Het asiel- en migratiedossier wordt in de coalitie volledig opgeëist door Geert Wilders en zijn PVV. Voor coalitiepartner VVD, die ook graag wil doorgaan voor hardliner, blijft daarmee weinig ruimte over. De PVV subtiel wegzetten als een club van veel ruis, maar weinig oplossingen is de enige optie – iets wat de partij van Yeşilgöz dan ook al weken doet.
VVD-leider Dilan Yeşilgöz had er afgelopen zondag geen goed woord voor over. Het plan van asielminister Marjolein Faber om afschrikborden bij azc’s te plaatsen is „symboolpolitiek”, aldus de VVD-leider in een uitzending van WNL. De minister zou er volgens de VVD-leider verstandig aan doen nu eens tempo te gaan maken met het uitvoeren van de „anderhalve pagina aan wetten en regels” die in het hoofdlijnenakkoord en regeerprogramma over asiel zijn opgenomen, aldus de VVD-leider bij WNL. „Het kabinet moet gewoon veel meer ambitie tonen”, meende ze.
Asielcrisis
Ongeveer dezelfde boodschap klinkt uit VVD-hoek als het over de omstreden asielcrisis gaat. Het plan van de regering om een deel van de Vreemdelingenwet buiten werking te stellen en zo de asielinstroom in te perken, ligt gevoelig in de coalitie en onzeker is of daarvoor een goede motivering kan worden gevonden. De VVD vindt dan ook dat de regering alvast maar moet beginnen met het voorbereiden van spoedwetgeving, zo liet Yeşilgöz weten tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen vorige maand.
Spoedrecht of noodrecht, als het aan de VVD ligt, bereidt het kabinet die gewoon allebei voor. „Doe het maar lekker parallel”, zei Yeşilgöz in het debat. De VVD-leider deed er nog een schepje bovenop door te beweren dat zowel het noodrecht als de spoedwetgeving al uitgewerkt hadden kunnen zijn. Een regelrecht verwijt aan het adres van de PVV, die het noodrechtplan koste wat het kost wil doordrukken en tegelijkertijd belast is met de uitvoering daarvan.
Regieloze rol
De uitlatingen van Yeşilgöz maken maar al te duidelijk dat de VVD inmiddels probeert zo veel mogelijk munt te slaan uit haar rol als tweede partij na de PVV. De liberalen zitten niet aan de knoppen, maar propageren wel het beeld dat een VVD-minister op Asiel en Migratie meer zou hebben uitgericht dan Faber tot nu toe deed.
Geheel in die lijn wees Yeşilgöz in het debat na Prinsjesdag op alle instroombeperkende maatregelen en plannen die haar partij de afgelopen jaren heeft aangedragen en gesuggereerd. „Ik kan u de plank aanwijzen waar ze liggen. Ik verwacht dat Faber ze nu van de plank haalt”, aldus Yeşilgöz tijdens de behandeling van de rijksbegroting medio september.
Het kabinet moet gewoon veel meer ambitie tonen” - VVD-leider Dilan Yeşilgöz
Een van de maatregelen waar Yeşilgöz op doelde, was het opnieuw invoeren van een tweestatussenstelsel dat het aantal gezinsherenigingen moet terugbrengen. Als tweede en derde noemde ze het afschaffen van permanente verblijfsvergunningen en van de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan, nadat een asielverzoek is afgewezen.
Yeşilgöz’ fractiegenoot Queeny Rajkwoski draaide de duimschroeven eind september nog eens extra aan. Via een motie, waar een Kamermeerderheid voor bleek, eiste ze van Faber om nog voor de Kerst concrete wetsvoorstellen over deze drie asielthema’s naar de Tweede Kamer te sturen. Een bijna onmogelijke taakstelling gezien het feit dat de voorbereiding van wetsvoorstellen doorgaans veel meer dan drie maanden kost.
Buiten de deur
De nadruk leggen op de inefficiëntie van PVV’ers is bepaald geen nieuwe strategie binnen de VVD. Onder leiding van voormalig premier Mark Rutte hield de partij jarenlang de deur naar de PVV gesloten. Een van de argumenten die Rutte daarvoor aanvoerde was: de PVV loopt weg als het moeilijk wordt en kan geen verantwoordelijkheid dragen. Daarbij wees de oud-premier vaak op het weglopen van Wilders als gedoogpartner bij de begrotingsonderhandelingen van 2012, waardoor het kabinet viel.
In 2012 hebben we zes maanden vertraging opgelopen om de economische crisis aan te pakken” - Mark Rutte
„Toen hebben we zes maanden vertraging opgelopen om de economische crisis aan te pakken”, aldus Rutte tijdens een groot een-op-eendebat met Wilders in 2017. Iets dergelijks zou Yeşilgöz zomaar eens kunnen roepen in de richting van haar coalitiepartner PVV, mocht die partij besluiten de coalitie te laten vallen op asiel.