Kort na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne arriveerden de eerste vluchtelingen uit dat land in Werkendam. Het leidde tot een bijzonder contact tussen gevluchte vrije baptisten en de plaatselijke gereformeerde gemeente.
Evenals veel andere gemeenten opende Werkendam in 2022 een opvanglocatie voor gevluchte Oekraïners. Al snel raakten leden van de gg in het Noord-Brabantse dorp betrokken bij praktische hulpinitiatieven voor deze groep, blikt ouderling Jos Hovestadt (37) terug.
Een deel van de vluchtelingen kwam op zondag naar de kerk. „We hebben een vertaalteam opgezet, zodat de Oekraïners via de vertaalapp Kefas de dienst op hun smartphone konden volgen. Eerst kwam er een handjevol mensen, maar dat groeide uit tot tientallen. Ze behoorden allemaal tot niet-geregistreerde baptistengemeenten in Oekraïne.”
Na enige tijd ontmoette Hovestadt een voorganger, Alexander, die vanuit Oekraïne naar Nederland was uitgezonden voor pastoraal werk onder vluchtelingen. „In zijn hart leefde de begeerte om diensten te beleggen. Hij bleek dicht bij ons te staan wat betreft leer en leven. In de kerkenraad zeiden we dat het belangrijk is als de mensen het Woord in hun eigen taal kunnen horen. We hebben ons kerkgebouw daarvoor beschikbaar gesteld. Elke zondagmiddag is er een Oekraïense dienst, waar vijftig tot zeventig vluchtelingen komen.”
Frontlinie
De Oekraïners houden zich actief bezig met evangelisatie. „Ze bezoeken opvanglocaties elders in het land. Ook vanuit Duitsland en Polen komen er Oekraïners naar Nederland om Bijbels uit te delen en te evangeliseren.”
De vluchtelingen bieden ook hulp aan landgenoten die nog in Oekraïne zijn. Hovestadt ging verscheidene keren mee met een transport met Bijbels en noodhulppakketten. Het leidde tot de oprichting van de stichting Onder het Kruis. Deze biedt hoofdzakelijk „hulp en Hoop” aan mensen in Sirvesk, in het oosten van Oekraïne. „We ondersteunen die stad achter de frontlinie. De overheid heeft zich daar teruggetrokken en wij kregen de vraag of we de noodhulp wilden voortzetten.”
Bijna alle inwoners van de „platgeschoten stad” zijn geëvacueerd, zegt Hovestadt. „Er zijn er nog zo’n 750 overgebleven. Zij kunnen niet weg omdat ze oud zijn of beperkingen hebben. Tijdens de evangelisatiereizen houdt Alexander diensten in de openlucht. Na afloop delen we Bijbels en hulpgoederen uit. Mensen die niet naar een dienst kunnen komen, bezoeken we in hun huisjes.”
Gaandeweg breidde het netwerk van Hovestadt onder Oekraïners zich uit. Van een aantal voorgangers kreeg hij het verzoek om een Broeder Conferentie te organiseren. Deze heeft zaterdag 25 mei plaats in het kerkgebouw van de gg in Werkendam.
Bemoediging
Hovestadt verwacht zo’n duizend Oekraïners uit Nederland, België, Duitsland en Polen. „Enkele voorgangers houden een preek, ter bemoediging en vertroosting. ’s Middags worden er rapportages gegeven over de voortgang van het evangelisatiewerk dat door vluchtelingengemeenten verspreid over Europa gedaan mag worden.”
Het evangelisatiewerk van de Oekraïners houdt Nederlandse christenen een spiegel voor, zegt Hovestadt. „In Oekraïne zag ik hoe leden van een baptistengemeente in Kovel op zondagmiddag in groepjes evangeliseren in omliggende dorpen. Ze doen dat niet één keer, maar elke week.”
Hovestadt ervaart het als een zegen dat de Oekraïners op zijn pad zijn gekomen. „We mogen de hand van de Heere opmerken in het werk dat gebeurt. Dat geeft moed, zeker als je ziet dat het Licht mag schijnen in oorlogsgebied. Dat stemt tot diepe verwondering. Oekraïners zeggen: „De oorlog is een zegen. De Heere bereidt de harten voor om het Evangelie in deze donkere tijd te ontvangen.””
„Oekraïners zeggen: De oorlog is een zegen; de Heere bereidt de harten voor om het Evangelie in deze donkere tijd te ontvangen” - Jos Hovestadt, ouderling gg Werkendam
Verscheidene momenten van zijn reizen bleven hem bij. „Een vrouw van een jaar of zeventig kreeg nadat ze er lang om had gebeden een Bijbel, die ze met tranen in de ogen in ontvangst nam. Ik proefde bij haar diepe dankbaarheid.”
Hovestadt memoreert ook dat twee mannen na een dienst in de openlucht naar de voorganger gingen en naar aanleiding van de preek hun schuld beleden. „Twee uur later werd hun huis gebombardeerd en zijn ze gestorven. Ik vroeg aan Alexander: „Wat denk je, mogen ze in de hemel zijn?” „God knows”, zei hij. God weet het. De eeuwigheid zal het openbaren.”
