Hoe kon dit gebeuren? Amerikanen kunnen er na de schietpartij op Donald Trump niet over uit dat opnieuw een vooraanstaand politicus bijna vermoord werd. Er is nog veel onduidelijk, maar de kritiek op de Secret Service zwelt aan. „Waarom valt een man van 78 sneller op de grond dan de agenten die hem moeten beschermen?”
Amerikaanse presidenten –en hun voorgangers– horen bij de best beveiligde mensen ter wereld. Wie eenmaal in het Witte Huis heeft gewoond, houdt levenslange bescherming vanuit de geheime dienst, de Secret Service. Bovendien heeft Trump ook als presidentskandidaat recht op deze beveiliging. Zeker met zijn eigen beveiligingsteam daarnaast zou een aanslag haast onmogelijk moeten zijn. Er staan niet alleen agenten om Trump heen, maar ook in het publiek, in de omgeving en op hooggelegen punten zijn beveiligers aanwezig om elke mogelijke dreiging uit te schakelen.
Dit gevoel van schijnveiligheid spatte uiteen toen Thomas Matthew Crooks zaterdagavond het vuur opende op de Republikeinse presidentskandidaat. Acht keer kon hij de trekker overhalen voordat hij gedood werd door een scherpschutter van de Secret Service. Met de aanslag verwondde Crooks Trump, maar doodde hij ook toeschouwer Corey Comperatore en verwondde hij twee andere aanwezigen.
Geschokt
In de nasleep van de mislukte moordaanslag op Donald Trump blijven er tal van vragen over. Eén vraag domineert: hoe kon het gebeuren dat Crooks een dak beklom vanwaar hij vrij op Trump kon schieten? „Dat gebouw is het dichtstbijzijnde gebouw met duidelijk zicht op het podium. Ik ben geschokt dat ze niet iemand op dat dak hadden”, zei voormalig FBI-agent Bobby Chacon tegen CNN.
Er zijn echter ook veel andere vragen. De Secret Service was bijvoorbeeld al enkele minuten voor de schietpartij gewaarschuwd dat er iemand met een geweer dat dak opklom. Waarom is er niet eerder gehandeld? En –hoe heroïsch ook– hoe kon het gebeuren dat Trump zijn vuist opstak naar het publiek en enkele seconden op het podium bleef staan? Als er een tweede schutter was geweest, had de presidentskandidaat alsnog vermoord kunnen worden.
„Ik ben geschokt dat ze niet iemand op dat dak hadden” - Bobby Chacon, voormalig agent FBI
Kort na de aanslag kreeg de geheime dienst bovendien het verwijt dat zij een verzoek van Trump om extra beveiliging geweigerd had. De Secret Service bestempelde dat als „absoluut onwaar” en benadrukte dat het juist al extra beveiliging had ingezet. De verwachting is desondanks dat de directe beveiliging van Trump de komende dagen opgeschroefd wordt. Op de Republikeinse Conventie is volgens de geheime dienst geen extra beveiliging nodig. Experts verwachten wel dat de Secret Service haar beveiligingsprocedures drastisch zal herzien.
Onderzoek
President Joe Biden heeft inmiddels een onafhankelijk onderzoek naar de aanslag op Trump aangekondigd. Volgens minister van Binnenlandse Veiligheid Alejandro Mayorkas zullen zijn ministerie en de Secret Service hier alle medewerking aan verlenen. Het Huis van Afgevaardigden start eveneens een onderzoek en heeft de directeur van de geheime dienst, Kimberly Cheatle, opgeroepen voor een hoorzitting op 22 juli. Niet alleen Republikeinen, maar ook Democraten willen dat zij zich verantwoordt. „Dit is een veiligheidsblunder van het hoogste niveau die we niet gezien hebben sinds de poging tot moord op president Reagan”, schreef de Democratische afgevaardigde Ruben Gallego.
Cheatle staat voor een zware opgave. Want in de enige taak die haar agenten hadden –het beschermen van Trump– heeft haar team afgelopen zaterdag jammerlijk gefaald.
