Het is „heel erg onwaarschijnlijk” dat Nederland het wettelijk vastgelegde klimaatdoel voor 2030 haalt.
Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een rapport dat donderdag is gepubliceerd. Het planbureau onderzoekt ieder jaar of Nederland op koers ligt om de klimaatdoelen te halen.
In een notendop: het in de wet vastgelegde klimaatdoel voor 2030 is zo goed als zeker onhaalbaar. Nederland staat er slechter voor dan vorig jaar. Klimaatbeleid waar de regering nog aan werkt, zal daar nauwelijks verandering in brengen, verwacht het planbureau.
In de Klimaatwet is vastgelegd dat Nederland de CO2-uitstoot in 2030 met 55 procent moet verminderen ten opzicht van 1990. Uit de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) blijkt dat Nederland op dit moment op koers ligt om 45 tot 52 procent CO2-reductie te realiseren.
Het planbureau is somberder dan vorig jaar. Toen ging het instituut er nog van uit dat de CO2-uitstoot 46 tot 57 procent lager zou liggen.
Het PBL noemt een aantal verklaringen. Zo speelt in de industrie dat de productie van groene waterstof stagneert: elektrolysers zijn duurder geworden, stroom wordt duurder en er bestaat onzekerheid in de markt of er voldoende vraag is naar groene waterstof.
Ook heeft het planbureau op dit moment minder hoge verwachtingen van de maatwerkafspraken. Deze afspraken tussen overheid en grootvervuilers in ruil voor subsidie, hebben nog weinig extra CO2-reductie opgeleverd.
„De bouw van nieuwe kerncentrales is nog omgeven door grote onzekerheden” - Planbureau voor de Leefomgeving
Verder speelt mee dat de energieprijzen in de achterliggende twee jaar gedaald zijn. Daardoor neemt het aardgasverbruik in de industrie weer toe.
Rekeningrijden
Hoewel het niet de enige factor is, is het klimaatbeleid van de regering belangrijk voor het behalen van de klimaatdoelen. Dit rapport maakt voor het eerst inzichtelijk wat het beleid van het kabinet-Schoof betekent voor de wettelijke doelstellingen. Het planbureau heeft de afspraken uit het hoofdlijnenakkoord doorgerekend in de KEV.
De nieuwe regering neemt het plan om rekeningrijden in te voeren niet over van het vorige kabinet. Dat is een van de belangrijkste politieke besluiten met consequenties voor het milieu. Het PBL verwacht daardoor minder CO2-reductie.
Andere plannen die in het rapport worden genoemd zijn: 130 rijden op de snelweg, een nieuwe Europese uitzonderingspositie als het gaat om mestbeleid en de niet langer verplichte hybride warmtepomp. Al deze afspraken uit het hoofdlijnenakkoord maken het −in meerdere of mindere mate− minder waarschijnlijk dat het klimaatdoel gehaald wordt.
Kerncentrales
De belangrijkste maatregel van het nieuwe kabinet die bijdraagt aan het behalen van de CO2-doelen, laat het PBL vooralsnog buiten beschouwing. Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) heeft miljarden extra tot haar beschikking om in totaal vier nieuwe kerncentrales te laten bouwen.
Het planbureau gaat ervan uit dat er voor 2035 geen nieuwe kerncentrale staat. Voor de jaren daarna doet de klimaatrekenmeester geen uitspraken over hoeveel CO2-reductie nieuwe kerncentrales kunnen opleveren. „De bouw van nieuwe kerncentrales is nog omgeven door grote onzekerheden”, valt in het rapport te lezen.
Voor de verre toekomst verwacht het planbureau dat het Nederland niet lukt om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Daarvoor ligt het tempo waarmee de CO2-uitstoot verminderd wordt op dit moment te laag.
Tot slot verwacht het planbureau dat Nederland ook de Europese doelen voor energiebesparing niet gaat halen. Naar verwachting neemt het energieverbruik volgend jaar toe. Het PBL gaat ervan uit dat industrie en glastuinbouw meer gaan produceren en huishoudens meer gaan stoken, omdat de gasprijs is gedaald. Mede daardoor ligt het energiebesparingsdoel voor 2030 buiten bereik.
