Vergelijk het maar met een vintage__bankstel, dat in een etalage staat. Op het eerste gezicht een mooi groot exemplaar, waar nog lang plezier aan te beleven valt. Maar, bij nadere beschouwing, toch ook een aankoop die al snel extra hersteluitgaven vergt, omdat de knopen loszitten en de stof begint te rafelen.

Het Duitse stroomnetwerk dat sinds een aankoop door Tennet in 2010 Nederlands staatseigendom is –met het ministerie van Financiën als aandeelhouder– doet een beetje aan die bank denken.

Het is een joekel van een stroomnet, dat dividend kan opleveren door (steeds meer groene) stroom, die grootschalig naar huizen en bedrijven gebracht moet worden. Een onmisbare schakel dus om de klimaatdoelen te halen. Het nadeel: het energienetwerk is relatief oud, zwak. Windenergie die (op zee) in Noord-Duitsland wordt opgewekt moet het land kunnen doorreizen, richting alle industrie in het zuiden.

Zo’n 100 miljard euro aan investeringen zouden in 2033 nodig zijn om het Duitse stroomnet klaar te maken voor de Parijse klimaatdoelen. Met die gedachte in het achterhoofd is het beter voorstelbaar dat de Duitse overheid het weinig kapitaalkrachtige netwerk van Tennet wegens „budgettaire uitdagingen” niet wil terugkopen, voor naar schatting 25 miljard euro. De onderhandelingen zijn definitief afgeketst, werd deze donderdag bekend. Manon van Beek, de directeur van Tennet, spreekt van een „grote teleurstelling”.

Bombarie

Tennet was al lange tijd in onderhandeling met de Duitse overheid. Met het afstoten van het Duitse netwerk zou het Nederlandse staatsbedrijf op zijn schreden terugkeren. In 2010 werd het energienet van de oosterburen met veel bombarie ingelijfd. „Nederland zet hiermee een grote stap op weg naar dé powerhub in Europa”, zei toenmalig Tennetdirecteur Mel Kroon over de aankoop van het Duitse net. De samensmelting bleek in praktijk lastig.

„Nederland zet hiermee een grote stap op weg naar dé powerhub in Europa” - Mel Kroon, Tennetdirecteur in 2010

Bovendien: nu het Duitse netwerk grote investeringen vergt, terwijl Tennet in eigen land ook al te kampen heeft met een overbelast en soms relatief zwak stroomnetwerk, is het bedrijf uit Arnhem gebaat bij een verkoop. Bovendien past dit ook bij de gedachte van sterke nationale energiemarkten van EU-landen, die sinds de energiecrisis weer heeft postgevat.

Voor het moderniseren van het Nederlandse stroomnet is in 2033 naar schatting 66 miljard euro nodig. De Nederlandse staat verstrekte de transportnetbeheerder kort geleden nog een lening van 25 miljard euro voor dit jaar en 2025, zodat Tennet kan blijven investeren.

Beursgang

Tennet had de opbrengst van de Duitse verkoop willen gebruiken voor Nederlandse investeringen. Dat gaat nu niet door, schrijft minister Van Weyenberg van Financiën aan de Tweede Kamer. De beoogde terugvordering van een overgemaakte som van 1,6 miljard euro, gedurende de onderhandelingen, gaat niet door en extra geld voor de activiteiten in Duitsland is nodig.

Wat nu de deal met Duitsland is mislukt? Tennet wil nieuwe wegen gaan onderzoeken om het Duitse netwerk alsnog tot op zekere hoogte af te stoten. Een beursgang wordt overwogen, waarbij de markt kapitaal inbrengt. Ook de verkoop van de Duitse hoogspanningskabels aan een private koper zou tot de mogelijkheden behoren. De Duitse overheid wilde dat eerder niet, maar zou hier na het afketsen van de onderlinge gesprekken mogelijk toch voor openstaan.