Duurzaam wonen onder je wijnstok en onder je vijgenboom
„Het gaat om úw woonomgeving!”, zo kun je in gemeentelijke verkiezingsprogramma’s veelal lezen. Iedere politieke partij heeft het goede voor met haar burgers en wil voldoende woonruimte en een goede buurtsfeer creëren. Echter, in de afgelopen jaren stond voor veel mensen een eigen huis voor een langgekoesterde, maar nauwelijks te verwezenlijken droom. De invloed van de vergrijzing op de woningmarkt is groot, stelde CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen op 7 mei tijdens een symposium voor vastgoedonderzoekers. Dat komt vooral door de groei van het aantal alleenstaande ouderen, wat een andere woningbehoefte vergt. Het overgrote deel van de 80.000 woningen die in het afgelopen jaar zijn gebouwd, zijn koopwoningen en dure huurwoningen. Het aantal eenpersoonshuishoudens zal volgens de econoom hard groeien en vormt in de toekomst de dominante woonvraag van vooral (alleenstaande) ouderen. Volgens de meest recente huishoudensprognose van het CBS groeit het aantal eenpersoonshuishoudens tussen 2022 en 2050 met circa 750.000, van ongeveer 3,15 miljoen tot bijna 3,9 miljoen.
Je gezondheid en welzijn worden niet alleen bepaald door de omgeving waarin je woont, maar ook door de mensen uit die omgeving en jouw relaties met hen. Zo spelen ook de buren een rol in hoe fijn je ergens woont.
De woonomgeving heeft met ”eigenheid” te maken: het hebben van een ”thuis”, waarin je een rustpunt vindt om op te laden en (met eventuele familie) een eigen cirkel ontvangt.
Wonen bepaalt voor een groot deel ons menselijk bestaan. En daarmee heeft iedereen een relatie tot het huis waarin men verblijft. Je huis betekent een gevoel van bescherming, afbakening van het eigen bezit, een ontmoetingsruimte en een eet- en slaapgelegenheid. Het huis kan ook een symboolfunctie hebben, als je daarin je persoonlijkheid en creativiteit tot uiting brengt of je verworven rijkdom etaleert. Het is een privéruimte waar niemand zich mee moet bemoeien.
Betaalbaar wonen is tegenwoordig verre van vanzelfsprekend. De huizenprijzen blijven stijgen. Voor jonge starters is het welhaast niet meer mogelijk om de woningmarkt op te komen. Dat geldt niet alleen het kopen maar ook het huren van een huis.
Onze woonomgeving is bepaald, zo geloven wij christenen. Wij worden ”aldaar” geplaatst in onze woningen. Dit woord komt meer dan 370 keer voor in de Bijbel.
Zo gaat Izak naar Gerar (Genesis 26:6) en de profeet Elia naar Zarfath (1 Koningen 17:9) om ”aldaar” te gaan wonen. Het Hebreeuwse woord voor wonen is ”yashab”. Het kan zitten, blijven of wonen betekenen. God wijst een plaats aan en geeft ”aldaar” een bestemde, vaste woon- en leefomgeving. Het Hebreeuwse woord voor wonen drukt rust en zekerheid uit. Een goede woon- en leefomgeving draagt bij aan „een stil en gerust leven” (1 Timotheüs 2:2). Wie geen eigen woning en daarmee woonplaats heeft, gaat zwerven.
Zo’n woon- en leefomgeving wordt in de Bijbel ook aangeduid met „zitten onder zijn wijnstok en onder zijn vijgenboom”. In het Midden-Oosten biedt de vijgenboom met zijn grote bladeren en breed uitstaande takken veel schaduw. Eronder is het koel en fris. In het oude Israël boden vijgenbomen die aan de rand van wijngaarden groeiden aan veldarbeiders een ideaal pauzeplekje. Aan het einde van een lange, hete dag konden gezinsleden onder hun vijgenboom zitten en van elkaars aanwezigheid genieten. Bovendien beloont de vijgenboom zijn eigenaar met een overvloed aan voedzame vruchten. Vandaar dat het zitten of wonen onder je vijgenboom onder de regering van Salomo beschreven wordt als leven in grote vrede, overvloed en welstand: „En Juda en Israël woonden gerust, ieder onder zijn wijnstok en onder zijn vijgenboom” (1 Koningen 4:25). Dat is nog eens een duurzame verblijfplaats.
Denk eens na over uw eigen woning: dat u ”aldaar” mag wonen en zitten als „onder uw vijgenboom en onder uw wijnstok”. Om een plek van rust te hebben, een woonplaats voor overdenking en gebed, zoals Nathanaël, toen Jezus hem vond onder de vijgenboom (1 Johannes 1:49).
De auteur werkt bij de CHE en Nyenrode Business Universiteit.