Eén op de 25 werknemers zit in geldnood. De baas weet dat vrijwel nooit. Intussen wordt het probleem gevoeld op de werkvloer; mensen hebben moeite om zich te concentreren en melden zich vaker ziek, soms zelfs langdurig.
Het zijn een paar opvallende uitkomsten van een onderzoek dat ABN AMRO in februari heeft laten uitvoeren door bureau Ipsos I&O. Eind maart publiceerde de bank de resultaten.
Door de energiecrisis en de aanhoudend hoge inflatie is het voor sommige mensen steeds lastiger om rond te komen. Weliswaar zijn in de meeste sectoren de lonen inmiddels verhoogd −soms met meer dan 10 procent− maar daar staat tegenover dat compensatiemaatregelen van de overheid alweer zijn vervallen. Denk aan de energietoeslag en de eenmalige verhoging van de zorgtoeslag.
Van de ruim 2100 deelnemers aan het onderzoek geeft 4 procent aan niet alle rekeningen te kunnen betalen. Bij nog eens 22 procent lukt dat nog maar net.
Vooral mensen die het al krap hebben, komen door de inflatie in de problemen. Ze proberen op allerlei manieren te bezuinigen. Geld voor leuke uitjes hebben ze niet, de verwarming staat lager dan vroeger, lampen blijven zoveel mogelijk uit en uitgebreid douchen is er niet bij.
Taboe
Het blijkt voor veel mensen een taboe om hun financiële problemen te delen met hun werkgever. Slechts een op de vijf vertelt erover aan zijn leidinggevende. Een kwart geeft in het onderzoek aan zich zelfs niet veilig genoeg te voelen om hun situatie met de baas te bespreken. Ook zijn er medewerkers die pas gaan praten als schuldeisers beslag laten leggen op een deel van het loon.
David Bolscher, sectoreconoom bij ABN AMRO en betrokken bij het Ipsosonderzoek, noemt dat een gemiste kans. Volgens hem hebben werkgevers juist veel mogelijkheden om financieel kwetsbaar personeel te helpen. Soms krijgt iemand bijvoorbeeld de kans om meer uren te werken of is er ruimte voor een salarisverhoging. Ook kan de werkgever een eenmalige uitkering verstrekken of een voorschot geven op het loon. Verder kan hij hulpverleners inschakelen die medewerkers helpen om grip te krijgen op hun financiële huishouding.
Daarvoor is het volgens Bolscher belangrijk dat er sprake is van een open cultuur en vertrouwen op de werkvloer. „Het is goed om bijvoorbeeld als leidinggevende in een functioneringsgesprek ook eens te vragen hoe het privé met iemand gaat, vooral in branches waar de lonen laag liggen.”
Het is goed om in een functioneringsgesprek ook eens te vragen hoe het privé met iemand gaat - David Bolscher, sectoreconoom bij ABN AMRO
Arbeidsproductiviteit
Een werkgever die investeert in de financiële gezondheid van zijn personeel plukt daar trouwens zelf ook de vruchten van. De arbeidsproductiviteit neemt immers toe als medewerkers minder lijden onder stress en zich minder vaak ziek melden.
Volgens Bolscher denken werknemers er niet snel aan om bij hun baas aan te kloppen. „Mensen zijn gewend om voor zichzelf te zorgen”, stelt hij. Het onderzoek wijst uit dat mensen eerder naar een schuldhulpverlener van de gemeente of een maatschappelijk werker stappen.
Op de vraag wat er verder met de uitkomsten van het onderzoek gebeuren gaat, zegt Bolscher dat ABN AMRO meer bekendheid wil geven aan de zogeheten budgetcoaches die de bank ter beschikking heeft voor particuliere klanten. „Daar hebben we er zo’n honderd van en ik weet dat ook de andere grootbanken met zulke coaches werken. Mensen zijn er soms wat huiverig voor, omdat iemand van de bank inzage krijgt in hun financiële huishouding. Maar die coaches zijn er echt in hun belang.”
