„Het was een fantastisch mooie dag”, verzucht Bjorn Hoex. De 23-jarige rechtenstudent staat voor Paleis Noordeinde, waar de balkondeuren net weer zijn gesloten achter de koninklijke familie. Tientallen paarden met militairen erop zijn voorbijgetrokken. Hoogtepunt in de stoet zijn voor velen de koetsen: eerst die met prins Constantijn, prinses Laurentien en prinses Alexia, daarna die met koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Amalia. Mobieltjes gaan de lucht in, camera’s flitsen, handen zwaaien. Rond 14.30 uur, sterft de muziek van de militaire kapel weg en begint de toegestroomde menigte zich langzaam weer te verspreiden.

Geen Prinsjesdag miste Hoex sinds 2015, behalve toen er tijdens de coronapandemie geen publiek werd toegelaten. Vanaf de troonsbestijging van Willem-Alexander, in 2013, is de student zich steeds meer gaan interesseren voor het Koningshuis. De twintiger draagt een oranje hoodie vol buttons. Allemaal staan ze voor een van de Koningsdagen die Hoex bezocht.

Vannacht sliep de Limburger in een hotel in Den Haag. Wel nodig ook, want om 7.00 uur stond hij al paraat bij Paleis Noordeinde. „Het was een mooie dag”, zegt een andere toeschouwer, ook in het oranje, tegen Hoex. „We kunnen er weer een jaar tegenaan.” Oranjefans zoeken elkaar op, vertelt de student.

Lawaai

In voorgaande jaren lieten demonstranten nadrukkelijk van zich horen. Ze floten of maakten op andere manieren lawaai tijdens de rijtoer van de koninklijke familie van Paleis Noordeinde naar de Koninklijke Schouwburg en tijdens de balkonscène. Dit jaar was de sfeer positief, zegt Hoex. „Er was gelukkig geen gefluit.”

De afgelopen Prinsjesdagen leek het soms bijna of er meer demonstranten dan oranjefans naar Den Haag waren getrokken. Om de tanende populariteit van de opening van het parlementair jaar tegen te gaan, moet Prinsjesdag op de schop, meldde de NOS in april. Moderne elementen als foodtrucks en een concert zouden weer meer publiek naar de hofstad moeten trekken.

Maar dit jaar lijkt het op het eerste oog of ook de Prinsjesdag oude stijl –er waren nu nog geen veranderingen zichtbaar– meer mensen op de been brengt dan in voorgaande jaren. Achter de dranghekken staat het rijen dik. Mensen rekken hun nek en klimmen op betonblokken, bankjes en paaltjes om iets te kunnen zien van het ceremonieel en van de koninklijke familie. Van de vier demonstraties die zijn aangekondigd merkt de doorsnee bezoeker niet veel. De gemeente heeft geen cijfers, maar laat wel weten dat het volgens de politie inderdaad drukker was.

Vertroeteld

Wim (69) en Jenny (64) Borghuis zijn dit jaar voor het eerst bij Prinsjesdag aanwezig. Het echtpaar uit het Overijsselse Wierden staat op een camping in Katwijk. Maandag waren ze al aanwezig bij de generale repetitie voor de paarden en ruiters die op Prinsjesdag de koetsen begeleiden. „Echt leuk om een keer mee te maken. Die dieren worden helemaal vertroeteld, begrepen we. Ze moeten dan ook in topvorm zijn. Als ze tijdens zo’n oefening onrustig zijn, mogen ze niet meedoen op Prinsjesdag.” Het echtpaar heeft de Oranjes nog nooit in levenden lijve gezien. „Ik hoop vooral een glimp op te vangen van Amalia en Alexia”, zegt Jenny.

„Ik hoop vooral een glimp op te vangen van Amalia en Alexia” - Jenny Borghuis, bezoeker Prinsjesdag

Met veel omwegen, vanwege de betonnen barricades die bepaalde gedeelten van het centrum om veiligheidsredenen hermetisch afsluiten, belandt het paar bij de publieke tribunes aan de Lange Voorhout. Mooi op tijd, maar helaas. De tribune is al helemaal vol, zegt een van de beveiligers. Dan maar naar een ander plekje langs de laan, waar langs de hele route al streng kijkende militairen staan opgesteld, het geweer langs hun zij.

Iets verderop, voor de Kloosterkerk, staat groep 8 van de Willem de Zwijgerschool uit Hendrik-Ido-Ambacht. Anne-Lynn Smit en Liza Stolker zijn samen met hun vriendinnen op handtekeningenjacht. Ze heeft er al heel veel, laat Liza zien. „Van politieagenten, trompetspelers, een professor, een boekenschrijver en een minister. We voeren actie voor minder onderwijs.”

De leerlingen moeten zo’n 2,5 uur wachten voor de Oranjes verschijnen. Maar zich vervelen doen de meiden niet. „We krijgen high fives en boksen van politieagenten en militairen. En je ziet hier zoveel voorbijkomen. Paarden, militairen. Kijk, daar gaat een helikopter.” Zelf trekken de leerlingen ook aardig wat bekijks. Vooral door hun grote, kleurige zelfgemaakte hoeden.

„We krijgen high fives en boksen van politieagenten en militairen” - Anne-Lynn Smit, leerling groep 8 Willem de Zwijgerschool

Nieuws in beeld

Jongens uit groep 8 van de Willem de Zwijgerschool uit Hendrik-Ido-Ambacht. beeld RD

Meisjes uit groep 8 van de Willem de Zwijgerschool. beeld RD

Om 13.00 uur bereikt de spanning een hoogtepunt; de leden van de koninklijke familie vertrekken vanuit Paleis Noordeinde. „Ik zie iets”, roept een meisje, dat over de dranghekken hangt. Eerst komt er een stoet paarden en militairen in verschillende uniformen langs. Rode kostuums, groene uniformen, gouden knopen en zwarte kwastjes: er valt genoeg te zien. Na een paar minuten zijn ze daar dan toch, de koetsen waar de Oranjes in zitten, elegant naar de menigte wuivend. Er wordt driftig teruggezwaaid. „Ik heb nog nooit zoveel paarden bij elkaar gezien”, merkt een klein meisje op, dat het hele gebeuren goed kan zien vanaf de schouders van haar vader.

Duitse vrouw

Kerstin Schwarz is met haar neus in de boter gevallen. De Duitse vrouw is samen met haar ouders een paar nachten in Den Haag, en kwam er toevallig achter dat het Prinsjesdag is. Ze wisten direct zeker dat ze dit voor geen goud wilden missen, vertelt Schwarz lachend. „Vooral mijn moeder is groot fan van het koningshuis, nog het meest van koningin Máxima. Ze is zo mooi en aardig. En de Nederlandse royals staan naar ons idee ook het dichtst bij de mensen, vergeleken met de andere koningshuizen.”

„De Nederlandse royals staan voor ons idee het dichtst bij de mensen, vergeleken met de andere koningshuizen” - Kerstin Schwarz, Duitse bezoeker van Prinsjesdag

Ze hadden geluk, zegt Schwarz. „Toen we aankwamen, ontstond er net wat ruimte. Daardoor hadden wij een prachtig plekje en hebben we alles goed kunnen zien.”

Na de troonrede vertrekt de koninklijke familie weer naar Paleis Noordeinde. Het plein voor het paleis is inmiddels volgestroomd met fans. Nadat de hele stoet in omgekeerde volgorde weer voorbij is getrokken, gaan de balkondeuren open en zwaait de koninklijke familie naar de menigte. De balkonscène duurde een stuk langer dan vorige jaren, merkte Hoex op. En inderdaad, dit jaar wordt er ruim 2,5 minuut wederzijds gezwaaid. Vorig jaar, toen ze op een fluitconcert werden getrakteerd, hielden de Oranjes het na krap anderhalve minuut al voor gezien.