Het begint met een telefoontje van een niet-bestaande bankmedewerker. Er zou sprake zijn van digitale of financiële dreiging, meldt deze. Daardoor moet het (spaar)geld van de gedupeerde zogenaamd worden overgemaakt naar een speciale rekening die wél veilig zou zijn. Vaak komt de ‘medewerker’ daarna aan de deur om het bankpasje op te halen en soms ook waardevolle spullen mee te nemen. Voor in de bankkluis, maakt die het slachtoffer wijs.

De truc, waar vooral 55-plussers de dupe van worden, is volgens de Fraudehelpdesk een belangrijke oorzaak van het stijgend aantal meldingen. De financiële schade door deze vorm van oplichting raamt de helpdesk op bijna 5 miljoen euro. In totaal kwamen afgelopen zes maanden bijna 30.000 meldingen binnen met een totale schade van 27 miljoen euro.

Dat deze vorm van helpdeskfraude zo succesvol is, heeft mogelijk te maken met een relatief nieuwe aanpak. Slachtoffers ontvangen vaak eerst een phishingmail, waarin wordt gevraagd naar persoonlijke gegevens als naam, bankrekeningnummer en telefoonnummer. Wanneer die zijn ingevuld, worden zij gebeld door de ‘bankmedewerker’. Deze vertelt dat de gedupeerde mogelijk gereageerd heeft op een phishingmail, omdat de bank een dreiging ziet op de rekening. Vaak geloven mensen direct dat dit waar is, omdat ze al twijfels hadden over de e-mail.

Thuiswerk

Naast valse bankmedewerkers zijn beleggingsfraudeurs grote boosdoeners. Die veroorzaakten voor een kleine 14 miljoen euro aan schade – in een halfjaar tijd bijna evenveel als in heel 2022.

Belangrijke oorzaak ligt volgens de Fraudehelpdesk in de „geraffineerde combinatie met datingfraude”. Daarbij verleidt een zogenaamde onlinedatingpartner de gedupeerde óók te gaan beleggen. Hij of zij zal wel uitleggen hoe dat werkt.

Verder leidt ook frauduleus thuiswerk tot grote individuele schade. Mensen verdienen bij vanuit huis, bijvoorbeeld met het beoordelen van producten of diensten die zij meestal helemaal niet gebruikt hebben. Wanneer de thuiswerkers niet genoeg taken hebben afgerond binnen een bepaalde tijd, moeten ze zelf bijbetalen. Soms wordt beloofd dat ze extra geld kunnen verdienen wanneer zij zelf geld inleggen. Ook bestaat de mogelijkheid online te investeren in cryptovaluta. De winst of het salaris wordt echter nooit uitbetaald.

De Fraudehelpdesk verwacht dat niet alle gedupeerden uit de laatste categorie zich melden, omdat ze zelf ook meewerken aan misleiding van consumenten.