Duurzaamheid is een steeds groter thema geworden. Toch is het vaak nog lastig om de vertaalslag te maken van woorden naar daden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij elektrische apparaten die er de brui aan geven. Doorgaans is het goedkoper om een apparaat te vervangen dan het te laten repareren. Vanuit financieel oogpunt kiest de consument er dan eerder voor om een nieuw apparaat te kopen. Dat is niet bepaald duurzaam.

Om het duurzamer repareren te stimuleren, roept Techniek Nederland op tot 0 procent btw voor reparaties van elektrische apparaten. Die btw is nu nog 21 procent voor reparaties buiten de garantieperiode. Een reparatie binnen de garantieperiode is onbelast. In sommige gevallen kan een btw-verlaging het verschil maken tussen de keuze om iets nieuws te kopen of juist te gaan voor een reparatie.

Toch is het niet waarschijnlijk dat het tarief voor de reparaties snel naar 0 procent gaat. Zo’n tariefsverlaging moet via de Europese Commissie worden geregeld. De Commissie is op dit moment drukker met andere btw-kwesties, waardoor het vraagstuk over de reparaties naar de achtergrond schuift en voorlopig niet aan bod zal komen.

Daarnaast heeft de Staat geen belang bij een tariefsverlaging op reparaties. Los van het feit dat op reparaties dan btw wordt misgelopen, stimuleert een tariefsverlaging ook dat mensen minder snel een nieuw apparaat kopen. Wanneer er geen nieuwe apparaten worden gekocht, wordt er ook geen btw afgedragen door de consument. Dat heeft tot gevolg dat de overheid minder belastinginkomsten binnenkrijgt. Het plan leidt dus tot consuminderen. Dat staat haaks op het idee dat juist door consumeren btw wordt betaald.

Ook is er een principieel bezwaar. Een nultarief voor reparaties valt onder het ”fiscaal instrumentalisme”. De vraag is of het fiscale stelsel gebruikt moet worden om reparaties te stimuleren. Het fiscale stelsel is al ingewikkeld genoeg en met zo’n aanpassing wordt het alleen maar complexer. Er zal eenzelfde probleem gaan spelen als bij het voorstel om de btw op groente- en fruit te verlagen. Wat valt bijvoorbeeld allemaal onder elektrische apparaten? Alleen stofzuigers, wasmachines en meer in die categorie? Of ook zonnepanelen?

Daarnaast is het, net als bij groente en fruit, de vraag hoe effectief de maatregel uiteindelijk echt is. In lang niet alle gevallen is het niet betalen van btw genoeg om het gemak en de prijs van de aanschaf van een nieuw apparaat te compenseren. Ook neemt de administratieve druk voor reparateurs toe. Zij zullen onderscheid moeten gaan maken in hun administratie tussen de verschillende services die ze verlenen.

Kortom, hoewel alle beetjes helpen op weg naar een duurzamer samenleving, zijn er ongetwijfeld eenvoudiger en effectievere manieren te bedenken dan weer een fiscale boom in het bos te planten. Denk hierbij aan campagnes, meer sociale werkplaatsen, betere recyclingprogramma’s of het stimuleren van bedrijven om hun apparaten eenvoudig herstelbaar te maken.

De auteur is Manager Belastingadviseur bij Visser & Visser.