Koning Albert I kwam op 17 februari 1934 om het leven toen hij tijdens een klimpartij op de rotsen van Marche-les-Dames in de provincie Namen naar beneden viel. Zijn lichaam werd in de daaropvolgende nacht om 02.00 uur gevonden. Hij was 57 jaar.

Albert was de derde koning van België, maar de eerste die de ambtseed niet alleen in het Frans, maar ook in het Nederlands had afgelegd. Dat waardeerden de Vlamingen. Populair werd Albert nog meer als opperbevelhebber tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen het overgrote deel van zijn land vier jaar lang door de Duitsers werd bezet gehouden. België richtte het ene na het andere standbeeld voor hem op vernoemde ook een kanaal, vier parken en de koninklijke bibliotheek naar hem.

Albert I regeerde ruim veertien jaar, sinds december 1909. Zijn kleinzoon Albert II zat bijna twintig jaar op de troon (1993-2013), na het plotselinge overlijden van zijn oudere broer, koning Boudewijn.

Hoopgevend

Inmiddels is het bijna elf jaar geleden dat Albert II plaatsmaakte voor zijn zoon Filip. Zijn vrouw en hij behielden hun titels; het is nog steeds: koning Albert en koningin Paola.

Zijn negentigste verjaardag wil Albert vieren in kasteel Belvédère, zijn officiële woonplaats in Laken, in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dat doet hij samen met familie en enkele vrienden. Ook het 65-jarig huwelijk met de Italiaanse donna Paola Ruffo di Calabria op 2 juli wordt in besloten kring herdacht. Zij zijn er het voorbeeld van hoe echtelieden elkaar na jarenlange strubbelingen kunnen terugvinden; hun huwelijk wankelde, maar bleef in stand. In een kerstboodschap zei koning Albert daarover: „Samen zijn wij erin geslaagd die moeilijkheden te boven te komen en hebben wij sedert lang een diepe liefde en eendracht kunnen herwinnen. Die crisisperiode werd ons onlangs in herinnering gebracht. Daar wensen wij niet verder op in te gaan; zij behoort tot ons privéleven. Mocht onze eigen levenservaring echter hoopgevend zijn voor hen die vandaag gelijkaardige moeilijkheden beleven, het zou ons heel blij stemmen.”

„We hebben sedert lang een diepe liefde en eendracht kunnen herwinnen” - Albert II, koning der Belgen

Het bejaarde paar viert het jubileum met hun kinderen: koning Filip (64), prinses Astrid (die woensdag 62 wordt) en prins Laurent (60). Zo heel vaak zullen ze die niet zien, want Albert en Paola zijn meestal in het buitenland, vaak in Paola’s thuisland Italië. In Rome overwinteren ze in Paola’s ouderlijk huis.

Sinds 2020 maakt ook Alberts buitenechtelijke dochter Delphine (56) min of meer deel uit van de familie. Na jarenlang procederen had Albert zijn vaderschap erkend. Hij had volgens zijn advocaat uiteindelijk besloten „met waardigheid en eer een punt te zetten achter deze pijnlijke procedure”. Dat hij er zo lang mee wachtte, had de reputatie van de joviale koning geen goed gedaan.

Invasie

Prins van Luik, was de titel die Albert Félix Humbert Théodore Christian Eugène Marie bij zijn geboorte kreeg. Zijn moeder stuurde doopsuiker –een amandelnoot met suikerglazuur– naar alle Belgische kinderen die op dezelfde dag waren geboren.

De koninklijke baby werd vernoemd naar zijn pas overleden grootvader. Hij was nog geen vijftien maanden oud toen ook zijn moeder Astrid omkwam: bij een auto-ongeval in Zwitserland. De populaire koningin was nog maar 29 jaar.

Het wellicht bijzonderste cadeau ontving Albert op zijn tiende verjaardag: op 6 juni 1944 landden geallieerde troepen op de kust van het Franse Normandië, waarna ze oprukten richting België. Eindelijk zou er een einde komen aan het nazibewind in buurland Duitsland, dat al was begonnen voordat Albert in 1934 werd geboren.

Voor het Belgische koningsgezin duurde het nog even voor dat de vrijheid kwam: na de invasie werden ze afgevoerd naar Duitsland en daarna in Oostenrijk ondergebracht. Daar kwamen de Amerikanen hen op 7 mei 1945 bevrijden. Het gezin van koning Leopold III woonde daarna in Zwitserland en keerde pas in 1950 terug naar België.

Albert, die in Genève had gestudeerd, bezocht veel bedrijven en leidde meer dan honderd economische missies naar het buitenland. Totdat hij opeens tot het koningschap werd geroepen, nadat zijn 62-jarige broer Boudewijn door een hartstilstand overleed.

Onwennig

Albert was de eerste Belgische vorst die vrijwillig terugtrad; in juli 2013. Met zijn nieuwe rol had hij eerst wel wat moeite. Verschillende malen handelde hij buiten medeweten van koning Filip om, bijvoorbeeld toen hij bij zijn tachtigste verjaardag een tv-interview liet afnemen waarin hij samen met zijn vrouw openhartig sprak over hun vroegere huwelijkscrisis.

Hij gaf ook eerlijk aan dat hij aan zijn gewijzigde positie moest wennen: „We proberen ons beetje bij beetje aan te passen aan deze nieuwe situatie, die toch anders is. We proberen er het beste van te maken…”

Gezondheidsklachten

Drie weken geleden werd de emeritus-koning onwel tijdens zijn vakantie in Villa Les Romarin, zijn buitenverblijf in Châteauneuf-Grasse, een dorpje aan de Côte d’Azur, de Middellandse Zeekust in Zuid-Frankrijk. Nadat hij viel, werd er een dokter bij geroepen, maar de bejaarde vorst hoefde niet naar het ziekenhuis.

Dat gebeurde wel –meer dan een week– toen hij vorig jaar juni met uitdrogingsverschijnselen kampte. Albert onderging in de loop der jaren ook meerdere hart- en huidoperaties. Zijn vrouw –inmiddels 86– brak bij valpartijen een wervel en haar heup. In 2018 kreeg ze in Venetië een lichte beroerte. In 2022 viel ze tweemaal, waarbij ze haar arm brak.

De bejaarde koning is niet meer in opspraak, ongetwijfeld tot genoegen van zijn opvolger, die met zijn gezin vooral harmonie uitstraalt. Een harmonie die koning Filip zelf in zijn jeugd deerlijk miste.