Honden hebben de pech dat ze geen katten zijn. Poezen zijn in Turkije bij wijze van spreken heilig. Burgers geven ze eten en vooral liefde. Turken krijgen niet genoeg van kattenfilmpjes op Instagram. Met honden ligt het anders. Die gelden voor moslims als onrein. In het Ottomaanse rijk zijn honden op een gegeven moment zelfs gevangen en naar een onbewoond eiland gebracht.

Het ministerie van Milieu schat dat er in Turkije 4 miljoen zwerfhonden zijn. Er worden ook aantallen van 15 miljoen genoemd. Volgens Erdogans regeringspartij AKP zijn er binnen tien jaar 60 miljoen van deze dieren als er geen maatregelen worden genomen. Dan zijn op drie inwoners twee straathonden. Het aantal honden is sinds de coronapandemie sterk toegenomen doordat de beesten zich vrij konden bewegen.

Honden boezemen veel mensen angst in. Regelmatig worden mensen aangevallen door een roedel honden. Volgens de Turkse regering zijn tussen mei 2022 en eind 2023 93 mensen door aanvallen van deze viervoeters gestorven. Dan is er ook nog hondsdolheid. De Wereldgezondheidsorganisatie rekent Turkije tot de risicogebieden.

Oppositiepartijen

De Turkse regering en ook Erdogan zelf spreken van een steeds groter gevaar. Het kabinet heeft een wetsvoorstel uitgedacht waarvan details zijn uitgelekt. Honden uit de overvolle kennels worden een maand lang via internet ter adoptie aangeboden. Viervoeters waarvoor niemand zich meldt, laat men inslapen. Nieuwe gevangen straathonden nemen de plekken in de hondenpensions in en worden dan aangeboden. Meldt niemand zich dan worden de honden gedood. Deze formule wordt net zo lang toegepast tot het probleem is opgelost.

De kritiek op het plan is in Turkije niet van de lucht. De publieke verontwaardiging is groot. De Turkse vereniging van dierenartsen stelt dat het plan onverenigbaar is met hun beroepsethos, want ze moeten gezonde dieren laten inslapen. „Euthanasie mag alleen door een dierenarts worden uitgevoerd en dit toepassen op gezonde dieren staat gelijk aan massamoord.”

De organisatie wijst er bovendien op dat door het doden van de zwerfhonden er meer voedsel overblijft voor de nog levende dieren. De ontstane lege plekken zullen dan weer snel worden gevuld.

De dierenbescherming pleit voor sterilisatie zoals nu al is voorzien in de Turkse wetgeving. Maar in de praktijk gebeurt dit amper. Sera Kardigil van de linkse partij TIP kan zich hierover opwinden. Zij sloeg de spijker op de kop toen ze tijdens een demonstratie zei: „Zij hebben geld gereserveerd. Zij hebben niets gedaan. Nu zeggen ze: „Wij zullen doden.” Je mag niet doden, vriendje. Wij laten dat niet toe.”

Opstoken

Dierenartsen vrezen zelfs dat honden levend in een kuil gegooid en begraven zullen worden. Dat is volgens hen de goedkoopste oplossing. En dat is voor de regering het belangrijkste.

De oppositiepartijen zijn tegen de plannen van de regering, maar zitten er wel mee in hun maag. Zij hebben in maart de gemeenteraadsverkiezingen gewonnen en moeten het voorstel uitvoeren als het tot wet wordt aangenomen. Hun reactie: „De regering wil de burgers tegen ons opstoken.”

Of het wetsvoorstel wordt afgezwakt is onzeker. Erdogans vrouw Emine zou zich aan het plan hebben gestoord en haar man hebben gevraagd het plan in te trekken of in ieder geval af te zwakken. Manlief lijkt echter vastbesloten. Erdogan gelooft dat de grote meerderheid in het land achter hem staat. „Wij willen dat alle dieren worden geadopteerd.” Zijn regering kaatst zo de bal terug en stelt dat dierenliefhebbers hun verantwoordelijkheid moeten nemen en een hond in huis nemen. Dieren doden is dan niet nodig.