Sterrenbeelden vertelden ooit het heilsplan van God aan de wereld. Door bijgeloof en heidendom is deze betekenis teloorgegaan, betoogt ds. W.J.J. (Willem) Glashouwer (79) uit Amersfoort. In zijn nieuwe boek poogt hij hun oorspronkelijke bedoeling te achterhalen.
Sterrenbeelden hebben ooit betekenis gehad voor de mensheid, stelt ds. Glashouwer in zijn jongste pennenvrucht ”De sterren vertellen”. „Het is voor velen totaal onbekend hoe God van meet af aan, ook voor de verste volkeren, een boodschap aan de hemel gegeven heeft. Die vertelde dat er ooit een Verlosser zou komen, Die de macht van de slang zou verbreken, en Die als de grote Overwinnaar uit de strijd tevoorschijn zou treden.”
Hij wil in zijn boek de sterren niet nauwkeurig verklaren. „Ik wil eren Wie de eer toekomt”, reageert de emeritus predikant binnen de Protestantse Kerk in Nederland, die momenteel president is van Stichting Christenen voor Israël.
Hoe kwam u bij dit onderwerp terecht?
„In de negentiende eeuw hebben Britse onderzoekers zich intensief beziggehouden met de oorspronkelijke betekenis van de sterrenbeelden. Dat christelijke Bijbelgetrouwe onderzoek is echter ondergesneeuwd geraakt door Darwins evolutiedenken, Marx’ economische model en Freuds psychoanalyse.”
U schrijft dat het opmerkelijk is dat alle sterrenbeelden van de dierenriem in alle culturen op aarde hetzelfde zijn, en ook dezelfde namen dragen. Hoe kan dat?
„Alleen dat is al een signaal dat er meer aan de hand is. Hoe kan het zijn dat de Chinezen, de Mexicanen en de natuurvolkeren in Oceanië en Afrika allemaal dezelfde sterrenbeelden hebben? Ze moeten dus heel oud zijn.
Na de zondvloed zijn uit Noachs zonen alle volkeren ontstaan die we vandaag kennen. Ze hebben zich vanuit het Midden-Oosten over de hele wereld verspreid. Daar ligt de sleutel.”
Ze stammen dus uit de tijd van Noach?
„De plaatjes van de sterrenbeelden moeten nog ouder zijn, dat die al dateren uit de tijd net na de schepping. Dat betekent dat de oorsprong al bij Adam ligt. Deze kennis is via Seth en Henoch op het godvrezend geslacht van voor de zondvloed overgedragen. Noach heeft deze kennis meegenomen. Toen de mensheid na de torenbouw van Babel werd verstrooid, zijn de sterrenbeelden meegereisd met de volkeren.”
Hebben de sterrenbeelden betekenis?
„Ja, God schiep de sterren en gaf ze een naam: „Hij kent ze alle bij name.” Adam gaf de dieren een naam. Maar God gaf de sterren en de sterrenbeelden een naam, een naam die iets weergeeft van hun aard, hun wezen. Maar de sterrenbeelden zijn na de torenbouw in handen gekomen van de machten van de duisternis: van occultisme, astrologie, sterrenwichelarij en horoscopen.”
Hoe is dat dan gegaan?
„Het begint met de bouw van de toren van Babel; dat was een ziggoerat, een sterrenobservatorium. De bouwers waren echt niet zo dom dat ze dachten daarmee in de hemel te kunnen klimmen. Nee, de toren had de hemel op zijn top. Daarvandaan had je een onbelemmerde blik op de sterrenhemel.
Je ziet na de torenbouw van Babel in het Midden-Oosten de persoon van Nimrod opkomen. Je kunt hem zien als een voorafschaduwing van de komende antichrist. Hij introduceerde een nieuwe godsdienst: hij vereerde de schepping in plaats van de Schepper. Nimrod vond een priesterklasse uit, een religieuze bovenlaag die je nodig had om een verbinding met de godenwereld te leggen, en sterrenwichelaars die bemiddelden tussen jou en de godenwereld. Zij hebben de sterrenbeelden omgesmeed tot een godenwereld die hun paste. Politiek en godsdienst als twee handen op één buik.
„Babylonische sterrenwichelaars hebben de sterrenbeelden omgesmeed tot een godenwereld die hun paste” - Ds. Willem Glashouwer, emeritus predikant
Iedereen moest in die religie meegaan. Deed je dat niet, dan was er geen plaats voor jou. Dan was je een prooi voor Nimrod. Zo manifesteerde hij zich als jager op mensen, zeggen rabbijnse uitleggers.”
God maakte daarop Zijn Woord bekend aan Abraham en Zijn nakomelingen.
„Ja, in die verworden afgodische cultuur begint God opnieuw. Hij roept Abraham uit Ur der Chaldeeën, uit de Babyloncultuur van Nimrod. Abrahams nageslacht komt er door een wonder: als het op natuurlijke wijze onmogelijk is, schept God Izak. Het volk Israël is dus een scheppingswonder van God. En in Abraham zal de wereld worden gezegend door de geboorte van Jezus.”
U ziet in uw boek een relatie tussen heidens bijgeloof, occultisme en haat tegen Israël. Hoe dan?
„Het is merkwaardig dat er van meet af aan haat tegen dit volk ontstaat. In Mozes’ tijd ontketende Egypte een stelselmatige onderdrukking en een massale moordpartij op baby’s. Toen het volk in het beloofde land tot ontwikkeling kwam, zag je de voortdurende tegenstelling tussen Jeruzalem en Ninevé-Babylon. Daar werden de goden van Nimrod in een nieuw jasje vereerd. Wat in Babylon begon, zette zich eeuwenlang voort, in alle beschavingen en culturen.
Neem de Perzische beschaving met Haman die de Joden wilde uitmoorden, de Griekse beschaving van Antiochus Epifanes die varkens liet offeren in de tempel te Jeruzalem en de besnijdenis verbood, de Romeinen die de tweede tempel verwoestten – één ding hebben ze gemeen: ze haten de Joden. Ook bij Hitler zie je astrologie, occultisme en antisemitisme hand in hand gaan.
Telkens gaat politieke macht samen met religieuze macht. Beide manifesteren haat tegen het Joodse volk, de Bijbel en het christelijk geloof. Die moeten verdwijnen. Het is een niet-aflatende geestelijke strijd, die al in het paradijs begon.”
Loopt er ook een lijntje naar het antisemitisme van vandaag de dag?
„Als ik sommige wetenschappers moet geloven wel. De profeet Ezechiël waarschuwt ernstig tegen de alom vereerde Babylonische maangodin Sin. Allah, de god die door Mohammed in het zadel is geholpen als enige ware god, zou zijn oorsprong vinden in de maangodin van Mekka. Op moskeeën staat een afbeelding van de maan; ook op vlaggen van moslimstaten vind je de maan. Opmerkelijk?
Feit is dat deze godsdienst in het christelijke Westen een belangrijke bron is van toenemend antisemitisme. Dat heeft een geestelijke achtergrond. Allah vertoont, als een januskop, twee gezichten: een vriendelijke en een vijandige. Hij zal vriendelijk zijn waar hij voet aan de grond krijgt. Maar zodra de islam een bepaald gebied onder controle heeft, toont hij zijn ware gezicht. Dan wordt het spitsroeden lopen voor Joden, christenen en andersdenkenden.”
En het occulte bijgeloof van nu?
„Dat speelt, net als antisemitisme, volop onder moderne westerlingen. Dat blijkt wel uit de populariteit van horoscopen en uit zaken als: ik ben geboren onder dit of dat sterrenbeeld en ik heb daarvan een hangertje om. Ik kijk naar de horoscoop wat het plan van de sterren met mij is deze maand. O, ja, ik ben een Steenbok, maar dan kan ik geen verkering krijgen met iemand die een Kreeft is, want dat harmonieert niet. Mensen laten zich steeds meer leiden door dat soort flauwekul. De Bijbel veroordeelt astrologie; daar moet je dan ook niks mee te maken willen hebben.”
God heeft volgens u een boodschap gegeven in de sterren. Waarom?
„Eeuwenlang was er geen beschreven Godsopenbaring. Wat konden de mensen toen weten van God en van Zijn verlossingsplan? Doordat Gods Geest tot Israël heeft gesproken, ontstonden de Bijbelboeken. Ten slotte liet Gods Geest in het Nieuwe Testament Zijn laatste woorden opschrijven. Dat bereikt wereldwijd mensen.
Maar al die volkeren die daar niets van wisten, waarmee moesten die het stellen? Aan mensen die Hem de rug hadden toegekeerd, heeft God een boodschap meegegeven in de sterren. Psalm 19 laat weten dat er van de hemel een woordeloze boodschap is uitgegaan tot aan het einde der aarde. Zodat ook de verste volkeren konden weten dat er een Verlosser zou komen.”
„Psalm 19 laat weten dat er van de hemel een woordeloze boodschap is uitgegaan tot aan het einde der aarde” - Ds. Willem Glashouwer, emeritus predikant
Hoe weet u dat de sterrenbeelden oorspronkelijk het goddelijke verlossingsplan uitbeeldden?
„Ik ben, net als alle onderzoekers op dit gebied, schatplichtig aan Frances Rolleston, een begaafde vrouw uit de negentiende eeuw. Ze kende Sanskriet, Arabisch, hiëroglyfen, spijkerschrift, Hebreeuws, Grieks, Latijn en de bekende westerse talen. Zij had overal ter wereld vergelijkbare sterrenkaarten aangetroffen, weliswaar verbasterd en geënt op de godenwereld. Maar hoe moest zij die kaarten lezen? Wat is het eerste en het laatste plaatje? Waar begin je te lezen?”
En?
„Rolleston zat daar ook mee. Totdat ze op een gegeven moment in museum het Louvre in Parijs een zodiak, een Egyptische afbeelding van de Dierenriem, bekeek. Ze ontdekte tussen de sterrenbeelden Maagd en Leeuw een sfinx, met de kop van een vrouw en het lichaam van een leeuw. Toen begreep Frances dat ze moest beginnen te lezen bij het sterrenbeeld Maagd. Wanneer ze de cirkel afliep, eindigde ze bij het sterrenbeeld Leeuw.
Het verlossingsplan van God begint met de maagd die zwanger wordt en een Zoon baart. In de volgende beelden wordt telkens iets beschreven van de Verlosser en Zijn leven; van Zijn geweldige strijd met de slang Draco. Je ziet plaatjes van de Tweeling, dat duidt op de twee naturen van de Verlosser. En het eindigt bij de Leeuw van Juda, Die zal komen om te heersen.
Elk van die twaalf sterrenbeelden, als het ware een boek van twaalf hoofdstukken, telt drie onderplaatjes. Dat levert dus 48 sterrenbeelden op: een hemels prentenboek dat het grote verlossingsplan van God onthult.”
Bij de uitleg van het laatste sterrenbeeld Leeuw komt er een chiliastisch standpunt naar voren: een duizendjarig vrederijk waarin Christus zal heersen als Koning. Volgt dat rechtstreeks uit de sterren?
„Ik baseer me op de rabbinale traditie die zegt dat één dag duizend jaar is. Volgens het Bijbelboek Johannes verloopt de geschiedenis van de wereld en de mensheid analoog aan de zes plus één dagen van de schepping. Die duizend jaren zullen dus weldra aanbreken. Maar inderdaad, elke onderzoeker volgt bij de invulling zijn eigen theologische opvattingen. De hoofdbetekenis blijft hoe dan ook overeind: de Leeuw van Juda overwint.”
„Naast de kennis van God uit de natuur en ons geweten om goed en kwaad te onderscheiden, hebben we de sterrenbeelden” - Ds. Willem Glashouwer, emeritus predikant
Iemand kan tegenwerpen: is dit geen inlegkunde? Zien we in de sterren niet wat we erin wíllen lezen?
„Ik kan begrijpen dat iemand terughoudend is om in de sterrenbeelden de betekenis te zien als woordeloze afbeeldingen van het heilsplan van God. Maar ik zie het als de derde natuurlijke kenbron van God. Naast de kennis van God uit de natuur en ons geweten om goed en kwaad te onderscheiden, hebben we de sterrenbeelden. Uit deze drie bronnen kan een mens weten dat er een God bestaat en wat Hij van je wil. Maar in de Bijbel lezen we Wíe God is en wat Zijn verlossingsplan is. De boodschap van de sterrenbeelden hebben wij dus als zodanig niet meer nodig. Maar Hij heeft Zijn sterrenbeelden wel gegeven. Ik vind het niet terecht om die in handen van de machten der duisternis te laten.”
De sterren vertellen. Inspiratie uit de hemel - vroeger en nu, Willem J.J. Glashouwer; uitg. Scholten Uitgeverij, Zwolle; 444 blz.; € 24,95