Vierenhalf jaar cel kreeg de Vietnamese christen Nay Y Blang begin januari. Reden? Het houden van gebedsbijeenkomsten in zijn huis. Hij werd onder meer aangeklaagd voor het „saboteren van de nationale eenheid”. Tijdens de rechtszaak moest Blang het doen zonder advocaat. De christen was al eens eerder tot vijfenhalf jaar cel veroordeeld voor een soortgelijke overtreding.

De communistische autoriteiten beschouwen de niet erkende Evangelical Church of Christ van Blang als staatsgevaarlijk. De Vietnamese overheid staat erg argwanend tegenover etnische minderheden in centraal gelegen en noordelijke hooglanden, zoals de Hmong, van wie het merendeel protestant is. Zij worden scherp in de gaten gehouden en hebben te maken met invallen tijdens kerkdiensten. Ook Blang behoort tot een van deze groepen, de Ede.

Zorgwekkend

Het tekent het klimaat voor christenen, die de overheid wantrouwt. Kerkleiders geven aan onder drukkend toezicht van de communistische autoriteiten te staan. Sinds een enkele week is er in het Aziatische land nieuwe religieuze wetgeving van kracht. De autoriteiten presenteren die als een maatregel om kerken en andere religieuze instellingen meer duidelijkheid te geven. Maar volgens waarnemers leidt de aanpassing vooral tot nog meer controle en toezicht.

Zij wijzen op een aantal zorgwekkende bepalingen. Zo maakt de wetgeving het mogelijk om kerken of andere religieuze gebouwen te sluiten bij „ernstige overtredingen” van religieuze regels. Wat dan een ernstige overtreding is, krijgt echter nauwelijks woorden. In brede zin gaat het om activiteiten die als strijdig met de nationale veiligheid en eenheid worden beschouwd. Deze vage vereisten geven de autoriteiten veel speelruimte om religieuze samenkomsten te beperken, waarschuwen waarnemers.

„De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat controle op religie is aangescherpt” - Thomas Müller, onderzoeker Open Doors

Een andere bepaling die kerken zorgen baart, gaat over buitenlandse financiering. In het nieuwe decreet is het financiële toezicht op kerken vergroot. Wil een kerk geldelijke hulp ontvangen, dan zijn er zeer gedetailleerde procedures nodig. Veel gemeenten op het platteland zijn afhankelijk van steun van christenen uit het buitenland.

Onderhandelbaar

Vietnam kijkt met de nieuwe wetgeving de kunst af bij het autoritaire China, stelt Open Doors, een organisatie die zich inzet voor vervolgde christenen. Twee nieuwe verordeningen „laten zonneklaar zien dat de communistische regering van Vietnam een voorbeeld neemt aan China, met dezelfde aanpak om de staatsveiligheid in beleidsdoelen voorop te zetten”, meldt onderzoeker Thomas Müller op de website van de organisatie.

Hoe het in de praktijk zal uitwerken, is nog onduidelijk. Een Vietnamese voorganger stelde tegenover de nieuwsdienst Morning Star News dat, net als bij eerder uitgevaardigde wetgeving, „alles onderhandelbaar is”. In het verleden is gebleken dat wetten en regelingen lang niet altijd consequent gehandhaafd worden. Ook goede relaties met ambtenaren kunnen ervoor zorgen dat kerkdiensten ongestoord kunnen plaatsvinden.

Müller van Open Doors is wat minder optimistisch. „Hoe het praktisch uitpakt, staat nog te bezien, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de controle op religie is aangescherpt”, constateert hij.