Vorige week maakte het ministerie van Landbouw bekend dat het zogeheten serotype 12 van blauwtong (BTV-12) is aangetroffen bij een schaap in Kockengen en een koe met kalf in Harmelen, beide in de provincie Utrecht. Het schaap was gevaccineerd tegen BTV-3, de variant die al rondging in Nederland, maar was desondanks erg ziek.

Er is nog geen vaccin beschikbaar voor de nieuwe variant. Wiersma onderzoekt of dat nodig is, aangezien voor een andere variant al wel gevaccineerd kan worden.

Ook wordt onderzocht waar de besmettingen met BTV-12 vandaan zijn gekomen. Nederland is tot dusver het enige land in Europa waar deze variant is vastgesteld.

Verrassing

Wiersma somt in een vrijdag naar de Tweede Kamer verstuurde brief op dat deze variant wel voorkomt in onder andere Israël, Australië, zuidelijk Afrika, Centraal- en Zuidoost-Azië en Noord- en Zuid-Amerika. De bewindsvrouw noemt de aanwezigheid ervan dan ook „een verrassing”. Het is niet bekend of BTV-12 ziekmakender is dan BTV-3.

Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) onderzoekt ruim 1400 bloedmonsters op aanwezigheid van serotype 12. Het gaat om monsters die sinds 1 september door veehouders en dierenartsen uit heel Nederland waren ingestuurd wegens verdenking op BTV-3. De eerste resultaten verwacht Wiersma medio deze week.

Wiersma spreekt ook met de Deskundigengroep Dierziekten. Die groep specialisten adviseert de landbouwminister hoe dergelijke ziekten bestreden moeten worden.

Het ministerie raadt dierhouders aan alert te blijven op ziekteverschijnselen bij hun vee. Voor blauwtong geldt een meldplicht. Een vervoersverbod is niet aan de orde, omdat die maatregel nauwelijks effectief bleek tijdens een eerdere uitbraak in de periode 2006-2008.

„Ik begrijp heel goed dat het nieuws over de vaststelling van het serotype 12 van het blauwtongvirus in Nederland schrik en zorgen veroorzaakt bij schapen- en rundveehouders”, schrijft Wiersma in haar Kamerbrief. Het is volgens haar nu prioriteit om te achterhalen of de ziekte zich al verder heeft verspreid in Nederland.

Knutten

Blauwtong gaat sinds september vorig jaar rond in Nederland. Het virus wordt verspreid door knutten, kleine vliegjes die steken. De ziekte is niet gevaarlijk voor de mens, maar kan voor herkauwers, zoals koeien en schapen, dodelijk zijn.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) publiceert elke donderdag een update van het aantal plekken waar in 2024 minstens één blauwtongbesmetting is vastgesteld. Vanaf juli steeg dat aantal aanvankelijk in hoog tempo. De laatste week kwamen er zo’n 300 bij, waarmee de teller op 9253 is gekomen.  Overigens ligt het daadwerkelijke aantal waarschijnlijk behoorlijk hoger. Niet elke boer maakt er melding van en dierenartsen hebben soms een achterstand met het (verplichte) doorgeven van uitbraken aan de NVWA.

„Het voelt alsof we weer terug zijn bij af” - Dirk Bruins, vicevoorzitter LTO Nederland

Land- en tuinbouworganisatie LTO heeft „geschokt” gereageerd op het opduiken van een nieuwe variant van het blauwtongvirus. „De schapenhouderij en rundveehouderij hebben het afgelopen jaar en dit jaar een hoop te verduren gehad. Deze nieuwe variant voelt alsof we weer terug zijn bij af” zegt vicevoorzitter Dirk Bruins van de boerenorganisatie.

In een persverklaring laat LTO weten mee te leven met de getroffen veehouders. Ondanks de beschikbaarheid van een vaccin afgelopen voorjaar was de ziektelast onder de dieren dit jaar weer groot, aldus de verklaring.