Het kabinet zal de uitspraak van de Eerste Kamer „meewegen”, zegt premier Dick Schoof in een eerste reactie. „Dit is natuurlijk een belangrijk signaal.” Na het inschakelen van het noodrecht moet het kabinet de steun van de Tweede en Eerste Kamer zien te krijgen om die te rechtvaardigen en de maatregelen te kunnen voortzetten.

Toch gaat Schoof „nu niet zeggen dat ik geen mogelijkheden meer zie” om door te zetten met de noodwetgeving. „We hebben altijd mogelijkheden gezien. Dus daar ga ik ook nu nog steeds vanuit.” De premier wil niet beamen dat het ook gemakkelijker zou kunnen worden om het eens te worden in het kabinet nu de senaat het de pas dreigt af te snijden.

De regeringspartijen hebben afgesproken een asielcrisis uit te roepen en de asielwet buiten werking te stellen om meteen strenge asielmaatregelen te kunnen nemen. Dat het parlement daar alleen achteraf wat over te zeggen krijgt, stuit op fel verzet van oppositiepartijen. Die hebben in de Eerste Kamer de meerderheid. Maar Schoof hield ook bij de verdediging van de Prinsjesdagplannen van zijn kabinet dinsdag in de senaat vol dat hij voorlopig alleen op het noodrecht wil mikken.

Een meerderheid van GroenLinks-PvdA, CDA, D66, SP, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, Volt, SGP en OPNL vindt „dat voornemen onwenselijk”, spraken deze partijen na het debat uit. Dat maakt dat „dus een plan B noodzakelijk is”. Het kabinet moet dat oordeel van de Eerste Kamer meewegen bij zijn uiteindelijke besluit, luidt het in de motie van GroenLinks-PvdA.

CDA en SGP aarzelden aanvankelijk om zich nu al uit te spreken over het gebruik van het noodrecht, omdat het kabinet nog aan de plannen werkt. Maar het besluit om voor die route te kiezen is feitelijk toch wel degelijk al gevallen, maakte het CDA uit het debat op. De SGP besloot eveneens „een belangrijk signaal” te willen afgeven, omdat „de minister-president niet lijkt te bewegen”, zei senator Peter Schalk.