Als enkele automobilisten te snel rijden, moeten alle anderen hun rijbewijs inleveren. Zoiets overkomt kersentelers op dit moment, vinden ze. De sector is verbijsterd en woedend over een „onbegrijpelijk’’ advies van toezichthouder NVWA en het besluit van CU-minister Adema.
De beslissing van het ministerie om de gewasbeschermingsmiddelen Exirel en Tracer definitief te verbieden in alleen de kersenteelt, stuit in de fruitsector op louter onbegrip. Immers, bij andere gewassen mogen deze producten nog wel gebruikt worden. En ook de andere Europese landen doen niet moeilijk. Bovendien is Tracer een biologisch middel.
Volgens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit zouden verschillende kersentelers zich niet aan de strenge regels houden. Maar over de aard van die overtredingen houden de NVWA en de minister vooralsnog hun mond dicht. Telers en politieke partijen slijpen hun messen.
Want, zeggen de kersentelers unaniem, zonder Exirel en Tracer is het einde kersenteelt in Nederland. Het zijn de enige gepaste middelen die de Japanse suzukivlieg kunnen bestrijden. Het uitheemse fruitvliegje heeft zich inmiddels over het hele land verspreid en zorgt voor een ramp bij het zachtfruit. „De suzuki boort een gaatje in een rijpe vrucht en legt daarin eitjes”, doceert Dirk-Jan van Lutterveldt uit Kesteren. Hij is een van de 150 Nederlandse kersentelers en met een areaal van 9,5 ha een van de grotere kwekers. „Vervolgens ontstaat een rottingsproces dat ook alle andere vruchten aantast.”
De inconsequentie in dit overheidsbesluit vindt hij onbegrijpelijk. „In Europa mogen beide bestrijdingsmiddelen gewoon gebruikt worden. Wij krijgen in onze supermarkten straks dus importkersen uit Griekenland, Turkije en Spanje die met hetzelfde middel zijn behandeld. Wie bedenkt nu zoiets? Gaat het om machtsvertoon van de NVWA en heeft de minister hier niet over nagedacht?
En hoe kun je een complete sector straffen voor de overtredingen van één of enkele telers? Zo werkt zelfs het oorlogsrecht niet. Dit is de wereld op z’n kop.”
Dat Exirel en Tracer slecht zouden zijn voor het milieu wil er bij hem niet in. „Het kersenareaal is hooguit 0,001 procent van de totale grondoppervlakte. Bovendien staan alle bomen onder de kap en zijn ze afgeschermd met gaas. Deze spuitmiddelen kunnen dus niet in de natuur terecht komen.”
„Het besluit van de minister is aan niemand uit te leggen” - Tweede Kamerlid André Flach (SGP)
Dat bevestigt bestuurslid Frederik Bunt van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO). „Als deze middelen verboden blijven, is er geen kersenteelt meer mogelijk.” Hij is boos over de houding van het ministerie van LNV en de minister, die een gesprek met de brancheorganisatie weigeren. „Er wordt zonder ons, over ons beslist. Als de NVWA zegt dat er veel overtredingen zijn begaan, waardoor er niet te handhaven valt, willen we wel weten wat die fouten zijn. Bovendien is het huidige advies gebaseerd op een oud rapport uit 2021. En een jaar de suzukivlieg niet bestrijden maakt het probleem voor andere zachtfruitteelten ook onbeheersbaar.”
Een van de politici die de boze kersentelers te hulp schieten, is Tweede Kamerlid André Flach van de SGP. De partij heeft inmiddels kritische vragen gesteld aan de minister, maar nog geen antwoord gekregen. „Het besluit van de minister is aan niemand uit te leggen. Het raakt de hele sector. We pleiten daarom samen met de BBB en enkele andere partijen voor een vrijstelling voor deze middelen.”