karakter van de kandidaten.
„Trump heeft ook heel duidelijk gemaakt dat hij niet echt om abortus geeft, maar dat heeft prolifekiezers niet van hem weggehouden” - Caleb Verois, hoogleraar politieke wetenschappen
Ook Caleb Verois, hoogleraar politieke wetenschappen aan Grove City College in Pennsylvania, zit op de lijn van Burge. In het magazine Christianity Today zegt hij: „Voor christelijke prolifekiezers is abortus gewoon niet meer zo’n belangrijk onderwerp als vroeger. Trump heeft ook heel duidelijk gemaakt dat hij niet echt om abortus geeft en is er gematigd over. Maar dat heeft prolifekiezers niet van hem weggehouden.”
Verbois zegt op grond van exitpolls van deze week dat de grote meerderheid in Amerika zich zorgen maakt over de economie en inflatie, en daarom massaal voor Trump koos.
Hoewel de steun van witte evangelische christenen voor Trump niet afnam, boekte hij aanzienlijke winst onder rooms-katholieke en Spaanstalige kiezers, waardoor hij in de cruciale staten de overwinning behaalde. Trumps zege is deels te danken aan de verbeterde prestaties onder rooms-katholieke kiezers, die ongeveer een kwart van het electoraat uitmaken en met een marge van 15 punten voor Trump kozen. Biden, zelf rooms-katholiek, won zijn geloofsgenoten in de strijd van 2020, maar 58 procent van de rooms-katholieken stemde deze keer op Trump in plaats van op Harris, volgens de exitpolls van The Washington Post.
Afgeschrikt
Zowel Burge als Verbois denken dat abortus voor latino’s en groepen rooms-katholieken juist wel een belangrijke reden is geweest om op Trump te stemmen. Volgens de exitpolls van CNN was er bij de latino’s een duidelijke toename in steun aan Trump. Bijna twee derde van de protestantse Hispanickiezers (64 procent) en iets meer dan de helft van de rooms-katholieke Hispanickiezers (53 procent) steunde Trump. Bij de verkiezingen van 2020 stemde slechts ongeveer een derde van de rooms-katholieke latino’s op Trump.
Burge vermoedt dat deze Latijns-Amerikaanse rooms-katholieken en protestanten conservatiever zijn als het gaat om maatschappelijke kwesties, zoals abortus en lhbti-rechten. Hij denkt dat het uitgesproken pro-abortusstandpunt van Harris deze latino’s heeft afgeschrikt. „Dat is een harde boodschap voor een gematigde Hispanickiezer.”
„De cijfers laten een trend zien: de latinostem is in essentie conservatief en stemt voor wat het beste is voor het land waar ze wonen en van houden”, aldus Javier Chavez, pastor van de Amistad Cristiana Church in Gainesville (Georgia).
