De invoering van het daltarief moest huishoudens in de jaren zestig van de vorige eeuw stimuleren om vooral ’s nachts stroom te gebruiken. Veel energiebedrijven bieden dit tarief nog altijd aan, terwijl ze juist willen dat de klant overdag energie afneemt. Geeft het daltarief geen verkeerd signaal af?
Vooral overdag en in de avonduren maken mensen gebruik van elektriciteit. Dat was in de jaren zestig ook al zo. De invoering van het zogeheten dubbeltarief –dat bestaat uit een piek- en daltarief– moest tot een betere spreiding van het energieverbruik leiden.
Het piektarief betaalt de afnemer doorgaans voor elektriciteit die hij op maandag tot en met vrijdag tussen 07.00 en 23.00 uur gebruikt. Het daltarief geldt op die dagen tussen 23.00 en 07.00 uur, in het weekend en op feestdagen. De klant betaalt tijdens daluren minder voor stroom dan tijdens piekuren. Deze regeling moest huishoudens ertoe verleiden om op rustige momenten stroom af te nemen.
Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen, weet wel waarom een betere spreiding van het energiegebruik in de jaren zestig van belang was. „Toen zorgden kolencentrales voor goedkope Nederlandse elektriciteitsproductie”, weet hij. „Die moesten dan wel zo veel mogelijk in bedrijf blijven om de stroomprijs te drukken, dus het liefst ook ’s nachts. Ook daarom was het belangrijk dat de consument in de nachtelijke uren stroom gebruikte. De kolencentrales konden zo blijven draaien.”
Verwaarloosbaar
Veel energieleveranciers bieden nog altijd deze twee tarieven aan. Opmerkelijk, want ze willen dat hun klanten juist overdag stroom gebruiken. Hoe zit dat?
Om te beginnen leveren huishoudens veel zonnestroom terug aan het net. Omdat dit massaal gebeurt –een gemiddeld huishouden met zonnepanelen levert zo’n 70 procent van de zelf opgewekte stroom terug– raakt het net overdag overbelast. Daarom zien energiebedrijven graag dat klanten met panelen op het dak hun zonne-energie zo veel mogelijk zelf benutten.
Het pleidooi om vooral overdag stroom te gebruiken, geldt ook voor klanten zonder zonnepanelen. Die groep kan immers de zonnestroom benutten die huishoudens mét panelen op datzelfde moment terugleveren. Op zonnige dagen is er vaak een stroomoverschot en dat drukt de energieprijzen. Leveranciers kunnen deze goedkope stroom direct doorleveren aan de consument zonder panelen.
Hoewel het dubbeltarief nog steeds bestaat, is het verschil tussen het piek- en het daltarief door de jaren heen steeds kleiner geworden. Vandaag de dag is dat verwaarloosbaar. Als 80 procent van het verbruik tijdens daluren plaatsvindt, bespaart de consument daar volgens actualiteitenprogramma EenVandaag slechts enkele euro’s per maand mee. „Het slinkende prijsverschil laat zien dat het ’s nachts gebruiken van elektriciteit de laatste decennia minder belangrijk is geworden”, stelt lector Visser vast.
Handomdraai
Geven leveranciers niet het verkeerde signaal af door een lager tarief te rekenen voor nachtelijk stroomgebruik? Visser meent van wel. Daarom zouden ze er wat hem betreft verstandig aan doen om slimmer gebruik te maken van het piek- en daltarief. „Maar een daltarief in de weekenden kan in ieder geval blijven, want dan wordt nog steeds minder stroom verbruikt, terwijl wind en zon zich daar weinig van aantrekken.”
„Energieleveranciers zouden een wijziging in het huidige piek- en daltarief moeten overwegen” - Martien Visser, lector energietransitie
Om zo veel mogelijk zonne-energie te benutten, zou het daltarief in de zomer doordeweeks juist overdag moeten gelden, betoogt Visser. In de winter, met weinig zonkracht en korte dagen, zou het daltarief dan doordeweeks in de nacht van kracht kunnen blijven. „Maar je zou dat ook helemaal kunnen schrappen”.
Kunnen energieleveranciers zo’n wijziging zomaar doorvoeren? Volgens Visser is dat niet in een handomdraai gepiept. „Dat is geen kwestie van één klik op de knop; energiebedrijven werken met complexe softwaresystemen. Maar als ik hen was zou ik een wijziging van het huidige systeem wel overwegen.”
Het is overigens niet zo dat alle energieleveranciers nog het traditionele dubbeltarief gebruiken. Zo speelt Greenchoice op de maatschappelijke ontwikkelingen in door nieuwe klanten overdag juist minder voor hun stroomgebruik te laten betalen dan in de nachtelijke uren.
