Nu het wagenpark elektrificeert, leveren brandstofaccijnzen minder op. Het nieuwe kabinet zoekt nieuwe ‘eerlijke en duurzame’ manieren om auto’s te belasten. Wat zijn de opties?
Het gaat misschien niet zo vlot als gedacht, maar dat er steeds meer elektrische auto’s bij komen staat vast. Dat is goed nieuws voor de luchtkwaliteit, maar slecht nieuws voor de staatskas. De accijnzen op benzine en diesel leveren immers een flink bedrag op voor de overheid, maar elektrische autobezitters hoeven nooit meer te tanken.
Er stroomt jaarlijks tussen de 4 en 4,5 miljard euro brandstofaccijns de Haagse overheidskas binnen. In 2024 betekende dat voor benzine 79 eurocent per liter brandstof. De groeiende groep bezitters van elektrische auto’s betaalt nu nog geen belasting.
Daardoor loopt Nederland niet alleen inkomsten mis, maar ontstaat er ook ongelijkheid. Immers, de veel zwaardere elektrische auto’s doen net zo goed een beroep op de infrastructuur. En mensen met een stekkerauto betalen weliswaar belasting op stroom, maar dat is veel minder dan de accijns op benzine.
Nieuwe belastingen
Het nieuwe kabinet moet daarom naarstig op zoek naar manieren om belasting te heffen bij alle automobilisten, of zij nu in een Renault Clio met benzinemotor rijden of in een BYD die het op batterijen doet. Het moet eerlijk en duurzaam, schrijft de nieuwe coalitie van PVV, BBB, VVD en NSC in het regeerprogramma.
„Het is belangrijk dat de lasten over beide groepen eerlijk worden verdeeld, zodat autorijden betaalbaar blijft en de elektrische auto in voldoende mate wordt ondersteund om de afgesproken klimaat- en energiedoelen te halen en stikstofreductie te realiseren.”
Daar komen de woorden ”rekeningrijden” of ”betalen naar gebruik” niet in voor, constateert ING-econoom Rico Luman. „Maar ze klinken er wel een beetje in door.” Volgens hem valt er bijna niet te ontkomen aan betalen per kilometer. „In zo’n systeem zou dan ook een differentiatie naar CO2-uitstoot kunnen komen.” Daarbij betaalt een automobilist die meer uitstoot ook meer belasting.
Dalende accijnsinkomsten
Vanaf 2027 komt er sowieso een CO2-heffing voor benzine en diesel op basis van een Europees systeem waarbij emissierechten kunnen worden geveild. Luman: „Maar die zal de dalende accijnsinkomsten niet compenseren. Er is bovendien discussie over of de overheid dit geld niet moet terugsluizen naar de gebruikers.” Denk aan transportbedrijven.
De vier regerende partijen hebben aangekondigd om in het eerste kwartaal van het komende jaar een hervormingsplan voor de autobelastingen te presenteren.
Een aantal maatregelen is al bekend. Zo gaat de regering alle nieuwe aanschafsubsidies voor personenvoertuigen per 2025 stopzetten. Ook geldt vanaf 2026 een nieuw tarief voor de wegenbelasting voor emissievrije personenauto’s. Daarmee wordt gedeeltelijk het meergewicht van het accupakket bij elektrische auto’s verrekend.
