Zelfstandig ondernemers reageren massaal en overwegend negatief op het wetsvoorstel dat hen gaat verplichten een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Dat blijkt uit de onlineconsultatie waarop iedereen kon reageren.

Van de zelfstandig ondernemers in Nederland is ongeveer 80 procent niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Een nieuw wetsvoorstel moet hen daartoe gaan verplichten. In juni maakte oud-minister Karien van Gennip van Sociale Zaken bekend hoe de basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (BAZ) eruit gaat zien. Tot 23 juli kon gereageerd worden op het voorstel. Na zes weken stond de teller al op 1755 reacties, uitzonderlijk veel.

Het meestgenoemde argument tegen de verplichte verzekering is de beperking van de ondernemersvrijheid door overheidsbemoeienis. „De overheid wil zich wederom bemoeien met ondernemers. Een AOV staat recht tegenover de risico’s en de bijkomende verantwoordelijkheden die een ondernemer aangaat. Ik ben juist als jonge ondernemer begonnen om mijn eigen keuzes te maken op ieder mogelijk vlak”, reageert bijvoorbeeld Jorrit Bakker uit Barendrecht.

Beter beschermd

Een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) beschermt zelfstandigen beter tegen financiële risico’s, schrijft Van Gennip. Waar mensen in loondienst met de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) verplicht verzekerd zijn tegen arbeidsongeschiktheid, zijn zelfstandige ondernemers zonder personeel (zzp’ers) dat niet. Dit komt doordat voor sommige ondernemers de kosten te hoog zijn, maar ook omdat zij geen verzekering kunnen afsluiten omdat zij bijvoorbeeld door hun leeftijd, een medische aandoening of vanwege hun medische geschiedenis uitgesloten worden.

Veel van de ondernemers die reageren geven aan dat de premie te hoog is. Zelfstandigen gaan zo’n 6,5 procent van hun winst uit hun onderneming aan premie betalen met een maximumbedrag van 195 euro per maand. „Het is betuttelend en jaagt je als kleine ondernemer op kosten”, schrijft René Oosterlaken.

„Het is betuttelend en jaagt je als kleine ondernemer op kosten” - René Oosterlaken, zzp’er

Uit een deel van de reacties blijkt dat zzp’ers overwegen om te stoppen als de wet in werking treedt: „Als zelfstandige is het in sommige tijden best moeilijk om een goede boterham te verdienen. Als ik ook nog moet gaan betalen voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering dan overweeg ik met mijn beroep als gewichtsconsulent te stoppen”, schrijft Jenny Hoekwater.

Broodfonds

Concreet houdt de wet in dat een zzp’er die te ziek is om het minimumloon te verdienen na een jaar een uitkering kan krijgen van maximaal het minimumloon. Sommigen geven aan wel achter deze wet te staan, maar dat zij tegen de wachttijd van een jaar zijn. Zij willen dat dit twee jaar wordt, zodat de premie omlaag kan.

Daarnaast maken veel ondernemers gebruik van een broodfonds, zeggen ze. Dit is een onderlinge afspraak tussen zelfstandigen dat zij elkaar bij arbeidsongeschiktheid met schenkingen steunen. „Aan het broodfonds heb ik genoeg. Dit is een eerlijke financiële ondersteuning. Een prachtig menselijk en sociaal vangnet. Ik, en ieder ander lid, weet exact wat er met de inleg gebeurt”, reageert een klusser uit Doorwerth.

Ook zestigplussers zijn niet blij met het wetsvoorstel of vragen om een vrijstelling omdat zij bijna met pensioen gaan. „Ik heb jarenlang zelf een AOV gehad”, schrijft I. Schouten uit Vianen. „Nu ben ik inmiddels 62 jaar. Ik (…) heb er bewust voor gekozen om mijn AOV-verzekering op te zeggen, omdat ik geen aanspraak zal maken op een uitkering, mocht ik onverhoopt arbeidsongeschikt worden. (…) Ik vind het dan ook van de gekke als ik alsnog verplicht zou worden om op deze leeftijd een AOV af te sluiten.”

Aan de nieuwe minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Eddy van Hijum de taak om op basis van deze reacties een wetsvoorstel te maken. De wet zou gaan gelden voor alle 1,2 miljoen zzp’ers in Nederland.