Een vlieg is niet alleen hinderlijk, maar vooral ook wonderlijk
De bijdrage over de huismus sprak behoorlijk tot de verbeelding, bleek uit verschillende lezersreacties. Wie zich in een nóg alledaagser beestje verdiept, heeft evenzeer reden om zich te verwonderen. De huisvlieg (Musca domestica) is dan wel een hinderlijke logé, maar evengoed een scheppingswonder.
Het gedrag van de huisvlieg maakt hem helaas niet zo geliefd als de huismus. Iedereen weet hoe het voelt om een irritant exemplaar in de auto te hebben. Het is geen zeldzaamheid dat een ernstig auto-ongeluk het gevolg is van zo’n vliegende passagier. Maar zoals zijn naam al doet vermoeden is deze vlieg vooral in huis te vinden. Daar vliegt hij zijn oneindige rondjes tegen het raam, poetst zijn pootjes, loopt –op zijn kop– over het plafond en weet steeds weer de weg naar het eten op de keukentafel te vinden.
Omdat een huisvlieg –net als een vlinder– met zijn poten proeft, probeert hij deze zo schoon mogelijk te houden. Dat doet hij door ze tegen elkaar, tegen de vleugels of tegen zijn kop te wrijven. Dat ziet er erg hygiënisch uit, maar helaas zijn vliegen belangrijke overbrengers van ziektes. Wellicht wist Salomo dat al, want in Prediker 10:1 –de enige verwijzing in de Bijbel naar een vlieg– zegt hij: „Een dode vlieg doet de zalf des apothekers stinken.”
Omdat vliegen geen kaken hebben om het eten te kauwen, kunnen ze alleen maar vloeibaar voedsel consumeren. Willen ze toch iets eten wat in vaste vorm beschikbaar is, dan braken ze eerst verteringssappen over het voedsel uit. Deze sappen maken het eten weker, waardoor het vervolgens opgezogen kan worden.
Doordat vliegen alleen vloeibare voeding eten, verloopt hun spijsvertering redelijk snel en produceren ze veel uitwerpselen. Ze ontlasten zich telkens als ze ergens gaan zitten, zelfs als dat op hun volgende maaltijd is.
Een vlieg vangen of doodslaan is een kunst op zich. Dat komt vooral door zijn grote behendigheid, snelle reactievermogen en wonderbaarlijke facetogen. Met deze ogen heeft hij continu een gezichtsveld van 360 graden. Het heeft dus geen zin om een vlieg behoedzaam van achteren aan te vallen. Bovendien is een vlieg in staat om vier keer zo veel beelden per seconde te verwerken als een mens. Daarbij komt ook nog dat hij een breder scala aan kleuren kan waarnemen, inclusief ultraviolet licht, zodat hij patronen en signalen ziet die voor mensen niet zichtbaar zijn.
Vliegen ontwijken een mepper met een sprong in de tegenovergestelde richting van waar het gevaar vandaan komt. Ze zetten zich af met hun middelste poten. Die hebben een enorm sterke spier, speciaal voor zo’n sprong. Eenmaal in de lucht beginnen zijn vleugels te flappen. Dit doet hij volgens onderzoekers van Caltech Institute of Technology (VS) binnen 100 milliseconden. Zo snel meppen is voor mensen lastig.
Tijdens de gemiddeld 28 dagen die een vlieg leeft, kan hij wel 500 eitjes leggen. Een vliegenplaag is dan ook geen zeldzaamheid. Ook met kleefslingers, vliegenlampen of vliegenmeppers zul je de strijd niet snel winnen. Beter is om ze met horren uit je huis te weren en ze in huis zo min mogelijk etenswaren aan te bieden.