Lector energietransitie: Ook onder kabinet-Wilders zal samenleving verder vergroenen
Iedere dag deelt Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen, een opvallend grafiekje over de energietransitie op X. Hij heeft bijna 30.000 volgers op de berichtendienst. „Ik zie het als mijn missie om het debat van echte feiten te voorzien”, zegt Visser. „Veel mensen zijn niet goed op de hoogte.”
Wat vindt de man van de feiten de opmerkelijkste gebeurtenis van 2023? Visser verbaasde zich vooral over de sterke daling van de vraag naar aardgas in Europa. „Er zijn zelfs bedrijven die de productie vanwege de hoge gasprijzen naar een ander werelddeel hebben verplaatst. Wie zou dat een aantal jaar geleden gedacht hebben?”
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldde in oktober dat 46 procent van de elektriciteitsproductie in Nederland uit hernieuwbare bronnen komt. Volgens Visser is Nederland goed op weg om de klimaatdoelen te halen. „Ik verwacht dat we in 2024 ruim over de 50 procent gaan. Er zijn nu volop windparken op zee in ontwikkeling. Als die in werking treden, komt er snel 3 à 4 procent bij.”
Veel mensen denken dat de klimaatdoelstellingen te ambitieus zijn. Maar die vergeten volgens Visser dat de doelstelling voor 2020 –het met 20 procent verminderen van de uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990– wél gehaald is. Ook wat 2030 betreft ligt Nederland volgens hem op koers. „Dan heb ik het niet alleen over het terugdringen van de CO2-productie, maar ook over het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Ik verwacht dat 80 à 85 procent van ons totale elektriciteitsverbruik in 2030 uit wind- en zonne-energie zal bestaan.”
Op 1 januari vervalt het prijsplafond voor gas en stroom. Dat weten veel burgers wel, maar minder bekend is dat de belasting op gas vanaf 2024 met 12 cent omhooggaat. „Daardoor komt de prijs per kuub uit op 1,30 euro. Dat is nog altijd onder het prijsplafond, maar de Nederlander betaalt wel veel voor gas. In België ligt de prijs per kuub gas komend jaar bijvoorbeeld rond de 70 cent.”
Visser begrijpt dat de overheid burgers zo wil stimuleren om hun woning te verduurzamen, maar hij wijst erop dat niet iedereen dit kan. „In een bekend TNO-rapport over energiearmoede staat dat de helft van alle burgers niet in staat is zijn huis te verduurzamen. Ik vind een hoge gasbelasting prima, maar het wordt pas eerlijk als iedere Nederlander recht zou hebben op een energiezuinig huis.”
Volgens Visser werken prijsprikkels zeker niet altijd. Zo zal de geschrapte korting op brandstofaccijns er niet voor zorgen dat de Nederlander massaal in de auto springt. „In die zin is het terecht dat de pompprijzen niet gaan stijgen per 1 januari. Nederlanders rijden vooral auto omdat ze er niet omheen kunnen, bijvoorbeeld om naar hun werk te gaan. Uit mijn grafieken blijkt dan ook dat er geen verband bestaat tussen benzine- en dieselgebruik en de prijs aan de pomp.”
Zolang PVV, VVD, NSC en BBB onderhandelen, bestaat de kans nog altijd dat Nederland in 2024 een kabinet krijgt met Geert Wilders als premier. Komen de duurzame ambities op de tocht te staan als de klimaatkritische PVV het voor het zeggen krijgt? Visser ziet dat niet snel gebeuren. „Nederland zit vast aan internationale afspraken. Ons land kan alleen veranderen als ook Europa verandert. Daarbij beseffen burgers en bedrijven dat er over vier jaar weer een andere regering kan zitten. Dus bouw je een huis, dan ben je wel gek als je niet tegelijk extra isolatie aanbrengt, welk kabinet er ook zit.”