De spanning in het Midden-Oosten loopt op. Volg de ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
De Israëlische luchtmachtchef Tomer Bar heeft gezegd dat Israël alle wapenleveranties van Iran aan de Libanese beweging Hezbollah zal stoppen. Daarvoor bereidt de luchtmacht zich voor op steun aan grondtroepen, aldus de generaal.
„We gaan in Libanon elke mogelijkheid van wapenleveranties van Iran aan Hezbollah verhinderen, want het vertrouwen van (Hezbollahleider) Nasrallah stoelt op de aanvoer uit Iran”, aldus Bar. De generaal zei dat grondoperaties worden voorbereid, maar de beslissing om te beginnen aan de politieke leiders is. Het overwegend sjiitische Iran is de belangrijkste steunpilaar van de sjiitische beweging Hezbollah.
Volgens Washington wordt er in de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ondertussen nog steeds gepraat over een bestand van drie weken tussen Israël en Hezbollah. Israël heeft dat idee publiekelijk al afgewezen. Volgens Israëlische media zou premier Benjamin Netanyahu eerst hebben aangegeven dat hij wel openstaat voor het idee van een bestand, maar dat politieke druk in zijn wankele coalitieregering hem ertoe bracht hierop terug te komen. Netanyahu wil vrijdag zelf bij de vergadering van de VN het woord voeren.
Noorwegen heeft een internationaal arrestatiebevel uitgevaardigd tegen een man die gelinkt wordt aan de piepers die vorige week explodeerden in Libanon. Hij was mogelijk betrokken bij de levering van de piepers aan de Libanese groepering Hezbollah.
De politie in Oslo begon vorige week een onderzoek naar de Noor. Hij is de oprichter van een Bulgaars bedrijf dat de piepers mogelijk zou hebben ingevoerd en daarna hebben geleverd aan Hezbollah. Bulgarije heeft de rol van het bedrijf bij de levering van piepers onderzocht, maar heeft geen bewijs gevonden dat ze in het land zijn gemaakt of geëxporteerd.
De Noor heeft sinds vorige week niets meer van zich laten horen. Zijn werkgever heeft gezegd dat hij voor een conferentie naar de Verenigde Staten is gegaan en hem niet meer kan bereiken. De politie heeft na een melding over de verdwijning een vermissingszaak geopend en een arrestatiebevel uitgevaardigd.
Vorige week ontploften duizenden piepers tegelijkertijd in Libanon. Een dag later ontploften ook walkietalkies. Er vielen zeker 39 doden en duizenden gewonden. Hezbollah zegt dat Israël achter de aanvallen zit. Dat land heeft zijn betrokkenheid niet bevestigd of ontkend.
Het leek er donderdagmorgen even op dat de Verenigde Staten (VS), Frankrijk en enkele Arabische landen, Israël en Hezbollah heel snel zouden kunnen bewegen tot een staakt-het-vuren van drie weken. Inmiddels lijkt zo’n gevechtspauze weer uit beeld.
Dominee Said uit Rotterdam was de afgelopen tien dagen in Libanon en zag de situatie daar verslechteren door de aanvallen van Israël op Hezbollah. „De laatste drie dagen waren heel heftig”, vertelt hij telefonisch vanuit Syrië, waar hij donderdag is aangekomen, aan het ANP. „Je ziet de angst op ieders gezichten. Libanon zit in een bankroetsituatie, zonder regering. Het is chaotisch en de mensen kunnen er al heel moeilijk rondkomen. Dit is een ramp bovenop een ramp.”
Dominee Said, voorganger bij de evangelische Arabische Kerk Rotterdam, reist jaarlijks met zijn vrouw via Libanon naar Syrië, zijn land van herkomst. Ze brengen ingezameld geld van geloofsgenoten naar arme christenen. Het stel zat de afgelopen dagen in het noorden van Beiroet, waar het volgens de dominee „betrekkelijk rustig” was. Wel zagen ze veel vluchtelingen komen vanuit het zuiden van Libanon. Ook onderweg naar Tripoli, waar ze donderdagochtend zonder al te veel problemen de grens over gingen, en in de Syrische hoofdstad Damascus waar ze stopten voor een lunchpauze, waren veel Libanezen te zien die op de vlucht zijn geslagen.
Bang was de dominee, die al meer dan vijftig jaar in Nederland woont, niet tijdens zijn verblijf in Libanon. „Als kind van God ben ik nooit bang voor de dood.” Wel voelde hij zich machteloos. „Gisteren hebben we een dienst gehouden in de evangelische baptistenkerk. We hebben gebeden voor vrede, want meer kun je niet doen.”
De dominee en zijn vrouw hebben kort overwogen om terug te gaan naar Nederland, aangezien het niet zeker is dat ze over een paar weken kunnen terugvliegen via Beiroet. Maar ze besloten te blijven. „De kans is aanwezig dat de grens dichtgaat. Dan moeten we terug via Jordanië.”
Israël meldt donderdag dat het een hulppakket van de Verenigde Staten heeft veiliggesteld voor zijn „aanhoudende militaire inspanningen”. Het pakket heeft een waarde van 8,7 miljard dollar (circa 7,8 miljard euro).
Volgens Israël, dat vecht tegen Hamas in de Gazastrook en Hezbollah in Libanon, is de 3,5 miljard dollar voor essentiële oorlogsaankopen al binnen. De resterende 5,2 miljard dollar is bestemd voor luchtverdedigingssystemen, waaronder het Iron Dome-antiraketsysteem en een geavanceerd lasersysteem.
De onderhandelingen over het pakket werden afgerond in Washington. Volgens het Israëlische ministerie van Defensie toont het aan dat tussen de VS en Israël een „sterk strategisch partnerschap” bestaat en dat de Amerikaanse toewijding aan de veiligheid van Israël „ijzersterk” is.
De Verenigde Naties verwelkomen de aangekondigde ‘tactische pauzes’ in de Gazastrook. De Israëlische krijgsmacht maakte zondag bekend voorlopig elke dag van 08.00 tot 19.00 uur te stoppen met haar operaties in een deel van het zuiden van Gaza, om zo de levering van meer humanitaire hulp aan het gebied mogelijk te maken.
„We verwelkomen de aankondiging”, reageert een woordvoerder van VN-hulporganisatie OCHA. Hij merkt op dat „dit zich nog moet vertalen in meer hulp voor mensen in nood”. Ook spreekt de woordvoerder de hoop uit op verdere „concrete maatregelen van Israël om bestaande problemen aan te pakken die een zinvolle humanitaire hulpverlening in Gaza verhinderen”.
Het is nog niet duidelijk wat voor invloed de zogenoemde tactische pauzes gaan hebben op de levering van hulpgoederen. De strijd tegen Hamas in Rafah gaat nog wel door, benadrukte de krijgsmacht. Israëlische media schrijven dat premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie, Yoav Gallant, niet van tevoren op de hoogte waren gesteld van het besluit.
Israël zegt in de nacht van woensdag op donderdag 75 Hezbollahdoelen in Libanon getroffen te hebben. Daarbij zouden onder meer wapenopslagplaatsen en lanceerinrichtingen zijn aangevallen. Er zouden ook raketten vanuit Libanon richting Israël zijn afgevuurd.
Volgens de Israëlische krijgsmacht (IDF) viel de luchtmacht doelen aan in het zuiden van Libanon, onder meer in de regio Bekaa. Het zou gaan om allerlei militaire installaties en infrastructuur die klaar geweest zouden zijn voor een aanval op Israël.
De IDF zegt dat de aanvallen op Hezbollah doorgaan.
Israël maakte ook melding van een nieuwe raketbeschieting vanuit Libanon. De strijdkrachten zeggen dat ongeveer 45 projectielen zijn waargenomen. Die zijn neergehaald of neergekomen in onbewoonde gebieden.
De internationale oproep tot een wapenstilstand aan de grens met Israël en Libanon verdeelt de Israëlische politiek. Rechtse ministers vinden dat de aanvallen op Hezbollah moeten doorgaan, berichten Israëlische media. Oppositieleider Yair Lapid sprak zich op X uit voor een bestand van zeven dagen, korter dan de 21 dagen die de internationale gemeenschap heeft voorgesteld.
De uiterst rechtse minister van Financiën Bezalel Smotrich sprak zich volgens nieuwssite Times of Israel publiekelijk uit tegen een bestand. Hij zei dat Hezbollah niet de gelegenheid mag krijgen zich te herpakken. Alleen de overgave van die Libanese beweging zou aanleiding kunnen zijn de strijd te beëindigen. Minister van Nederzettingen Orit Strock, een partijgenoot van Smotrich zei dat er geen „moreel mandaat” is voor een bestand. „Niet van 21 dagen en niet van 21 uur.”
Oppositieleider Lapid wil het voorstel voor een staakt-het-vuren deels overnemen. Hij vindt een bestand van zeven dagen wenselijk, zodat Hezbollah geen tijd heeft om schade te herstellen. „We zullen geen voorstel accepteren dat niet voorziet in het vertrek van Hezbollah bij onze noordelijke grens”, waarschuwde Lapid. Die stelde ook dat alleen deals overwogen moeten worden die voorzien in een terugkeer van geëvacueerde Israëliërs uit het noorden van het land naar hun huizen.
Speciaal coördinator namens de VN Jeanine Hennis is blij met de oproep om tot een staakt-het-vuren te komen in Libanon. De Verenigde Staten en Frankrijk deden daartoe een oproep, waarbij de Europese Unie en een aantal andere landen zich hebben aangesloten.
„Verwelkom en juich de oproep toe voor een onmiddellijk 21-daags staakt-het-vuren om ruimte te maken voor het slagen van diplomatie”, schrijft Hennis op X. „Reken op de ondubbelzinnige steun van allen om deze kans aan te grijpen.”
De Nederlandse oud-minister Hennis is de hoogste vertegenwoordiger van de Verenigde Naties in Libanon. Ze moet daarin contact onderhouden met de Libanese autoriteiten en allerlei werkzaamheden van de VN coördineren, waaronder pogingen om de vrede te bewaken.
Israël heeft de luchtaanvallen op Libanon de voorbije weken opgevoerd en lijkt zich voor te bereiden op een grondinvasie. Volgens Frankrijk, de VS en andere ondertekenaars dreigt de oorlog die zich vooral afspeelde in de Palestijnse gebieden daardoor over te slaan naar de hele regio. De landen hopen dat Israël en Libanon hun best willen doen om dat te voorkomen.
De verklaring is naast Frankrijk, de VS en de EU ook getekend door Australië, Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, het Verenigd Koninkrijk en Qatar.
De Franse en Amerikaanse oproep tot een staakt-het-vuren van 21 dagen tussen Libanon en Israël wordt gesteund door de Europese Unie, Australië, Canada, Japan, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en Saudi-Arabië. Israël zou intussen troepen voorbereiden op een grondinvasie in Zuid-Libanon.
Libanon, dat is toch een van de meest vrije landen in het Midden-Oosten? Maar Hezbollah maakt toch feitelijk de dienst uit in Libanon? Hoe kon Hezbollah überhaupt ontstaan? Iran is dus vanaf het begin bij Hezbollah betrokken? Kan Israël Hezbollah niet uitschakelen? Komt er nu een Derde Libanonoorlog? Hoe denken Libanese christenen over Hezbollah?
Zeven vragen en antwoorden over de geschiedenis.
Frankrijk en de Verenigde Staten werken aan een tijdelijke wapenstilstand van 21 dagen tussen de Libanese Hezbollah en Israël. Die tijd moet gebruikt worden voor verdere onderhandelingen, zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot bij de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. De exacte details van zijn plan worden op korte termijn bekendgemaakt.
„We gaan ervan uit dat beide partijen het onmiddellijk accepteren om zo de burgerbevolking te beschermen en te beginnen met diplomatieke onderhandelingen”, zei Barrot, die denkt dat een diplomatieke oplossing voor het conflict nog altijd mogelijk is. De buitenlandminister vertrekt eind deze week naar Libanon.
De diplomatieke oplossing zal volgens Barrot binnen de kaders zijn van VN-resolutie 1701, die in 2006 een einde maakte aan een oorlog tussen Israël en Hezbollah. Deze resolutie breidde het mandaat uit van de VN-vredesmacht in Libanon om het Libanese leger in het zuiden van het land te helpen met het ontwapenen van militante groepen waaronder Hezbollah, die feitelijk daar de dienst uitmaakt.
De plaatsvervangende Amerikaanse gezant bij de Verenigde Naties, Robert Wood, zei tegen de Veiligheidsraad dat volledige implementatie van resolutie 1701 de enige duurzame oplossing is. Zijn Israëlische collega zei een diplomatieke oplossing te verwelkomen, maar gaf tegelijk aan dat als die er niet komt Israël „alle middelen zal gebruiken die het heeft”. Volgens hem voert Israël gerichte aanvallen uit op Hezbollah en is het land niet uit op een volledige oorlog.
De Libanese premier Najib Mikati riep de Veiligheidsraad op Israël onder druk te zetten om een onmiddellijk staakt-het-vuren af te dwingen. Hij zei dat „hopelijk” een wapenstilstand bereikt kan worden.
VN-chef António Guterres zei aan het begin van de bijeenkomst van de Veiligheidsraad dat „de hel losbarst” in Libanon. Hij herhaalde dat Libanon geen tweede Gaza mag worden. Rusland riep op tot onmiddellijke beëindiging van het geweld en de Chinese VN-ambassadeur zei dat Israël moet stoppen met het schenden van Libanons soevereiniteit en met de oorlog in Gaza.
„In Israël zelf is de steun voor een tweestatenoplossing na 7 oktober zo goed als verdampt”
Mocht er een volledige oorlog uitbreken tussen de Libanese Hezbollah en Israël dan houdt Iran zich niet afzijdig. De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken heeft dit bij een bijeenkomst van de Verenigde Naties bekendgemaakt.
Volgens minister Abbas Araghchi heeft Israël „alle rode lijnen” overschreden. Hij zegt dat de regio op de rand van een grootschalige catastrofe staat. Araghchi roept de VN-Veiligheidsraad op om in te grijpen en de vrede te herstellen.
Iran is een bondgenoot van zowel Hezbollah als Hamas, die in Gaza met Israël in gevecht is.
De Israëlische luchtaanvallen van woensdag in Libanon hebben zeker 72 mensen het leven gekost. Dat meldt het Libanese ministerie van Volksgezondheid. Bijna vierhonderd mensen raakten gewond.
Volgens het ministerie zijn 38 mensen in het zuiden van Libanon gedood. Twaalf kwamen om het leven in de Bekavallei en 22 doden vielen in een aantal dorpen ten noorden en zuiden van hoofdstad Beiroet.
Israël voert sinds enkele dagen grootschalige luchtaanvallen uit op Libanon. Daarbij kwamen maandag meer dan 550 mensen om het leven. Het zijn de bloedigste Israëlische aanvallen op Libanon sinds 2006 toen Israël en de beweging Hezbollah een hevige strijd uitvochten.
Lees het liveblog van woensdag hier terug.
Advertentie