Denk aan het gebrek aan contextueel begrip (informatie kunnen begrijpen binnen de omgeving waarin deze zich voordoet), gebrekkig waarheidsgehalte (desinformatie), aangetaste geloofwaardigheid, ondermijning van vertrouwen en verstoring van democratie. Deze geautomatiseerde informatie-explosie leidt tot alternatieve waarheden, wat kan resulteren in een digitale Babylonische ”spraakverwarring”.

Twee recente voorbeelden zijn de problemen met het programma Google Gemini ”Schrijven of herschrijven we geschiedenis met generatieve AI?” en met Kate Gate , die bijdragen aan genoemde spraakverwarring, een fenomeen waarbij mensen verschillende talen (waarheden) horen en spreken, waardoor begrip verloren gaat. Alternatieve waarheden veroorzaken verwarring en polarisatie. Alleen door bewuste en verantwoorde toepassing van generatieve AI kunnen we de voordelen maximaliseren en de risico’s beperken. De mens blijft verantwoordelijk. Zo blijft technologie een middel dat de mens niet vervangt. Alleen dan kunnen we in vertrouwen technologie gebruiken in lijn met Bijbelse principes.

Een van de twee rollen in een hoogtechnologisch tijdperk is die van opvoeders. Kinderen opvoeden is hard werken. Ik mag uit ervaring spreken en, geloof me, alle clichés zijn waar. Van ongeremdheid en verwondering over de kleinste dingen tot ”achter het behang plakken”. Kinderen opvoeden is een grote verantwoordelijkheid, niet alleen richting onze kinderen maar ook richting God. Vraag 3 uit het doopformulier gaat over opvoeden: „Belooft u en neemt u voor uw rekening deze kinderen van wie u vader en moeder (of getuige) bent, bij het opgroeien in deze leer naar uw vermogen te onderwijzen en te laten onderwijzen?”

De toekomst wordt steeds afhankelijker van digitale technologie. Het is belangrijk om kinderen ook concreet te helpen met digitale geletterdheid . Door fundamentele zaken als technologie (met de kansen en bedreigingen) op de juiste waarde te schatten, de regie te houden, verantwoordelijkheid te nemen en de waarheidsgetrouwheid te beoordelen. Als opvoeder hoef je geen expert te zijn in digitale technologie maar dit vraagt wel tijd, gesprek en toewijding. In de maatschappij is de juiste vragen leren stellen misschien wel belangrijker dan antwoorden vinden. Een kind helpen met vragen stellen is niet altijd comfortabel, maar wel nuttig voor de toekomst.

Behalve aan sociale, culturele en politieke verdeeldheid draagt technologie ( inclusief informatie- en filterbubbels ) ook bij aan polarisatie. In het technologielandschap bestaat ook het denken in kampen. Net als in kerk, politiek en samenleving. Zo heb je techno-optimisten en technopessimisten. Het andere uiterste ziet technologie als brenger van kwaad en als opmaat naar een dystopie (negatieve toekomstige samenleving), waarin technologie bijdraagt aan scenario’s van massale werkeloosheid, massale surveillance en controle, militarisering van technologie en bijvoorbeeld ecologische rampen. We hebben daarom mensen nodig die technologische harmonie brengen en bijdragen aan een positieve balans in de relatie tussen mens en technologie. Mensen die gedachtegoed dat is geënt op ethiek en verantwoordelijkheid bevorderen, evenals welzijn, rentmeesterschap, samenwerking en dialoog.

Pontius Pilatus had, als Romeinse gouverneur van Judea, ook brenger van harmonie kunnen (en moeten) zijn. Ook hij worstelde met de vraag: „Wat is waarheid?” (Johannes 18:37-38) maar bezweek uiteindelijk onder de druk van de mensenmassa. Ook wij krijgen dagelijks de vraag: „Wat is waarheid?” In een tijdperk waarin we niet meer voluit kunnen vertrouwen op onze zintuigen is dat even schakelen. Wat je waarneemt is immers geen waarheid meer. Feit wordt fictie. Nep wordt echt. Juist in deze informatietijd (beeld, video, code) is het cruciaal om de waarheid te waarborgen en te bevorderen. Opvoeders en brengers van harmonie spelen een essentiële en verantwoordelijke rol. Mag ik u oproepen om uw steentje bij te dragen aan de borging en bevordering van de waarheid? Gefundeerd in Johannes 14:6, waar Jezus zegt: „Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand kan bij de Vader komen dan door Mij.”

De auteur is medeoprichter van Techthics, een platform dat nadenkt over de impact van nieuwe technologie op ethiek en christendom.